به گزارش مسیر اقتصاد به نقل از تسنیم، محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی، نسبت به تلاش جمعی از اعضاء کنگره آمریکا جهت جلوگیری از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی WTO واکنش نشان داد و گفت: با عنایت به اوضاع اقتصادی ایران که ما بهتر از خارجی ها از آن باخبریم و باتوجه به جنگ اقتصادی غرب با ایران که طی سالهای گذشته با اعمال شدیدترین تحریم های بین المللی برعلیه اقتصاد کشورمان صورت گرفته و تا به امروز نیز ادامه دارد، متأسفانه و یا خوشبختانه باید این واقعیت را برای چندمین بار اعلام نمایم که در حال حاضر کشورمان آمادگی پیوستن به سازمان تجارت جهانی WTO را ندارد. به همین خاطر به اعضاء کنگره آمریکا توصیه میکنم که خیلی خود را خسته نکنند و دنبال تلاش بیهوده جهت جلوگیری از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی WTO نباشند.
تلاش برای جهانی سازی اقتصاد
وی اظهار داشت: امروزه فرآیند جهانی شدن در سطح بین‌الملل بطور جدی از جانب سازمان ملل و سازمانهای تخصصی وابسته به آن مورد حمایت قرار گرفته و به پیش برده می شود. در بعد جهانی‌سازی اقتصاد مشخصاً می توان مشاهده نمود که سه سازمان بین‌المللی (صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی) بعنوان سازمان های تخصصی در حیطه اقتصاد، سیاست هایی را در پیش گرفته‌اند که کاملاً در راستای جهانی کردن اقتصاد قرار دارد و چون این سازمانها بنوعی نقش هماهنگ کننده اقتصاد جهانی را برعهده دارند لذا با استفاده از ابزارهایی که در اختیارشان می باشد کشورهای مختلف جهان و بویژه کشورهای در حال توسعه را بسمت سیاستهایی که در پیش گرفته‌اند سوق می دهند و کشوری که در راستای این سیاستها حرکت نکند را به انحاء مختلف تحت فشار قرار می دهند.
به بیانی بهتر، عملکرد سازمانهای مذکور برای حضور اقتصادهای ملی در فرآیند اقتصاد جهانی نوعی اجبار را ایجاد می کند که همین اجبار باعث می شود تا هر کشوری که بنا به هر دلیلی آمادگی حضور در این فرآیند را نداشته باشد خود را در مسیر انزوا ببیند. بعنوان مثال اگر کشوری به عضویت سازمان تجارت جهانی که متولی اصلی تجارت آزادانه کالا و خدمات در سطح جهان می باشد درنیاید عملاً قادر به رقابت صادراتی و حضور موفق در بازارهای جهانی نخواهد بود. از طرف دیگر ممکن است عضویت این کشور در سازمان مذکور منجر به این اتفاق ناخوشایند شود که در کوتاه مدت، بسیاری از صنایع نوپا در آن کشور از میان رفته و نابود شوند و همین تناقض، کشور مذکور را بشدت تحت فشار قرار می دهد. در حقیقت هرگونه قدرت تعدیل نیز زمانی را از این کشور سلب می‌نماید.
بانک جهانی نیز اعطای وام به کشورهای نیازمند را عمدتاً مشروط به اجرای سیاستهای آزادسازی و خصوصی‌سازی منوط نموده که نوعی اجبار برای کشورهای نیازمند محسوب می شود. صندوق بین‌المللی پول هم بواسطه مشاوره و راهکارهایی که به کشورهای مختلف ارائه میدهد، حرکت به سمت جهانی شدن را تشویق می‌نماید که در اصل این سه سازمان بزرگ اقتصادی جهان، بستر ظهور دهکده جهانی را فراهم آورده و زمینه هدایت و عضویت کشورها را در این دهکده برعهده دارند.
لزوم موافقت همه کشورهای برای پیوستن ایران
علیپور تصریح نمود: باعنایت باینکه چندیست که دولتمردان ایران از جمله وزرای محترم صنعت، معدن و تجارت و امور خارجه یاد سازمان تجارت جهانی WTO افتاده و بدون درنظر گرفتن واقعیات، شرایط روز و مشکلات پیش رو، مجدداً داستان پیوستن کشورمان به این سازمان را پیش کشیده اند، اما باید توجه داشت که مشکلات ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می شود. بغیر از معضلات و نابسامانی های فعلی حاکم بر اقتصاد ایران، برخی دیگر از قوانین داخلی با مقررات WTO همخوانی ندارند. از جمله اصل ۴۴ قانون اساسی و مالکیت و انحصار دولت بر صنایع و معادن بزرگ، بانکداری، رادیو و تلویزیون، کشتیرانی، هواپیمایی و…. (یعنی حضور بیش از حد دولت و شبه دولتی ها در عرصه اقتصاد و نقش کمرنگ بخش خصوصی در فعالیتهای اقتصادی) همچنین تک نرخی نبودن نرخ ارز و قوانین مربوط به بیمه خارجی، سرمایه گذاری خارجیان در ایران، تعرفه های بالای واردات و برخی دیگر از قوانین داخلی با مقررات WTO مغایرت دارند.
