به گزارش مسیر اقتصاد ماهی تیلاپیا بومی قاره آفریقا و منطقه خاورمیانه است که بعد از خانواده کپور ماهیان دومین ماهی پرورشی جهان محسوب می شود.
در حال حاضر این ماهی در بیش از ۱۴۰ کشور دنیا تولید و در ۱۸۰ کشور به مصرف می رسد. به همین دلیل کشورهای مختلف با ارائه ی دستورالعمل ها و قوانینی مبادرت به تولید آن کرده اند.
مسئولین سازمان شیلات هند نیز با توجه به استقبال گسترده آبزی پروران از تولید ماهی تیلاپیا و بازار صادراتی آن، برای تولید تیلاپیا دستورالعمل های ویژه ای به تصویب رسانده اند که در ذیل به بخش های مختلف این دستورالعمل جامع پرداخته می شود.
۱- کمیته رهبری
الف) وزارت کشاورزی باید در سطح ملی یک ستاد فرماندهی را جهت نظارت بر روند تولید و رشد بچه ماهی تیلاپیا تاسیس کند. این کمیته ممکن است بر بخش های دیگر شیلات نیز کنترل و نظارت داشته باشد.
ب) کمیته رهبری تشکیل شده به وسیله وزارت کشاورزی هندوستان باید دستورالعمل های مربوط به تولید را با رعایت میزان قرنطینه ضروری برای تخم بچه ماهی تیلاپیا برای تخم گذاری و تولید مثل معرفی کند.
پ) این کمیته هنگام ضرورت می تواند دستوالعمل ها را اصلاح کند و براساس بازخوردهای تولیدکنندگان از اجرای این دستورالعمل ها، در برخی مناطق حساس و آسیپ پذیر دستورات خاصی تجویز نماید.
ج) یک کمیته توسط دولت تأسیس شود که مجاز است از جزئیات هر گونه مراکز پرورش ثبت شده برای تولید ماهی تیلاپیا و نقض دستورالعمل های تجویزی این کمیته برای تولید اطلاع پیدا کند.
د) هر آبزی پروری که بخواهد تیلاپیا پرورش دهد باید مزرعه خود را در سازمان شیلات ثبت کند و مطابق دستورالعمل های تعیین شده اقدام به تولید این ماهی کند.
۲- سیستم های عرفی و فرهنگی
الف) ثبت نام: آبزی پرورانی که قصد تولید ماهی تیلاپیا را دارند باید ابتدا تولید آن را آموخته و سپس مجوز تولید را از شیلات منطقه مربوطه دریافت کنند.
ب) موقعیت: مزارع ممکن است در مناطقی قرار داشته باشند که مستعد سیل، مناطق حفاظت شده و یا دیگر مناطق آسیب پذیر باشند. به همین منظور آبزی پروران باید به سمت تولید ماهی تیلاپیا در آب های باز بروند.
پ) نوع: تنها پرورش مونسکس مردانه عقیم مجاز است.
ت) محدوده کشت: هر مزرعه تولید ماهی تیلاپیا نباید کمتر از یک هکتار باشد و حوضچه های آنان نباید از ۱۰ هکتار بیشتر باشند
ث) گونه ها: پیشنهاد می شود از گونه هیبریدی تیلاپیای نیل برای پرورش استفاده شود.
ج) اندازه تخم: حوضچه های پرورش ماهی تیلاپیا باید به وسیله تخم های بیش از ۱۰ گرمی و جنس های اصلاح شده تیلاپیا ذخیره شده باشند.
چ) تراکم ماهی: به ازای هر متر مربع باید ۵ تخم ماهی ریخته شود.
ح) امنیت زیست محیطی: مجوز تولید ماهی تیلاپیا تنها برای آن دسته از افراد صادر شود که بتوانند امنیت زیست محیطی تالاب های و آب های پایین دست مزراع خود را تامین کنند تا از سرازیر شدن مواد بیولوژیکی موجود در مزرعه به منابع آب در حالت عادی و حتی در شرایط سیل جلوگیری شود. آب خروجی از مزارع پرورش نیز باید قبل از انتشار جهت جلوگیری از فرار بچه ماهیان کانال بندی شود. همچنین تهیه دستگاه فنس کشی اجباری بوده و ارتفاع باندها و دروازه های آبگیر باید به حدی باشد تا از بیرون رفتن ماهیان جلوگیری کند.
خ) تولید ماهی تیلاپیا در قفس: فرهنگ تولید ماهی در قفس باید محدود شود قبل از شروع به تولید ماهی تیلاپیا باید مطالعات ارزیابی طرح توسط بخش های مختلف شیلات صورت گرفته تا از میزان تولید در چنین حوضچه ها(تالاب ها) مشخص شود. قفس باید به اندازه کافی تور داشته باشد و پروتئین موجود در غذای ماهی نیز باید حداقل به ۲۵ درصد برسد.
د) تراکم تولید تیلاپیا: آبزی پرورانی که دوباره می خواهند مزرعه خود را برای تولید آماده کنند باید با بخش های شیلات منطقه خود در خصوص میزان تراکم ذخیره سازی ماهی در مزرعه و تغذیه های متغیر آن ها هماهنگ شوند.
