به گزارش مسیر اقتصاد دولت در لایحه بودجه سال ۹۷، عوارض خروج از کشور را برای هر نفر ۲۲۰ هزار تومان در نظر گرفته است. همچنین این مبلغ برای سفر دوم ۵۰ درصد و برای سفرهای سوم و بیشتر ۱۰۰ درصد افزایش می یابد و به ترتیب به ۳۳۰ هزار تومان و ۴۴۰ هزار تومان می‌رسد.
درآمد بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومانی دولت با افزایش ۳ برابری عوارض خروج از کشور
درحال حاضر میزان عوارض خروج از کشور برای هر نفر ۷۵ هزار تومان است و در نتیجه دولت این نرخ را برای سال ۹۷ در حدود ۳ برابر میزان فعلی در نظر گرفته است.
در قانون بودجه سال جاری درآمد دولت از محل اخذ عوارض خروج از کشور مبلغی در حدود ۳۸۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. این درحالیست که با افزایش سه برابری نرخ عوارض هر نفر، میزان درآمد دولت از این ناحیه در لایحه بودجه سال آینده حدود ۱۱۷۰ میلیارد تومان پیش بینی شده است.
افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور گرچه با انتقاداتی از سوی مردم و رسانه ها مواجه شده اما می تواند مزایای متعددی برای کشور به همراه داشته باشد.
عوارض خروج از کشور اخذ مالیات غیر مستقیم از اقشار با درآمد بالاست
کارشناسان حوزه مالیات بر این مسئله تأکید دارند که اخذ مالیات به روش های غیر مستقیم بر روش های مستقیم اولویت دارد. در واقع چنانچه بتوان از مصرف در زمان خرید کالا و خدمت مالیات اخذ کرد، به مراتب بهتر از آن است که از میزان درآمد مردم مالیات اخذ شود.
علاوه بر این، حرکت به سمت اخذ مالیات های غیر مستقیم می تواند شرایط را برای جهت دهی فعالیت های اقتصادی به سمت فعالیت های مولد فراهم آورد.
اخذ عوارض خروج از کشور از مسافران خارجی نیز یک مالیات غیر مستقیم محسوب می شود که به طور عمده از افراد با درآمد بالاتر در جامعه اخذ می شود. از این رو به شرط تخصیص مناسب، اخذ این مالیات علاوه بر افزایش درآمدهای دولت به کاهش اختلاف طبقاتی نیز کمک خواهد کرد.
رونق گردشگری داخلی در برابر سفرهای خارجی
ایران جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارد و همچنین برخلاف بسیاری از کشورهای منطقه از امنیت و ثبات قابل قبولی برخوردار است. از طرف دیگر رونق گردشگری داخلی اولین گام در توسعه صنعت گردشگری کشور است. در واقع تا زمانی که شهروندان ایرانی بازدید از مکان های داخلی را به سفرهای خارجی ترجیح ندهند، امکان رونق گسترده بخش گردشگری فراهم نخواهد بود.
اما در طول سال های اخیر با افزایش قابل توجه سفرهای خارجی شهروندان ایرانی، وضعیت تراز گردشگری کشور بدتر شده است. بر اساس آمار رسمی اعلام شده از سوی سخنگوی دولت، در سال گذشته بیش از ۹ میلیون و دویست هزار سفر خارجی از سوی مسافران ایرانی ثبت شده است[۱] که خروج ۱۳ میلیارد دلار از کشور را درپی داشته است. در حالیکه درآمد کشور از ناحیه ورود گردشگران خارجی به مراتب کمتر از این میزان است.
در چنین شرایطی استفاده از ابزار عوارض خروج از کشور و صرف منابع حاصل از آن در بهبود زیرساخت های گردشگری داخلی می تواند شرایط را برای رونق دهی به گردشگری داخلی در برابر سفرهای خارجی فراهم نماید.
اخذ مالیات یا عوارض خروج تنها مختص ایران نیست
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان سیاست‌هایی را به منظور جذابیت سفرهای داخلی در مقایسه با سفرهای خارجی اتخاذ می نمایند. افزایش هزینه سفرهای خارجی در برابر سفرهای داخلی یکی از سیاست های کشورها برای تحقق این هدف است.
در همین راستا کشورهای متعددی در دنیا از جمله آلمان، انگلستان، استرالیا، اتریش، کاستاریکا، کوبا، اکوادور، مکزیک، تایلند، چین و ترکیه از مسافرینی که قصد خروج از کشورشان را دارند عوارضی تحت عنوان «مالیات خروج» (Departure Tax) دریافت می‌کنند. این مالیات در مورد برخی کشورها همچون انگلستان، در بیشترین حالت به ۲۴۰ دلار نیز می‌رسد.
در چند سال گذشته نرخ عوارض خروج از کشور ثابت بوده است
نرخ عوارض خروج از کشور از سال ۱۳۹۳ تا به حال برابر با ۷۵ هزار تومان بوده است و در طول این سال ها دولت این نرخ را افزایش نداده است. از این رو لازم است درخصوص افزایش سه برابری نرخ عوارض خروج، ثبات ۴ ساله نرخ آن نیز در نظر گرفته شود.
به طور کلی لازم است میزان بهینه مبلغ عوارض خروج از کشور به‌گونه‌ای در نظر گرفته شود که نه چندان بالا باشد که توان مالی مسافران خارج از کشور را تحت الشعاع قرار دهد و نه چندان پایین باشد که کارکرد خود را در رونق گردشگری داخلی از دست بدهد.
در سال گذشته در هر سفر خارجی به طور متوسط ۱۴۰۰ دلار معادل ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان توسط مسافران ایرانی هزینه شده است. بنابراین ۲۲۰ هزار تومان عوارض خروج هزینه هر مسافر خارجی ایرانی را کمتر از ۴ درصد افزایش می دهد. از این رو می توان گفت اخذ عوارض خروج از مسافران خارجی تأثیر چندانی در افزایش هزینه های آن ها ندارد.
شفاف سازی نحوه و محل مصرف این عوارض
با این اوصاف، ضروری است محل مصرف عوارض به طور کامل شفاف شود و نحوه استفاده از آن نیز به صورت دقیق مشخص گردد. همچنین حجم بیشتری از درآمد حاصل از این عوارض صرف بهبود زیرساخت های گردشگری گردد.
پینوشت:
[۱] خبرگذاری ایلنا کد خبر ۵۶۸۹۷۶
واقعاً متاسفم و صد افسوس به همه ما كه همينطور توو سري خوريم