اما مشکلات و موانع خارجی مهمترین سد در برابر الحاق ایران به WTO می باشند. هرچند پیوستن به سازمان تجارت خارجی مزایای زیادی برای ایران در بر خواهد داشت لکن دستیابی به این امر منوط به رفع مشکلات سیاسی ایران با غالب کشورهای جهان علی الخصوص بازیگران اصلی و قدرتمندان عرصه تجارت جهانی و همچنین اعضاء بزرگ و تصمیم گیرنده این سازمان می باشد.
بطور قطع شرایط پیوستن یا عضویت هر کشوری در WTO در گرو موافقت تمامی کشورهای عضو با الحاق کشور جدید می باشد و چنانچه یکی از اعضاء هم مخالف باشد بطور قطع عضویت کشور متقاضی، مورد قبول واقع نمی شود.
این صاحب نظر تجارت جهانی یکی از مهمترین موانع اصلی پیوستن ایران به این سازمان را رأی منفی آمریکا و همپیمانانش دانست که مطمئناً باعث می شود تا اجماع لازم بنفع کشورمان بوجود نیامده و پذیرش ایران مورد موافقت قرار نگیرد. در ضمن واقعیت را هم نباید کتمان کرد زیرا آمریکا از نظر اقتصادی بسیار قدرتمند بوده و بر این اساس غالب اعضاء نیز از آن کشور حرف شنوی دارند. مخالفت این کشور بر تصمیم سایر کشورها تأثیر گذار است البته جدای از آمریکا، حتی اگر یک عضو ضعیف هم با پذیرش ایران مخالفت کند باز هم عضویت ایران در دستور کار WTO قرار نمی گیرد.
بطور مثال عضویت کشور بزرگی همچون روسیه در دستان کشور کوچک گرجستان محبوس شده بود که بالاخره با پادرمیانی قدرتهای بزرگی همچون آمریکا پس از ۱۸ سال این گره باز شد و عضویت روسیه مورد موافقت قرار گرفت. حال جدای از آمریکا و همپیمانان اروپایی اش، کشوری همچون اسرائیل یا عربستان و همپیمانان آنها نیز در برابر عضویت ایران قرار دارند که باتوجه به اختلافات ریشه ای و اعتقادی ایران با دولتمردان صهیونیست، مطمئناً وجود آن کشورها مانع بزرگی بر سر راه عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی خواهد بود.
حال برای رفع این موانع یا باید از اصول اعتقادی و شعارهای داده شده کوتاه بیائیم و یا فعلاً عطای عضویت ایران در WTO را به لقایش ببخشیم. بالاخره آمریکا و همپیمانانش از این مسئله بعنوان حربه ای سیاسی علیه ایران سود خواهند برد.
تحریم ها شرایط عضویت ایران را سخت تر کرده است
علیپور در ادامه با اشاره به اعمال تحریمهای خارجی افزود: درکل چنانچه در فضای پرتنش سیاسی قرار داشته باشیم مطمئناً با سخت گیریهایی در روند الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی مواجه می گردیم که در این راستا اعمال تحریمها خارجی نیز باعث تأخیر در روند این الحاق خواهد شد که آن وقت ایران باید شرایط سختگیرانه تری را برای این الحاق بپذیرد.
البته طی نشستی که شش سال پیش در هند با جناب آقای پاسکال لامی رئیس سابق سازمان تجارت جهانی داشتم ایشان گفتند که یکی از مهمترین توصیه های ما به مقامات همه کشورهایی که خواهان عضویت می باشند این است که این کشورها اول اقتصادشان را آماده و با قوانین این سازمان منطبق کنند و سپس حمایت سیاسی دیگر کشورهای عضو را جلب نمایند.
پس در این بین طبیعی است تا زمانی که تنش سیاسی با دنیا و به خصوص با کشورهای مهم و اثرگذار جهان داشته باشیم قطعاً از حمایت سیاسی آنها نیز محروم هستیم و اگر فکر کنیم که این کشورها با وجود مشکلات سیاسی عمیق با ایران، حتماً هنگام مذاکره، مشکلات فی مابین را فراموش کرده و بدون ملاحظات سیاسی درخصوص مسائل تجاری با ما مذاکره می کنند کاملاً در اشتباه بوده و فکری غلط در سر داریم.
هر چند که هنوز وارد مرحله مذاکرات به معنای واقعی نشده و فعلاً فقط به سؤالات درخواستی سازمان پاسخ داده ایم ولیکن هرچه رشته بودیم نیز در دوران هشت ساله احمدی نژاد پنبه شد اما بهرحال دیر یا زود وارد مذاکره خواهیم شد.