۳- تاسیس مراکز تکثیر بچه ماهی تیلاپیا
آبزی پرورانی که قصد پرورش بچه ماهی تیلاپیا را دارند، باید از ستاد رهبری مجوز دریافت کنند و همچنین در بخش های مختلف شیلات دولتی ثبت نام کنند.
تخم ماهی تیلاپیا باید در شرکت های بین المللی واقع در هند آزمایش شود و مراکز تکثیر باید تنها در مزارع ثبت شده در سازمان شیلات هند تخم ماهی خود را به فروش برسانند.
۴- تکثیر ماهی تیلاپیا
الف) ستاد رهبری توصیه می کند که ستاد ملی تکثیر ماهی تیلاپیا توسط موسسات تحقیقات شیلات هند و سایر موسسات مشابه آن تاسیس شود.
ب) کمیته رهبری باید شرکت های خارجی موجود در هند را شناسایی و جهت عرضه بچه ماهی به تولید کنندگان به واحدهای تجاری آبزی پروری معرفی کند.
ستاد رهبری باید طرح و چیدمان انبار از جمله امکانات قرنطینه را بررسی و تصویب نماید، همچنین قرنطینه بچه ماهی وارداتی تا ۲۱ روز ضروری است تا از بروز شیوع بیماری جلوگیری شود چون ممکن است برای ارزیابی میزان حساسیت و مقاومت بچه ماهی تیلاپیا در برابر پاتوژن های عجیب و غریب، ممکن است نیاز به قطعه وارداتی باشد.
پ) تولید تیلاپیای نر باید توسط مراکز تولید و پرورش مجاز و براساس دستورالعمل های استاندارد باشد.
ت) تغییر جنسیت با استفاده از تکنیک ها و فن آوری های غیر هورمونی باید تشویق شود.
۵- مراکز تکثیر
مراکزی که قصد دارند تکثیر ماهی تیلاپیای خود را افزایش دهند باید جهت تبعیت از دستورالعمل های موجود رشد در سازمان های شیلات مناطق خود ثبت نام کنند و بچه ماهی تولیدی خود را تنها به مراکز پرورش ماهی تیلاپیای مجاز بفروشند.
۶- نظارت بر سلامت ماهی تیلاپیا
سلامت مزارع تولید تیلاپیا باید به صورت دوره ای مورد بررسی قرار گیرد و در صورت شیوع بیماری در آن ها، بلافاصله باید راه های درمان و کنترل آن جهت پاکسازی مزارع اتخاذ شود.
۷- ضبط و نگهداری
ثبت اطلاعات باید در طول روز توسط مدیریت مزرعه صورت گیرد و نشان دهنده جزئیات ذخیره سازی، منبع بچه ماهی، ورودی ها، جزئیات نمونه برداری، جزئیات کیفیت، سلامت، رشد و غیره باشد و سوابق ثبت شده در این واحدهای تکثیر و تولید توسط شیلات از مسئولین مربوطه گرفته شود.
۸- برداشت
تغذیه ماهی باید یک الی دو روز قبل از برداشت باید متوقف شود و برداشت ممکن است به وسیله تور یا هر وسیله ای دیگری تسریع شود.
۹- بعد از برداشت و حمل و نقل
ماهی های برداشت شده باید بلافاصله منجمد و بلافاصله به بازار داخلی انتقال یابند، همچنین استفاده از صنایع تبدیلی در فرایند تولید تا عرضه مایه تیلاپیا باید توسط سازمانهای شیلات تشویق شود.
۱۰- برنامه های آموزش و آگاهی بخشی
پیشنهاد می شود برنامه های آموزشی و آگاهی بخشی مربوط به مدیریت بهتر تیلاپیا برای دستیابی به ثبات تولید باید انجام شود و بازدیده های مقامات سازمان های داخلی و سازمان های تحقیقاتی می تواند کشاورزان و آبزی پروران موفق و کارآفرین را مشخص و تشویق کرد.
همچنین برنامه های آموزشی برای آبزی پروران باید توسط اداره شیلات دولتی و سازمان های تحقیقاتی مورد توجه قرار گیرد.
۱۱- ارزیابی تاثیر طرح
الف) ارزیابی تاثیر طرح های و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از فرار ماهی از استخرها باید انجام شود.
ب) تاثیر تولید ماهی تیلاپیا بر اکوسیستم موجود باید شناسایی و بررسی شود.
۱۲- پیشنهاد فنی دیگر
الف) کوددهی: کوددهی با استفاده از کود آلی می تواند با توجه به وضعیت خاک صورت گیرد.
ب) انواع غذای ماهی: غذای ماهی باید با پلت فرم های متغیر و دارای حداقل ۲۰ درصد پروتئین صورت گیرد.
ج) ذخیره سازی غذا: محل نگهداری خوراک باید متناسب با وضعیت تهویه و مدیریت رطوبت در مزرعه باشد، همچین باید از تاریخ تولید خوراک ماهی بیش از ۳ ماه نگذشته باشد.
منبع: meenarun
