به گزارش مسیر اقتصاد مبارزه هدفمند و جدی با قاچاق کالا یکی از پیشنیازهای اساسی تحقق اقتصاد مقاومتی و حمایت از کالای ایرانی است. در این میان گمرک جمهوری اسلامی ایران نقشی اساسی در مبارزه با قاچاق کالا دارد.
یکی از اقداماتی که در سال‌های اخیر توسط گمرک صورت گرفته و توانسته است تأثیری بسزا در افزایش میزان کشفیات قاچاق داشته باشد، بهره‌برداری از سامانه جامع گمرکی است. بهره‌برداری از این سامانه به تسهیل فرآیند تجارت، افزایش درآمدهای گمرکی، افزایش کشفیات و در نتیجه کاهش میزان قاچاق کالا منجر شده است. رهبر معظم انقلاب نیز در سخنان ابتدای سال جاری از تلاش های صورت گرفته در زمینه اجرایی شدن این سامانه تقدیر نمودند.
این سامانه از دو مسیر کاهش ارتباطات حضوری و همچنین تقاطع گیری اسناد و کاهش امکان جعل آن ها بر میزان افزایش کشفیات قاچاق و کاهش میزان آن اثرگذار بوده است.
ضرورت تجهیز گمرکات به دستگاه های ایکس ری پرسرعت
اما سامانه جامع گمرکی تنها زمانی می‌تواند در مبارزه با قاچاق کالا مؤثر باشد که به عنوان بخشی از یک برنامه جامع در نظر گرفته شود که برای مبارزه‌ی همه جانبه با قاچاق کالا در تمامی مقاطع از زمان ورود کالا تا زمان خرده فروشی، طراحی شده است.
درحال حاضر با وجود استفاده از سامانه جامع گمرکی و افزایش میزان کشفیات قاچاق، همچنان میزان این کشفیات بخش کوچکی از کل قاچاق کالا به کشور را شامل می‌شود و کالاهای قاچاق همچنان با روندی قابل توجه از مبادی قانونی در حال ورود به کشور هستند.
یکی از الزامات پیشگیری از این اقدامات قاچاقچیان، بررسی محموله‌های وارداتی با استفاده از دستگاه‌های «اشعه ایکس» یا همان «ایکس‌ری»، در زمان عبور از گمرک است. در این روش اقلام موجود در کانتینرها با دستگاه‌های ایکس‌ری اسکن شده و امکان راستی آزمایی اظهارات واردکنندگان فراهم می‌شود.
گرچه استفاده از دستگاه های ایکس ری نمی تواند به کلی مشکل ورود محموله های قاچاق از گمرکات را مرتفع نماید، اما این اقدام به دلیل افزایش احتمال کشف اظهارات خلاف واقع، نقشی پیش گیرنده در کاهش قاچاق کالا خواهد داشت.
در حال حاضر کمتر از ۵ درصد از محموله های وارداتی از طریق دستگاه های ایکس ری کنترل می شود، درحالیکه لازم است این میزان به دست کم ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یابد.
روند تجهیز گمرکات به ایکس ری نیازمند تسریع است
با اینحال در حال حاضر امکان عبور بخش بسیار کمی از کل کانتینرهای وارداتی از این دستگاه‌ها فراهم است. طبق این آمار تا سال ۱۳۹۲ تنها ۵ دستگاه ایکس‌ری در گمرکات کشور فعال بوده است و تا اواخر سال ۱۳۹۵ نیز تنها ۱۲ دستگاه ایکس‌ری در گمرکات کشور فعال بوده است. با اینحال این دستگاه ها از نوع ایکس ری های پیشرفته نیست و سرعت پایینی در بررسی محموله های وارداتی دارند.
برای اولین بار در بهمن ماه سال گذشته گمرک شهید رجایی، بزرگترین گمرک کشور از منظر واردات کالا، به دستگاه های ایکس ری پیشرفته و پر سرعت مجهز شد.[۱] بنا به گفته فرود عسگری، رئیس کل گمرک ایران تا اردیبهشت ماه نیز گمرک بازرگان به ۲ دستگاه دیگر مجهز خواهد شد.[۲]
این روند نشان می دهد که تجهیز گمرکات کشور به دستگاه های ایکس ری پیشرفته با کندی انجام می شود و لازم است هرچه سریعتر گمرک جمهوری اسلامی ایران در تجهیز گمرکات به دستگاه های ایکس ری سرعت بیشتری داشته باشد.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری تسنیم کد خبر ۱۶۴۹۶۸۹
[۲] خبرگزاری مهر کد خبر: ۴۲۲۸۹۶۰