از همین رو تا زمانی که اختلافات سیاسی ایران با کشورهای معاند حل و فصل نشود و همچنین مشکلات اقتصادی کشورمان نیز مرتفع نگردد قطعاً پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی امری محال و غیر ممکن است، ضمناً لازم به ذکر است که برجام پر جنجال نیز هنوز به فرجام نرسیده است و به تار مویی بند است که اجرا و یا عدم اجرای آن می تواند بر معادلات سیاسی و اقتصادی کشورمان اثرات مثبت و یا منفی داشته باشد.
روند پیوستن ایران به WTO کاملا متفاوت با برجام و مذاکرات با ۵+۱ است
علیپور در پاسخ به این سوألی که در ذهن همه مردم وجود دارد مبنی براینکه با آغاز اجرای برجام و کاهش تحریم ها آیا می توانیم به پیوستن به سازمان تجارت جهانی امیدوار باشیم؟ گفت: روند پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانیWTO یک پروسه کاملاً تخصصی و مجزائی است که چندان ربطی به مذاکرات ایران با ۱+ ۵ ندارد و الحاق ایران و موانع موجود بر سر راه عضویت ایران چیزی غیر از اینهاست.
البته رفع و تعلیق برخی از تحریمهای اعمال شده برعلیه ایران، امور را تا حدودی روانتر می کند اما ناگفته نماند که اجرای تفاهمنامه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پر از ابهام است و آینده ای تیره و تار برای آن متصور می باشد که چه بسا با بد عهدی های آمریکا، این رشته نیز به پنبه مبدل شود. البته بنظر بنده، درحال حاضر پیوستن کشورمان به سازمان تجارت جهانی یک آرزوی محال و دست نیافتنی برای ایران است.
اما کشور ایران نیز ازجمله کشورهایی است که همانند سایر اقتصادهای ملی خواسته یا ناخواسته، دیر یا زود بسمت اقتصاد جهانی رانده می شود. منتهی عضویت ایران نزد سازمان تجارت جهانی WTO قبل از هر چیزی نیازمند بکارگیری سیاستهای گسترده آزادسازی تجاری و تولیدی و تغییرات قابل توجهی در قوانین و مقررات اقتصادی و کوتاه شدن دست دولت و شبه دولتی ها از فعالیتهای اقتصادی است که این تغییرات می تواند تاثیر گسترده‌ای بر اقتصاد کشور و امنیت اقتصادی داشته باشد.
پیوستن به WTO در شرایط کنونی از سم هم مهلک تر است
لازم به ذکر است که عضویت ایران در WTO آنهم با اقتصادی که فعلاً داریم اصلاً میسر نیست و به فرض اینکه امکان عضویت وجود داشته باشد، قطعاً در حال حاضر و با وضعیتی که در آن بسر می بریم از سم هم برای ایران مهلک تر و خطرناکتر است. اما اگر زیرساخت های اقتصادی را بسازیم و صنایع مادر را احیاء، نوسازی و گسترش دهیم و دست آخر کشور را به یک صادرکننده کالاهای غیرنفتی مبدل نمائیم آن وقت پیوستن به این سازمان برای ما مفید، سودمند و سرشار از رشد و شکوفائی خواهد بود ولیکن بدون انجام این اقدامات، عضویت در WTO فقط موجب خواهد شد تا این چند کارخانۀ فعال در کشور هم سریعاً ورشکست و درب آنها نیز بسته شود.
درکل کشور ما از بابت عضویت در WTO بدنبال ورود به دهکده و خانواده تجارت جهانی است تا بتواند سهم و منافع خود را از فرصت های اقتصادی بین ۱۶۲ کشور عضو سازمان بدست آورد.
برای پیوستن به WTO باید صنعت کشور تغییرات زیادی کند
وی با اشاره باینکه صنعت وتجارت ایران برای الحاق به این سازمان به چه تغییر و تحولاتی نیاز دارد گفت: هر کشوری در دنیا، ناچار به ارتباط با سایر کشورهای جهان می باشد و به همین خاطر در سند چشم انداز ایران نیز این رابطه و تعامل با جهان با صفت سازنده و مؤثر بودن و براساس اصول حکمت و عزت و مصلحت مطرح شده است و بطور طبیعی تعاملات اقتصادی کشورمان و در رأس آن صادرات غیرنفتی، باید چنین باشد.
اول دولت و دولتمردان باید به این باور برسند که حیات و پیشرفت آینده کشورمان در گرو درآمدهای بیش از پیش صادرات غیرنفتی است و بعد از آن از طریق فرهنگ سازی دقیق و ایجاد جذابیت های گوناگون، می بایست دیدِ شخصی را به دید ملی و توجه به منافع شخصی را توجه به منافع ملی مبدل نمایند.
رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی خاطرنشان کرد: باز هم تکرار می کنم که عضویت در سازمان تجارت جهانی WTO زمانی برای ایران مفید و سودمند میباشد که ایران، کشوری کاملاً صادراتی باشد و بر روی صنایع مادر سرمایه گذاری ریشه ای و بنیادی کرده باشد نه مثل الان که کشوری کاملاً وارداتی داریم و اعداد و ارقام کالاهای خارجی قاچاق سرسام آور است و اکثر صنایع و کارخانجات نیز بدلیل مشکلات اقتصادی ورشکست شده و یا درحال ورشکستگی هستند و غالب کارگران کارخانه ها هم بدنبال حقوق معوقه خود می باشند.
پس تا زمانیکه تنش سیاسی ایران در عرصه جهانی پابرجاست، کشورمان غرق در مشکلات اقتصادی است، اکثر شرکتها و کارخانجات فرسوده و ورشکسته می باشند، ۶۰ الی۷۰ درصد فعالیتهای اقتصادی کشورمان در اختیار دولت و شبه دولتی ها باشد، بخش خصوصی قوی و کارآمد نداشته باشیم، کشوری کاملاً واردکننده باشیم تا صادرکننده، قاچاق بی رویه کالا ادامه دارد و از ارز تک نرخی خبری نیست و سایه رکود، تورم و بیکاری بر سر ایران و ایرانی سنگینی کند و درکل باوجود تیم ضعیف و ناهماهنگ اقتصادی دولت، هیچگاه عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی WTO محقق نخواهد شد.
اگر به فرض محال هم چنین اتفاقی در فضای بد اقتصادی امروز رخ دهد و گوش شیطان کر، با تمام این مشکلات، درهای سازمان تجارت جهانی را باز کنند و ایران را با عزت و احترام و فرش قرمز به عضویت WTO درآورند این عضویت همانند شمشیر تیزی، ابتدا صنایع فعال کشورمان را و سپس ایران را قلع و قم خواهد کرد.
دولتمردان از انجام کارهای تبلیغاتی پرهیز کنند
از همین رو به دولتمردان عزیز توصیه میکنم که بجای خوشبینی کاذب، بهتر است کمی واقع بین باشند و بجای انجام کارهای تبلیغاتی و پوپولیستی، اول مشکلات را مرتفع و اقتصاد ایران را بطور زیربنائی بازسازی کنند تا خود به خود زمینه عضویت ایران در WTO و سایر سازمانهای بین المللی فراهم شود نه اینکه به هر قیمتی شده کارها را اجرا کنیم تا بتوانیم در داخل و خارج جار بزنیم ای ایها الناس: ببینید که ما چه کارهای مهمی انجام داده ایم و چه قراردادها و تفاهمنامه هایی را در دوران صدارت مان به امضاء رسانده ایم: مثلاً برجام را ما به نتیجه رساندیم FATF را هم ما اجرا کردیم و همچنین الحاق ایران به WTO را هم ما به سرانجام رساندیم که همۀ اینها بیش از اینکه اجرایی و مفید باشد بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد.
آقایان تا دیروز می گفتند که چون یک استکان چای با جان کری نوشیده اند در نتیجه آمریکا و سازمان تجارت جهانی برای عضویت ایران در WTO چراغ سبز نشان داده اند پس چه شد؟ چرا چراغها به یکباره قرمز و یا خاموش شدند؟
باید اقتصادمان را قوی کنیم
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران درخاتمه اظهار داشت: این مهم را نباید از مدنظر دور کنیم که چنانچه اقتصاد ایران را در راستای سیاستهای تبین شده مقام معظم رهبری درخصوص اقتصاد مقاومتی، قوی و قدرتمند نمائیم قطعاً همه دنیا اعم از دوست و دشمن مجبور خواهند بود که ما را نیز وارد بازیهای جهانی بکنند.
فلذا دنیا نمی تواند بی اهمیت از کنار یک اقتصاد قدرتمند، برجسته و بزرگی بنام ایران بگذرد و در این راستا هیچکس حتی نمایندگان کنگره آمریکا نمی توانند ایران را از حضور در مجامع بین المللی حذف نمایند بلکه دنیا با سلام و صلوات و عزت و احترام، جهت حضور ایران در مجامع بین المللی به دنبال کشورمان خواهد بود فقط بشرطی که دولتمردان و مسئولین ما عملکردی درست، مقتدرانه و عزتمندانه داشته باشند و با لحاظ منافع ملی، ایران را ارزان نفروشند و چنان کاری بکنند تا نه تنها همه مشکلات و گرفتاریهای کشور را برای همیشه حل و فصل نمایند بلکه ایران و ایرانی را در جهان سربلند کنند.
