به گزارش مسیر اقتصاد به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، مجتبی خسرو تاج رئیس سازمان توسعه تجارت در برنامه گفتگوی ویژه خبری شب گذشته اظهار کرد: بر اساس اطلاعات موجود از گمرک های کشور محاسبات اولیه بیانگر آن است که ۴۷ میلیارد دلار واردات غیر نفتی داشته ایم و ۵۴ میلیارد دلار نیز کالا وارد کرده ایم که نشان می دهد ۷ میلیارد دلار تراز تجاری منفی داریم و در بخش صادرات در قسمت صنعت و معدن و کاهش میعانات گازی نتوانسته ایم هدف ۲۲ درصدی مجلس را محقق کنیم .
وی افزود: ۵۷ درصد واردات ما به مواد اولیه واسطه‌ای که مورد نیاز کارخانه‌هاست، باز می گردد و در سال های گذشته حدود ۶۰ الی ۶۵ درصد نوسان داشته و همچنین حدود ۱۵ درصد کالاهای سرمایه ای وارد شده است و البته آن بخشی که جزء قطعات بوده در تقسیم بندی قرار نداده‌ایم اما اگر بخواهیم کل کالاهای صنعتی و ماشین آلات را در نظر بگیریم رقم بالاتر می رود و نزدیک به ۱۸ درصد کالاهای مصرفی وارد کرده ایم.
خسرو تاج تصریح کرد: حدود ۱۰ درصد نیز در طبقه بندی سایر کالاها قرار می‌گیرد و در سال گذشته بر اساس اطلاعاتی که از گمرکات به دست آمده حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان حقوق ورودی از واردات کالاها توسط گمرک دریافت شده و اگر بخواهیم این مبلغ را به نرخ ۵۴ میلیارد دلار تقسیم کنیم نرخ موثر ورودی حدود ۱۲.۳ درصد می‌شود که این رقم نسبت به سال ۹۵ به ۱۱.۸ بوده لذا به طور متوسط نیم درصد افزایش داشته است که حدود هزار میلیارد تومان در مجموع برای گمرک ها درآمدزایی جدید ایجاد کرده است.
رییس سازمان توسعه تجارت با اشاره به رشد واردات بیان کرد: حدود ۱۰ میلیارد دلار به میزان واردات کالا در سال ۹۶ اضافه شده به طوری که در سال ۹۵، ۴۴ میلیارد دلار واردات داشتیم اما در سال ۹۶ این رقم به ۵۴ میلیارد دلار رسید .
وی با اشاره به واردات محصولاتی مانند کلنگ، مربا و سنگ پا ادامه داد: نظام تجاری ما از ابتدای انقلاب بر پایه تعرفه بنا شده و سیاستگذاری ها نیز بر اساس همین منوال صورت گرفته است به این معنا که اگر به برنامه‌های سوم، چهارم و پنجم توسعه نگاه بیندازید در برنامه های پنج ساله آنها تاکید شده که باید بر اساس این نظام تعرفه ای واردات صورت بگیرد لذا آن چیزی که واردات را کنترل می‌کند سود و حقوق گمرکی است.
خسرو تاج تاکید کرد: گاهی رسانه‌ها با این مسئله به صورت کارشناسی برخورد نمی کنند به عنوان مثال بارها در خبرها شنیده ام که به مسئله‌ای مانند مربا و ژله توسط رسانه ها دامن زده می شود لذا به آمار گمرک ها نگاه کردیم و دیدیم مربایی مانند آناناس و انبه که در صنعت شیرینی و شکلات سازی به کار می‌رود و صادراتی نیز هست؛ در نتیجه اگر این تولیدکننده بگوید که برای تولید چنین شیرینی‌هایی نیاز به این مرباهای وارداتی دارد آیا باید به آنها بگوییم، نمی‌توانید محصولی که در ایران تولید ندارد را وارد کنید؟ لذا این صحبت‌ها کارشناسی نیست چراکه یکی از مباحث مورد تاکید ما این است که به مسئله صادرات بیشتر بپردازیم.
