به گزارش مسیر اقتصاد بر اساس آمار منتشر شده از سوی دفتر آمار کشور روسیه رشد اقتصادی این کشور در سه ماهه سوم سال جاری میلادی بار دیگر کاهش یافته و به ۱.۸ درصد رسیده است. این درحالیست که در سه ماهه دوم سال جاری میلادی نرخ رشد اقتصادی روسیه بیش از ۲.۵ درصد بوده است.
کاهش دوباره رشد اقتصادی روسیه در شرایطی که قیمت نفت به میزان قابل توجهی بهبود یافته و اقتصاد روسیه نیز از شرایط رکودی به کلی فاصله گرفته است موجب شده بار دیگر اقتصادانان و کارشناسان این کشور بر ضرورت کاهش وابستگی به اقتصاد نفتی تأکید نمایند.
از این رو کشور روسیه قصد دارد با انجام اصلاحات اقتصادی گسترده وابستگی خود به نفت را در بودجه و در درآمدهای ارزی کاهش دهد.
وابستگی به نفت دلیل اصلی کاهش رشد اقتصادی روسیه
برخی از تحلیل گران در کشور روسیه سعی کرده اند اثرگذاری وابستگی به نفت در اقتصاد روسیه بر کاهش رشد اقتصادی در دوره اخیر را پایین جلوه دهند و آن را به مواردی همچون کاهش سرعت رشد تولیدات صنعتی، نرسیدن به شرایط پایدار بعد از خارج شدن از دوره رکودی و یا دیگر موارد مرتبط نمایند، اما به اذعان بسیاری از کارشناسان وابستگی به نفت دلیل اصلی کاهش رشد اقتصادی کشور روسیه بوده است.
وابستگی به نفت با رشد اقتصادی پایدار سازگار نیست
در همین راستا اِلویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه به تازگی در اظهار نظری با پذیرش اینکه در حال حاضر اقتصاد روسیه وابستگی زیادی به نفت دارد گفته است در چنین شرایطی حتی اگر قیمت هر بشکه نفت به بیش از ۱۰۰ دلار افزایش یابد، بازهم امکان تداوم رشد بالای ۲ درصدی برای اقتصاد کشور روسیه فراهم نخواهد بود.
افزایش قیمت نفت از طرفی درآمدهای دولتی و میزان صادرات کشورهایی همچون روسیه را افزایش می دهد اما از طرف مقابل بیش از گذشته موجب وسوسه دولت ها برای خامفروشی بیشتر می شود. از این رو افزایش قیمت نفت نمی تواند به افزایش تولید و رشد اقتصادی در کشورهای نفتی منجر شود.
در سال های اخیر کشور روسیه برنامه ای برای کاهش وابستگی به نفت را در دستور کار قرار داده توانسته است در برخی حوزه ها پیشرفت محسوسی ایجاد نماید. اما کارشناسان معتقدند کشور روسیه برای بهبود شرایط خود باید با سرعت بیشتری اصلاحات اقتصادی را عملیاتی نماید.
متنوع سازی درآمدهای دولتی یکی از محورهای کاهش وابستگی به نفت
متنوع سازی درآمدهای دولتی و کاهش میزان وابستگی بودجه دولت به نفت یکی از برنامه های اصلی روسیه در زمینه اصلاحات اقتصادی است.
با اینحال کارشناسان معتقدند فاصله زیادی تا تحقق این هدف در کشور روسیه مانده است و روسیه در تحقق این هدف نتوانسته است به دستاوردهای قابل توجهی دست یابد. به اعتقاد کارشناسان دلیل اصلی بهبود شرایط رشد اقتصادی در کشور روسیه بهبود شرایط اقتصادی مردم از طریق افزایش قدرت پول ملی بوده است که در سال های قبل از آن با کاهش چشمگیری همراه بوده است.
توسعه بخش کشاورزی مهم ترین برنامه روسیه برای کاهش وابستگی به نفت
توجه ویژه به بخش کشاورزی و افزایش میزان تولید و صادرات محصولات این بخش یکی از برنامه های ویژه کشور روسیه در اصلاحات گسترده اقتصادی است که می تواند اثرگذاری قابل توجهی در کاهش وابستگی این کشور به نفت داشته باشد.
در حال حاضر کشور روسیه از جایگاه قدرتمندی در بازار سوخت های فسیلی همچون نفت و گاز برخوردار است. با اینحال این محصولات تنها محصولاتی نیستند که روسیه جزء بزرگترین صاردکنندگان آن هاست؛ روسیه در سال های اخیر توانسته است جایگاه خود در تولید و صادرات گندم را به میزان قابل توجهی ارتقاء دهد و به یکی از بزرگترین قدرت های تولید گندم تبدیل شود.
به طور خاص در طول ۳ سال اخیر و از زمان وضع تحریم های اتحادیه اروپا علیه روسیه، این کشور که تا پیش از این واردکننده بزرگ محصولات کشاورزی از اروپا بود، تحریم های متعددی در حوزه کشاورزی علیه کشورهای غربی وضع کرد و به طور جدی به حمایت از تولیدات محصولات کشاورزی در داخل کشور روی آورد.
حرکت این کشور به سمت حمایت از تولید در بخش کشاورزی یکی از اقدامات مناسب کشور روسیه در زمینه کاهش وابستگی به نفت ارزیابی می شود. با اینحال چنانچه کشور روسیه بخواهد به طور جدی از وابستگی اقتصادی به نفت بکاهد لازم است عزم بیشتری در کاهش وابستگی بودجه دولت به نفت داشته باشد و به جای خامفروشی بیشتر به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده روی آورد.
برگرفته از: اویل پرایس
