به گزارش مسیر اقتصاد ایران‌خودرو و بنز آلمان حدود دو سال پیش قراردادی را در حوزه محصولات تجاری با یکدیگر منعقد کردند. همچنین دو طرف در نیمه اسفند امسال، قراردادی نیز در حوزه موتورسازی امضا خواهند کرد.
بر این اساس، ایران‌خودرو ۳۰ درصد از سهام شرکت ایدم تبریز را در قالب قرارداد جوینت ونچر به بنز واگذار خواهد کرد. در واقع خودروساز آلمانی به تولید موتورهای دیزلی در یکی از سالن‌های ایدم که هم‌اکنون در حال تخلیه و تجهیز است، خواهد پرداخت.[۱]
واگذاری سهام کارخانه‌های خودروسازی به شرکت های خارجی، به یکی از راهبردهای اصلی دولت تبدیل شده است. هرچند این سیاست تحت عنوان «ایجاد شرکت‌های جدید سرمایه‌گذاری مشترک» دنبال می‌شود اما از آنجا که آورده طرف داخلی در شرکت‌های مشترک، کارخانه‌های فعلی است، کارخانه جدیدی احداث نشده و تنها کارخانه های موجود به تصاحب طرف خارجی در می آید.
انواع همکاری با شرکای خارجی به منظور انتقال فناوری
مشارکت با شرکت‌های خارجی به اشکال مختلف امکان‌پذیر است. این اشکال مختلف عبارتند از:
- همکاری خودروساز داخلی با خودروساز خارجی از طریق ایجاد یک شرکت مشترک
- همکاری خودروساز داخلی تحت لیسانس یک خودروساز خارجی
- همکاری خودروساز داخلی با تأمین‌کنندگان (قطعه‌سازان) خارجی
- همکاری تأمین‌کنندگان داخلی با تأمین‌کنندگان خارجی
در تاریخچه صنعت خودروی ایران شاهد این هستیم که همکاری خودروساز داخلی-خودروساز خارجی به صورت های مختلف منجر به انتقال فناوری موثر نمی شود.
یکی از دلایل اصلی این موضوع این است که خودروساز خارجی با دانستن این موضوع که خودروساز داخلی توانایی طراحی و تولید خودرو را ندارد، به سراغ او می رود و لذا در خصوص کسب انتقال فناوری به خودروساز داخلی کمک شایانی نمی کند. در همکاری خودروساز داخلی با تأمین کننده خارجی انتقال فناوری موثر صورت می گیرد؛ چرا که تأمین‌کننده خارجی می‌داند که اگر فناوری یک قطعه یا مجموعه خودرو نظیر موتور یا گیربکس را در اختیار شرکت های ایرانی قرار دهد، عملاً یک مشتری جدید برای خود فراهم کرده است.
عدم واگذاری سهام خودروسازان کره ای به شرکای خارجی عامل تحقق انتقال تکنولوژی موثر
در این زمینه بازخوانی تجربه صنعت خودرو کره‌جنوبی جالب توجه است. در سال های قبل از توسعه یافتگی صنعت خودرو در کره جنوبی، بنگاه های خودروسازی در این کشور به فناوری خارجی وابسته بودند اما در بیشتر موارد این دانش فنی مورد نیاز را از طریق قراردادهای لیسانس تأمین می کردند و نه پذیرش سرمایه گذاری ای که به سهامداری می رسید.
در این زمینه شرکت هیوندایی در برابر هر گونه مشارکت خارجی که استقلال شرکت را محدود می کرد، ایستادگی نمود. در واقع مشارکت خارجی در سهامداری شرکت هیوندایی به کمتر از ۵% محدود بود که متعلق به شرکت میتسوبیشی ژاپن بود.
این شرکت با روش خود تا سال ۱۹۸۵ مجوز (لیسانس) استفاده از ۵۴ فناوری خارجی را از ۸ کشور متفاوت به نام خود ثبت کرد. بر این اساس زمانی که تامین کنندگان خارجی علاقه ای به ارائه فناوری‌های پیشرفته موتور خودرو به هیوندایی نداشتند، این کشور موتور اختصاصی خود را در این زمینه توسعه داد.
قرارداد جدید تولید پلتفرم خودرو اولین اقدام برای تحقق انتقال فناوری
بنابراین راهکار اصلی انتقال فناوری موثر، ارتباط گیری با تامین کنندگان قطعات و مجموعه های اصلی خودرو کشورهای توسعه یافته است.
در این راستا در اردیبهشت ماه سال جاری تفاهم نامه ده جانبه ای بین گروه صنعتي ايران خودرو، معاونت علی ریاست جمهوری، دانشگاه های صنعتی شریف و امیرکبیر، شركت پينين فارينا ايتاليا، پانچ بلژیک، هیوندای پاورتک کره جنوبی و بنتلر و ماهله آلمان امضا شد.
بر اساس این قرارداد شرکت ایتالیایی فارینا با همراهی شرکت های ذکر شده، پلتفرم و محصولات جدید ایران خودرو را طراحی و تولید می کند. اجرای کامل این قرارداد به منظور طراحی و تولید پلتفرم خودرو منجر می شود تا محصولات متعدد در مدل هاي مختلف سدان، هاچ بك، كراس آور و شاسي بلند، هيبريد و برقي روي آن به توليد رسد.
علاوه بر این اجرای کامل این قرارداد سبب می شود تا صنایع خودروسازی برای تحقق اهداف بازارهای داخلی و صادراتی توسعه یابد.
پینوشت:
[۱] دنیای اقتصاد کدخبر: ۳۳۵۷۲۳۱
بنده دلیل اینکه گفتید با همکاری خودروساز داخلی و تامین کننده خارجی انتقال فناوری صورت می گیره رو متوجه نشدم! چه دلیلی داره تامین کننده قطعات انتقال فناوری به خودروساز انجام بده؟ درسته که خودروساز رقیبش نیست ولی باز هم در صورت انتقال فناوری ممکنه مشتریش رو از دست بده.
وظیفه اصلی تامین کننده قطعه اینه که یک تکنولوژی به طرف قرارداد منتقل کنه و اگر این کار انجام نده عملا قرارداد فسخ میشه و خودش متضرر میشه...
علاوه بر این راهکار اصلی تحول در صنعت خودرو اینه که خودروسازان ما صاحب معنوی یک پلت فرم بشوند. چون از یک پلت فرم محصولات متنوع با تکنولوژی مدرن راهی بازار میشه و این کار تامین کننده ها انجام میدن