به گزارش مسیر اقتصاد مدیریت یکپارچه آبخیزداری رویکردی است که از طریق اقدام جمعی گروهی از افراد در یک حوضه آبخیز به منظور مدیریت منابع طبیعی اعم از آب، خاک و پوشش گیاهی صورت می گیرد.
توسعه کشاورزی و دامداری در اتیوپی با اجرای عملیات آبخیزداری
مدیریت یکپارچه آبخیزداری شامل مدیریت رواناب های سطحی(رودخانه ها فصلی، دریاچه ها) و سفره های آب زیر زمینی(چاه های عمیق) در یک حوضه آبخیز به منظور استفاده از زمین های اطراف این حوزه برای کشاورزی و دامداری است.
مدیریت یکپارچه آبخیزداری از تمام ابزارهای لازم جهت حفاظت از خاک، آب و دیگر منابع طبیعی استفاده می کند. همچنین این رویکرد حفاظت از منابع طبیعی در بلندمدت را با فعالیت های کوتاه مدت جامعه محلی جهت تامین معیشت متصل کرده است.
به همین منظور یکی از کشورهایی که به سمت توسعه این رویکرد جهت جلوگیری از فقر و تامین امنیت غذایی و معیشت روستائیان و جوامع محلی خود حرکت کرده، اتیوپی است که پروژه های آبخیزداری آن به طور متوسط ۹۴۹ هکتار از اراضی اطراف حوضه آبخیز را در بر می گرفت.
اثرات اجرای عملیات آبخیزداری در بین روستائیان اتیوپی
مسئولین این کشور از انواع روش های آبخیزداری از جمله کشت گیاهان و ایجاد سدهای خاکی و آب بندان های بتنی به منظور تامین امنیت غذایی خود و همچنین تامین منابع آب شرب استفاده می کنند.
استفاده از فناوری های نوین در حوضه آبخیزداری سبب کاهش جریان رواناب های فصلی و افزایش نفوذ پذیری آب به دل خاک شده است. همچنین این روش ها به کمک کاشت گیاهان و درختان با مقاومت بالا تثبیت شده است.
اهداف این پروژه با تامین حداکثری معیشت مردم محلی و روستائیان و پرورش دام ها آن ها(بز و گوسفند) در حوضه های آبخیز به ثمر نشسته است.
در همین رابطه یک زن اهل اتیوپی می گوید: با اجرای عملیات آبخیزداری در منطقه، ما توانستیم به طور منظم کشاورزی خود را توسعه دهیم و از دام هایمان برای تامین گوشت و پروتئین خود استفاده کنیم.
مدیریت یکپارچه آبخیزداری در سه منطقه از کشور اتیوپی موفقیت های زیادی داشته است؛ به همین دلیل کشاورزی این مناطق و همچنین آب آن نسبت به قبل، از پیشرفت قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است.
در دسترس بودن منابع آب در این مناطق به کشت انواع محصولات زارعی(سبزیجات و میوه جات) همچون گوجه فرنگی و انواع کلم منجر شده است، به طوری که امنیت غذایی مردم محلی تامین شده است.
درگیر کردن مردم محلی، رمز موفقیت توسعه آبخیزداری در اتیوپی
علاوه بر این با افزایش مراتع بکر و چراگاه های حیوانات درآمد روستائیان افزایش پیدا کرده و به طور متوسط حقوقی معادل ۱۰ هزار پوند برای هر کدام از دامداران در سال بدست می آید.
کاشت گیاهان از جمله گیاهان دارویی و درختانی همچون اکالیپتوس در این کشور زنبورهای زیادی را به سمت این مناطق روانه کرده است به همین دلیل تولید عسل در این مناطق از رونق زیادی برخوردار است.
پروژه های مدیریت یکپارچه آبخیزداری در اتیوپی با تمرکز بر چند ناحیه خاص به مدت دو سال طول کشید. آموزش جامعه محلی و درگیر کردن آن ها از طریق پروژه های تأمین معیشت، از مزایای مهم اجرای عملیات آبخیزداری در اتیوپی بوده است.
منبع: خبرگزاری کشاورزی آفریقا
