به گزارش مسیر اقتصاد کشور هند در طول سال های اخیر تلاش های گسترده ای برای رونق تولید و اشتغال داخلی در دستور کار قرار داده است. با اینحال در طول دهه های اخیر در بخش تجارت خارجی دولت این کشور سیاست های شفاف و روشنی را در پیش نگرفته است.
تصورات ناقص درخصوص توافقات تجاری دوجانبه
در سال های اخیر تصورات متناقضی در بین مقامات دولت هند درخصوص توافقات تجاری دوجانبه و به طور کلی تجارت خارجی مطرح بوده است. از طرفی برخی از مقامات دولت هند معتقدند انعقاد گسترده توافقات تجاری راه را برای ورود کالاهای خارجی به این کشور همواره می کند که موجب متضرر شدن تولیدکنندگان داخلی می شود.
از طرف دیگر برکسی پوشیده نیست که بدون انعقاد توافقات تجاری دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها، امکان صادرات محصولات تولیدی در کشور هند به کشورهای جهان فراهم نخواهد شد.
به همین دلیل عملکرد هند در انعقاد توافقات تجاری نیز با ابهاماتی همراه بوده است. از طرفی این کشور توانسته است با طرف هایی همچون اتحادیه اروپا، استرالیا و کانادا روند مذاکرات توافقات تجاری دوجانبه را آغاز نماید. اما از طرف دیگر به دلیل عدم اجماع در این خصوص، دستیابی به توافق نهایی در این موارد با گذشت زمان طولانی هنوز محقق نشده است.
تصورات غلط دلیل عدم حرکت به سمت توافقات تجاری دوجانبه
برخی مقامات هندی و حتی برخی دیگر از کشورهای جهان اینطور تصور می کنند که «هر صادراتی خوب است و هر وارداتی بد است.»
این یک تصور اشتباه است و شاید بتوان گفت دلیل اصلی عدم موفقیت هند در گسترش تعاملات تجاری وجود این تصور غلط در بین مسئولین این کشور بوده است.
واردات بسیاری از کالاها می تواند در خدمت تولیدات داخلی باشد و در این راستا توافقات تجاری دوجانبه ابزاری برای مدیریت واردات کالاهای مناسب و جلوگیری از واردات کالاهای غیرضروری است.
حمایت گسترده از تولیدات داخلی شاخصه اصلی کشور هند
مقامات دولتی کشور هند به طور جدی طرفدار حمایت گسترده از تولیدکنندگان داخلی هستند. از این رو این کشور در زمان عضویت در سازمان تجارت جهانی نیز با لحاظ شروط و استثنائاتی به عضویت این سازمان درآمده است.
از آن زمان تا به حال نیز در سازمان تجارت جهانی کشور هند یکی از کشورهای مخالف کاهش حمایت های دولتی، خصوصا در بخش کشاورزی محسوب می شود.
با اینحال مقامات هندی به مرور دریافته اند که گسترش تجارت در صورتی که به صورت هوشمندان در دستور کار قرار بگیرد با حمایت از تولیدات داخلی در تضاد نیست و می تواند اثرگذاری مثبتی در افزایش تولید و صادرات داشته باشد.
توافقات تجاری دوجانبه ابزار معمول کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه
در طول دهه های اخیر گرچه بسیاری از کشورها عضو سازمان تجارت جهانی بوده اند، اما در عین حال روند انعقاد توافقات تجاری دوجانبه و چندجانبه رشد قبال توجهی داشته است. در این میان کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه همگی از مزیت های افزایش تجارت از طریق توافقات تجاری دوجانبه بهره مند شده اند.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای منطقه آمریکا و آسیا نیز به حمایت های صادراتی و افزایش میزان تولید از طریق توسعه صادرات روی آورده اند.
کشور هند نیز در این مدت تا حدودی از مزایای مشارکت در زنجیره تولید جهانی بهره مند شده است و به طور مثال در بخش هایی همچون فناوری اطلاعات، ارتباطات و خدمات مالی نقشی عمده در زنجیره های تولید منطقه ای و جهانی دارد.
توافقات تجاری دوجانبه ابزاری برای تبدیل شدن به قطب تولید و صادرات
با اینحال در طول سال های اخیر برخی تصورات مقامات دولتی هند درخصوص تجارت خارجی اصلاح شده است و آن ها قصد دارند از ابزار توافقات تجاری دوجانبه بیش از گذشته استفاده نمایند.
در واقع مقامات هندی قصد دارند از ظرفیت های توافقات تجاری دوجانبه در راستای تحقق اهداف تجاری خود در کنار حمایت از تولیدات داخلی استفاده نمایند و به نوعی توافقات تجاری را در خدمت تولید و اشتغال داخلی درآورند.
کارشناسان معتقدند کشوری مانند هند برای حرکت با سرعت بیشتر در راستای پیشرفت و توسعه به گسترش تعاملات تجاری خود با دیگر کشورهای جهان نیاز دارد. از طرف دیگر استفاده از ظرفیت های توافقات تجاری دوجانبه می تواند در راستای تبدیل شدن این کشور به قطب تولید و صادرات در منطقه و جهان کمک نماید.
منبع: فایننشال اکسپرس
