به گزارش مسیر اقتصاد تحلیلگران بانک های Citi Group، Societe General، Royal Bank کانادا و Mitsubishi UFJ معتقدند اکنون که مایک پمپئو نامزد تصدی پست وزارت امور خارجه شده و جان بولتون نیز مشاور امنیت ملی ترامپ شده است، احتمال بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران بسیار بیشتر است.
به بیان دیگر اکنون بسیاری از بانک های مهم جهان، در سناریوهای پایه ای انرژی خود، گزینه به اصطلاح snapback را برای ایران وارد کرده اند. با این حال آن ها تاثیر بازگشت تحریم‌های آمریکا بر کاهش صادرات نفت ایران را چندان بالا ارزیابی نمی کنند.
تهدید ۳۵۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه از صادرات نفت ایران با تحریم آمریکا
بانک Societe General معتقد است در صورت بازگشت تحریم ها ۵۰۰ هزار بشکه از صادرات نفت ایران در معرض ریسک قرار می گیرد. بانک های دیگر نیز این رقم را کمتر از ۳۵۰ هزار بشکه در روز ارزیابی می کنند.
تحریم های قبلی اعمال شده علیه ایران در دوره ریاست جمهوری اوباما توانسته بود تولید نفت ایران را بیش از ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش دهد. بنابراین این سوال مطرح است که چرا تحلیلگران تا این حد به تداوم صادرات نفت ایران خوش بین هستند. در نمودار زیر میزان تولید نفت ایران پیش و پس از تحریم فروش نفت از سوی آمریکا و همچنین بعد از توافق هسته ای این کشور تا امروز نشان داده شده است.
عدم همراهی اروپا مانع اصلی کارآمدی تحریم فروش نفت ایران
این تحلیلگران می گویند، تحریم ها علیه ایران این بار به شدت دور قبل نخواهد بود؛ زیرا اتحادیه اروپا در تحریم مجدد صادرات نفت ایران ایفای نقش نخواهد کرد. کشورهای اروپایی در طی سال گذشته روزانه حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده اند و این کشورها در خصوص ایراداتی که برجام از نظر ترامپ دارد با وی هم عقیده نیستند.
در اروپا برجام توافقی مهم تلقی می شود که مانع از دستیابی ایران به سلاح هسته ای شده است. طرف های این توافق هیچگاه قصد نداشته اند سایر مسائل نظیر توسعه موشک های بالستیک یا فعالیت های ایران در خاورمیانه را در قالب این توافق حل و فصل کنند.
ارتباطات گسترده آمریکا با کشورهای جهان، دلیل اثرگذاری تحریم ها
هرچند این تحلیلگران ممکن است در مورد موضع اروپا در قبال برجام تحلیل درستی داشته باشند، اما ممکن است حضور یا عدم حضور اروپا در تحریم مجدد ایران چندان هم مهم نباشد. بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران ممکن است بسیار بیش از آنچه این تحلیلگران تصور می کنند موجب کاهش صادرات نفت ایران شود. اگر خروج آمریکا از برجام تاثیرات محدودی بر مهمترین منبع درآمد حکومت ایران داشت، ترامپ به فکر خروج از «بدترین توافق تاریخ» نمی افتاد.
بانک ها و شرکت های بیمه ای که هرگونه ارتباطی با آمریکا داشه باشند، در صورت همکاری با ایران باید انتظار بدترین مجازات ها را داشته باشند و ناگزیر از به کارگیری حداکثر احتیاط لازم خواهند بود. طبیعتا هیچ بانک یا شرکتی نمی خواهد هدف توییت های جنجالی ترامپ قرار بگیرد.
حتی موسسات مالی ای که نقل و انتقال پول نفت ایران به اروپا و آسیا را تسهیل می کنند نیز ممکن است با تهدید مجازات های آمریکا مواجه شوند.
تحریم شرکت های اروپایی، راهکار احتمالی آمریکا برای همراهی در تحریم ایران
در سال ۲۰۱۲، باراک اوباما، تحریم هایی را علیه بانک های خارجی که «به صورت عامدانه هرگونه تراکنش مالی مهمی را با بانک مرکزی ایران یا موسسسات مالی دیگر ایرانی انجام داده یا تسهیل کرده بودند» وضع نمود. اما اگر کشورها خرید نفت خود از ایران را به میزان قابل توجهی کاهش می دادند، مشمول معافیت ۶ ماهه از تحریم ها می شدند. این امر به کاهش خرید نفت آسیا از ایران منجر شد. این بار در غیاب همراهی اتحادیه اروپا، این تحریم ها ممکن است دامن کشورهای اروپایی را نیز بگیرد.
با اینحال اروپا نیز ممکن است از معافیت تحریمی برخوردار شود؛ اما به شرطی که با انجام اقدامات جدید ماجراجویی های غیرهسته ای ایران را هدف قرار دهد. ظاهرا همه می دانند که چه اقداماتی دولت مردان آمریکایی را راضی می کند. بنابراین اکثر کشورها برای کاهش بیشتر واردات نفت از ایران برنامه ریزی خواهند کرد.
منبع: بلومبرگ