علی ترکمانی عضو هیئت علمی موسسه پژوهش‌های بازرگانی در ادامه با اشاره به این مسئله که آیا مدیریت هوشمندی بر واردات وجود دارد یا خیر اظهار کرد: ما باید به تفکیک به واردات کالاهای سرمایه ای، واسطه ای و مصرفی نهایی بپردازیم چرا که طبق آمار رسمی کالاهای مصرفی نهایی حدود ۲۰ درصد بوده و مابقی واردات از مبادی دیگر شامل این رقم نمی شود لذا مشکل اساسی که اکنون به تولید لطمه می زنند قاچاق کالاهای مصرفی نهایی است و این ارقام در آمارهای رسمی واردات دیده نمی‌شود چرا که از مبادی ورودی رسمی کشور صورت نمی پذیرد.
عضو هیئت علمی موسسه پژوهش‌های بازرگانی افزود : مسئله واردات از این نظر مهم است که آیا تعرفه هایی که وضع می شود به اندازه‌ای است که از که تولیدات داخلی حمایت شود؟ لذا اگر بخواهیم از این منظر به موضوع نگاه کنیم ممکن است که میانگین تعرفه ما به نوعی حتی بالاتر از آن چیزی باشد که انتظار می رود اما با این وجود هنوز می‌بینیم که تولید داخلی دچار مشکل است و در بحث تنظیم تعرفه ها و رژیم تجاری به نظر می رسد که مشکل خاصی از لحاظ تعرفه وجود ندارد اما دو دیدگاه در اینجا وجود دارد به عنوان مثال قاچاق می‌تواند به اندازه ای باشد که کارکرده تعرفه‌ها را خنثی کند.
خسرو تاج در ادامه با اشاره به حذف واردات برخی محصولاتی که به تولید ملی ضربه می‌زند و این محصولات چند درصد از واردات را تشکیل می‌دهد یاداور شد: در کالاهای صنعتی و ماشین آلات که از ابتدای انقلاب، کالای صنعتی تلقی می شود کنترل ها و نظارت زیادی صورت نگرفته است و امروز می شنویم که طی سه الی چهار دهه گذشته تولید ماشین آلات به حدی رسیده که نمی‌توان برای نوع تکنولوژی ماشین آلات کار کارشناسی انجام داد البته تولید در این امر باید بررسی شود که آیا توجیه دارد و یا خیر، به عنوان مثال بسیاری از کشورهایی که در بخش ماشین آلات سرمایه گذاری می کنند به امید بازار وسیعی این کار را انجام می دهند لذا اگر در ایران چنین سرمایه‌گذاری صورت بگیرد بازار وجود دارد؟
وی افزود: ما مرتب در طی ۲۰ سال گذشته اعلام کرده‌ایم که یکی از ساده ترین راه ها برای افزایش ظرفیت تولید استفاده از ظرفیت های خالی در صنعت کشور است، به عنوان مثال در صنعت پتروشیمی زمانی که به میزان ۶۰ میلیون تن تولید داریم کافی است تا ۱۰ درصد ظرفیت های واحدهای پتروشیمی بالا برود تا ۵ الی ۶ میلیون تن افزایش تولید داشته باشیم.
خسرو تاج گفت: کمیسیونی به نام ماده ۱ وجود دارد که متشکل از نمایندگان دستگاه‌های دولتی، اتاق بازرگانی و اتاق تعاون در آنجا حضور دارند و مداوم اطلاع‌رسانی می‌شود که واحدهای تولیدی اگر فکر می کنند می توانند پاسخگوی نیازهای داخلی باشند اما واردات به آنها ضربه می‌زند، می‌توانند درخواست خود را مطرح و آن را پیگیری کنند.
محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا مدیریت هوشمندی بر واردات وجود دارد و یا خیر اظهار کرد: بر اساس گزارش هایی که از واردات کشور در دست داریم سالانه بین ۴۰ تا ۴۵ میلیارد دلار واردات داریم و نیازمند این هستیم تا این اقلام را بررسی کنیم چرا که بخشی از آنها بر اساس نیازهای داخلی بوده و گزارش ها بیانگر این است که حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ قلم کالای اصلی به کشور وارد می شود و حدود ۶۵ درصد واردات کل را تشکیل می دهد.
