به گزارش مسیر اقتصاد کشور ترکیه در آخرین اصلاحات قانون چک در سال ۲۰۱۷ نوآوری قابل توجهی در جهت رفع مسئله عدم تقارن اطلاعات و همچنین حذف امکان جعل ابزار چک انجام داده است. این نوآوری در درج کد یکتایی به نام کد QR بر روی هر برگ چک صورت گرفته و عملیات آن به شرح زیر می باشد.
مطابق با قانون تجارت ترکیه[۱]، سیستم تصویربرداری و اشتراک‌گذاری اطلاعات توسط مرکز ریسک انجمن بانک های این کشور تأسیس شد. بر این اساس، مرکز ریسک مجاز به اشتراک‌گذاری داده های سیستم با شرکت هایی است که با مرکز مبادله اطلاعات دارند.
دفتر اعتبار مرجع[۲] نیز در سال ۱۹۹۵ توسط ۹ بانک برتر ترکیه و با هدف خدمات اشتراک‌گذاری اطلاعات مالی تاسیس شد. این دفتر تنها ارائه دهنده خدمات مرکز ریسک انجمن بانک های ترکیه می باشد.
دفتر مذکور اشتراک‌گذاری اطلاعات مالی را به واسطه یک پلتفرم خدماتی به نام فایندکس[۳] انجام می دهد. تمام داده های اشتراک‌گذاری شده فایندکس در مرکز داده این دفتر ذخیره شده است و از طریق اداره تنظیم مقررات بانکی، آژانس نظارتی و شرکت های بازرسی مستقل مورد ارزیابی قرار می گیرد.
ارائه سوابق مالی صادرکننده چک از طریق کد QR
کد QR چک ها می تواند از همه بانک هایی که به مشتریان خود دسته چک داده اند مطالبه شود. در معاملات، گیرنده چک می تواند با استفاده از یک نرم افزار کد QR برگه چک صادرکننده را اسکن کرده و از سوابق پرداختی صاحب حساب مطلع گردد و در مورد پذیرش و یا عدم پذیرش چک تصمیم گیرد.
عملکرد کد QR به اینجا ختم نمی شود. کد QR چک ها و مندرجات چک، ممکن است در طول دوره گردش توسط گیرنده چک تقاضا شود. در این زمینه، گیرنده چک می بایست چک دریافتی را در سیستم ثبت نماید. البته چک هایی که داده های آن توسط گیرنده چک وارد نمی شود باطل نیست. با این حال، مسئولیت حداقل مبلغی که بانک می بایست پرداخت نماید نامشخص است. از طرف دیگر، قدرت چرخش چک در اقتصاد در اثر عدم ثبت در سیستم کاهش می یابد.
جلوگیری از جعل چک ها با ثبت الکترونیکی
با ثبت چک در سیستم، وقوع خط خوردگی، محو شدگی، پاره شدگی، تقلب یا سایر موارد مربوط به جعل متن چک قابل کشف است. از این حیث، کد QR چک ها گام مهمی در جلوگیری صدور چک جعلی می باشد.
کدهای QR تعداد و میزان چک های صادرکننده، که هنوز توسط شخص ثالث برای وصول به بانک تسلیم نشده است را نیز مشخص می کند. بنابراین، به محض اینکه ذینفع اطلاعات لازم را از طریق کدهای QR کسب نمود، فرصت ارزیابی تعداد و میزان چک های در جریان صاحب حساب را خواهد داشت و بدین گونه وی قادر به تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد برگه چک خواهد بود.
پیش‌بینی مسئولیت نهادهای حقوقی در برابر چک برگشتی
در مقررات افزوده شده به قانون چک به وضوح بیان شده است که تغییر نمایندگان نهاد صادرکننده چک پس از ثبت کد QR چک در سیستم، مسئولیت از نهاد حقوقی مذکور که صاحب حساب است، برداشته نمی شود. بنابراین، موضوعاتی که ممکن است در عمل با توجه به نمایندگی نهاد حقوقی رخ دهد حذف شده است.
به طور خاص در مورد حساب جاری بازرگانان با توجه به ثبت نام، نام خانوادگی یا نام تجاری نمایندگان در دفتر ثبت تجارت و رویت آن در گزارش چک، امکان حذف مشکلات مربوط به نمایندگان بی اعتبار ایجاد شده است.
پینوشت:
[۱] Turkish Commercial Code
[۲] Credit Reference Bureau
[۳] Findeks
منبع: مقاله نوآوری قانون چک ترکیه
