به گزارش مسیر اقتصاد صنعت خودرو ژاپن در سال ۱۹۹۱با بحران بزرگی مواجه شد و فروش خودروهای ژاپنی به میزان قابل توجهی کاهش یافت. در اوج سال های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۱ زمانی که شرکت های مختلف در ژاپن به طور قابل ملاحظه ای رشد کردند، ۱۱ تولید کننده خودرو در ژاپن در مدت یک سال، حدود ۱.۱ میلیارد یورو سود به دست آوردند. اما در طی چند سال حاشیه سود به کمتر از نصف رسید. میزان حاشیه سود در این سال ها به ارزش ۵۰۰ میلیارد یورو بود.
در نتیجه این کاهش فروش ۳ تولیدکننده خودرو در این سال ها ورشکست شدند. این رخداد دولت مردان ژاپنی را مصمم کرد تا استراتژی نوینی برای تغییر ساختاری صنعت خودرو ژاپن در نظر گیرند.
افزایش صادرات خودروهای ژاپنی با ایجاد استراتژی نوین صنعتی
پس از آن سال ها این استراتژی نوین صنعتی سبب شد تا صادرات خودروهای ژاپنی به بازارهای اروپایی و آمریکایی افزایش یابد. به طوریکه در سال ۲۰۱۰ میزان صادرات خودروهای ژاپنی به آمریکا افزایش چشمگیری یافت و به میزان یک میلیون و ۶۵۰ هزار دستگاه رسید.
امروزه افزایش صادرات خودروهای ژاپنی را می توان مرهون افزایش سرمایه گذاری خودروسازان در بخش های تحقیق و توسعه دانست. به طوریکه هم اکنون خودروهای ژاپنی در بسیاری از کشورها اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه گسترش یافته است.
جهانی شدن صنعت خودرو ژاپن با افزایش داخلی سازی خودروها در کشورهای صنعتی
لازم به ذکر است عوامل موفقیت صنعت خودرو ژاپن در جهانی شدن به دو عامل زیر تقسیم بندی می شود.
- افزایش داخلی سازی خودروهای ژاپنی در بازارهای کشورهای صنعتی آمریکای شمالی و اروپایی
- راه اندازی کارخانه های تامین کننده قطعات در بازارهای جنوب شرقی آسیا نظیر چین
توجه ویژه به استراتژی «عمق ساخت داخل» خودروها، تامین قطعات و سرمایه گذاری در واحدهای R&D، عوامل اصلی گسترش خودروهای ژاپنی در بازارهای آمریکای شمالی بوده است. در واقع افزایش «عمق ساخت داخل» خودروهای ژاپنی در ایالت متحده آمریکا صرفا برای تکمیل زنجیره صادرات نیست، بلکه هدف اصلی تامین نیاز بازارهای داخلی در آمریکای شمالی است.
گفتنی است با سرمایه گذاری ۸.۶ میلیارد دلاری در آمریکای شمالی میزان تولید خودروهای ژاپنی به ۲.۵ میلیون دستگاه در سال رسید. در واقع افزایش «عمق ساخت داخل» خودروها عامل رشد خودروهای ژاپنی در بازارهای کشورهای صنعتی آمریکای شمالی بوده است. ژاپن با این استراتژی توانست خودروهای بیشتری را به بازارهای گفته شده عرضه کند و از طرفی قطعه سازان کشورهای آمریکای شمالی نیز در شرایط بهتری از لحاظ تولید قطعات قرار گرفتند.
قرارداد تجارت دو جانبه ژاپن با آمریکا به منظور افزایش «عمق ساخت داخل» خودروها
در ابتدای امر میزان داخلی سازی خودروهای ژاپنی در کشورهای آمریکای شمالی ۵۰ درصد بود. اما به تدریج با گسترش تامین کنندگان قطعات عمق ساخت داخل خودروها رشد چشمگیری یافت. دلیل این امر قرارداد دوجانبه آمریکا و ژاپن بود که سبب شد تا تامین کنندگان قطعات در ایالت متحده به شدت گسترش یابد.
از عوامل دیگر موفقیت تامین کنندگان قطعات در آمریکای شمالی این بود که برای افزایش توان ساخت قطعات، شرط داخلی سازی ۷۵ تا ۸۰ درصدی برای اجزای اصلی خودرو نظیر موتور و سیستم انتقال قدرت در نظر گرفته شد. با انعقاد این قرارداد دوجانبه «عمق ساخت داخل» خودروهای ژاپنی در آمریکای شمالی ۵۰ درصد افزایش یافت.
منبع: Shimokawa, K. (2010). Japan and the global automotive industry. Cambridge University Press
