به گزارش مسیر اقتصاد آمار تجارت خارجی کشور در سه سال اخیر نشان می دهد واردات قطعات منفصله برای تولید خودروی سواری، روند افزایشی چشم گیری داشته است. این در حالی است که آمار صادرات این محصول در سه سال اخیر روند کاهشی داشته است.
آمارهای تجارت کشور در ۱۰ ماهه سال جاری نشان می‌دهد قطعات منفصله برای تولید خودروی سواری در ردیف ۸۷۰۳ به ارزش ۷ میلیون و ۶۸ هزار دلار از کشور صادر شده است؛ همچنین آمار صادرات این محصول در سال ۹۵ به ارزش ۱۱ میلیون و ۷۶۵ هزار دلار بوده است.
با این حال بررسی آمار صادرات قطعات منفصله برای تولید خودروی سواری در ردیف ۸۷۰۳ در سال ۹۴ حاکی از کاهش ۶۷۰ درصدی است؛ بطوریکه آمار صادرات این قطعات در سال ۹۴ به ارزش ۹۰ میلیون و ۷۶۴ هزار دلار بوده است.
آمار واردات قطعات خودرو برای تولید سواری در سه سال اخیر
میزان واردات قطعات منفصله برای تولید خودروی سواری با «ساخت داخل ۱۴ تا ۳۰ درصد» در ۹ ماهه سال جاری به ارزش یک میلیارد و ۲۴۰ میلیون دلار بوده است و این محصول در میان سبد واردات کشور، در رتبه اول جای گرفته است.
حال آنکه آمار واردات این محصول در کل سال ۹۵ به ارزش یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده است و در مدت مشابه، این عدد کمتر از ۷۰۰ میلیون دلار بوده است که افزایش دو برابری را نشان می دهد.
همچنین بررسی آمار واردات قطعات منفصله با «ساخت داخل ۱۴ تا ۳۰ درصد» در سال ۹۴ افزایش ۸۰ درصدی را نشان می دهد؛ بطوریکه آمار واردات این قطعات در سال ۹۴ به ارزش ۷۵۰ میلیون و۲۰۰ هزار دلار بوده است.[۱]
کاهش اشتغال در صنعت خودرو نتیجه گسترش واردات
این رخداد بدین معنی است که تولید داخلی قطعات در صنعت خودرو با چالش مواجه شده و این باعث افزایش واردات و کاهش صادرات شده است. نکته ای که در این بین حائز اهمیت بوده این است که افزایش واردات قطعات منفصله خودرو و کاهش چشم گیر صادرات این قطعات منجر به کاهش اشتغال در صنعت قطعه سازی و بیکاری کارگر ایرانی نیز شده است.
با بررسی های انجام شده به نظر می رسد که راهکار اصلی کاهش وابستگی خودرو به درآمدهای نفتی از صادرات قطعات خودرو می گذرد. اما طی دو سال اخیر صادرات قطعات منفصله خودرو کاهش ۶۷۰ درصدی داشته است.
از آنجا که حضور در بازارهای جهانی، نیاز به طراحی و تولید قطعاتی با قیمت رقابتی (با قیمت مناسب) و کیفیت جهانی دارد، بنابراین قطعه سازان داخلی باید بتوانند از طریق توانمندسازی در همکاری با تامین کنندگان قطعات و مجموعه های اصلی خودرو خارجی زمینه ایجاد رقابت در بازارهای جهانی را به دست آورند.
ترکیه الگویی مناسب برای قطعه سازان ایرانی
ترکیه الگوی مناسبی برای قطعه سازان و خودروسازان ایرانی است؛ بطوریکه این کشور در حال حاضر به صادرات خودرو و قطعات به بیش از ۱۸۰ کشور جهان می‌پردازد. ترکیه یکی از کشورهایی است که با وجود واردات قطعات خودرو به کشورش، صادرات قطعات خودرو به سایر دنیا را نیز دارد و روند رو به رشدی را طی یک دهه اخیر در این زمینه داشته است.
طبق آمارهای منتشره از سوی انجمن خودروسازان ترکیه، صادرات خودرو و قطعه این کشور در سال ۲۰۱۷ میلادی با ۲۰ درصد رشد در مقایسه با سال ۲۰۱۶ میلادی به ۲۸ میلیارد و ۵۳۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرد. سهم صنعت خودرو در کل صادرات ترکیه در سال ۲۰۱۷ میلادی ۱۸ درصد بوده است. بر همین اساس ۷/ ۱۷ درصد از مجموع صادرات خودرو ترکیه با رقم ۲۲ میلیارد دلار به کشورهای اروپایی گزارش شده است که ۱۷ درصد در مقایسه با سال ۲۰۱۶ میلادی افزایش نشان می‌دهد.[۲]
بر این اساس برای تحقق هدف صادرات قطعات خودرو و مثبت شدن تراز تجاری کشور در صنعت قطعه، پیشنهاد می شود در فرآیند اجرایی قراردادها با شرکای خارجی نظیر رنو و پژو-سیتروئن علاوه بر افزایش درصد داخلی سازی در تولید محصولات جدید، الزامات صادراتی نیز محقق شود. لازم به ذکر است شرکت فرانسوی رنو در ۳۰ مهرماه سال جاری اعلام کرد که قصد دارد سهم ۳۰ درصدی صادرات خودروهای تولیدی در ایران را از طریق قطعات خودرو محقق نماید.
پینوشت:
[۱] آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران
[۲] دنیای اقتصاد کدخبر:۳۳۴۰۱۸۶