وی افزود: ما باید بر اساس این اقلام را بررسی کنیم که آیا ظرفیت تولید این محصولات در داخل کشور وجود دارد و یا خیر و نیاز کشور را نیز در نظر بگیریم، ما در سال گذشته از وزارت صنعت و معدن درخواست کردیم که گزارش جامعی از این مسئله ارائه دهد تا بتوانیم برای کالاهای وارداتی تصمیمی مهم بگیریم به این معنا که اگر لازم است تا برای تقویت تولید داخلی تعرفه ها را افزایش دهیم اما برنامه مشخصی توسط وزارت صنعت و معدن ارائه نشد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: ما یکی از تولیدکنندگان عمده محصولات غذایی هستیم و در زمره بزرگترین صادرکنندگان شیرینی و شکلات قرار داریم اما این کالاهای مشابه را از اروپا وارد می‌کنیم لذا باید نسبت به این موضوع تصمیم‌گیری شود. شوینده‌ها و مایحتاج عمومی می توانند در کشور تولید شوند و در واقع حجم بالایی از کالاهای وارداتی را چنین محصولاتی تشکیل می‌دهند.
پور ابراهیمی در ادامه برنامه با اشاره به اینکه ۵۰۰ قلم کالای وارداتی وضعیت تولید شان در داخل کشور مشخص نیست گفت: نشست مشترکی در ماه‌های اولیه سال ۹۶ با وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار و مقرر شد ظرف سه ماه گزارش کار تا قبل از پایان سال ۹۶ پیرامون کالاهای وارداتی ارائه داده شود، متاسفانه این گزارش ارائه داده نشد.
وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه واردات کالاهایی که در داخل تولید می شوند حرام شرعی است عنوان کرد: وزارت صنعت در ارائه گزارش تخصصی خود کوتاهی کرده است لذا عدم همکاری این وزارتخانه را در سال ۹۶ شاهد هستیم.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه سال گذشته چندین میلیارد دلار تراز بازرگانی کشور منفی بود افزود: هفته آینده نشست مشترکی با وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ساماندهی بازار تشکیل خواهد شد لذا با حضور وزیر صنعت اولین جلسه برگزار می شود.
پور ابراهیمی اظهار داشت : در راستای حمایت از تولید و شیوه اجرا باید کار کارشناسی و تخصصی انجام شود، لذا در محتوای کار باید اقدامات تخصصی با دولت صورت گیرد، این در حالی است که داده های اطلاعاتی برای تصمیم گیری نداریم ،در جايی تخلف در نحوه واردات خودرو صورت می‌گیرد و میلیاردها تومان از جیب مردم وارد جیب دلالان می شود و این موضوع ارتباطی در نوع نگاه ما برای حمایت از تولید ندارد.
وی با اشاره به اقدام دولت در ممنوعیت دستگاه های دولتی برای خرید کالاهای خارجی که مشابه آن در داخل تولید می شود افزود: در کشور ما نرخ تامین مالی حدود ۵ برابر میانگین تامین مالی کشورهای اطرافمان است، در برخی زمینه ها تولید منجر به صادرات می شود، به گونه ای که نظام معافیت را در بخش صادرات قائل شده‌ایم ، پس باید مبنا را بر حمایت از تولید داخلی بگذاریم، اساس حرکت در ساماندهی واردات است و ما باید مشکلات و موانع پیش روی تولید کنندگان را مورد بررسی قرار دهیم.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه باید بار سنگین محدودیت های تولید را از دوش توليدکننده برداشت ادامه داد: تا اواسط اردیبهشت ماه لایحه اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده در کمیسیون اقتصادی مجلس نهایی و در خرداد ماه در صحن علنی مجلس تصویب خواهد شد.
وی عنوان کرد: باید در حوزه بحث مدیریت واردات و حمایت از تولید اقداماتی را انجام دهیم ، باید مردم، دولت و مجلس در کنار هم باشند تا بتوانیم به نتیجه مورد نظر دست پیدا کنیم.
پور ابراهیمی با اشاره به اینکه در سال ۹۷ یکی از گام های مهم حل مشکل مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود تصریح کرد: هیچ کشوری بدون اتکا به تولید داخلی خود نمی تواند موفق باشد.
خسرو تاج در بخش دیگری از این برنامه با اشاره به اینکه تا پایان خرداد ماه لیست اقلام مصرفی کالاهای قاچاق باید مشخص شود گفت: تولید و تجارت باید در بخش های صنعت و کشاورزی یکپارچه شوند.
رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه با فرهنگ سازی و فعالیت های اطلاع رسانی باید مردم را نسبت به تولید داخلی آشنا کرد گفت: فرهنگ سازی را باید از دوران دبستان آغاز کرد.
