چنانچه بیان شد یکی از اولویت های اصلی بازار ارز، حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز و قیمت گذاری شناور آن متناسب با عرضه و تقاضای واقعی در بازار است. اما در حال حاضر قیمت گذاری ارز در بازار داخلی به طور عمده در بازار نقدی انجام می شود و در چنین شرایطی، یکی از مهم ترین پیشنیاز های حرکت به سمت ارز تک نرخی تعیین مرجعی مناسب برای کشف قیمت عادلانه و شفاف در بازار است.
همچنین عنوان گردید که بانک مرکزی و صرافی ها نمی توانند مرجعی مناسب برای تعیین قیمت ارز در زمان تک نرخی بودن بازار ارز باشند؛ چراکه در این صورت نیز به دلیل لزوم حضور فعال بانک مرکزی باید عرضه ارز به صورت فیزیکی در بازار انجام شود و این باعث عدم امکان نظارت کافی بر سوداگری ارز و اثرپذیری قابل توجه قیمت از نوسانات تقاضای نقدی خواهد شد.
به گزارش مسیر اقتصاد نکته مهم و لازم در زمینه قیمت گذاری در بازار ارز ایران، فراهم کردن شرایط تقاطع عرضه و تقاضای واقعی در این بازار است. در حال حاضر در بازار ارز بستری برای این تقاطع گیری فراهم نیست و در عمل قیمت گذاری در بازار نقدی که سهمی بسیار کم در حجم معادلات دارد، صورت می گیرد.
به طور طبیعی بخش عمده عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان ارز در بازار، صادرکنندگان و واردکنندگان کالا هستند که عمدتا نیازی به تهیه نقدی ارز ندارند و از طریق حواله ارزی اقدام به واردات و صادرات می نمایند. در نتیجه در سازوکار فعلی حاکم بر بازار ارز، عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان واقعی ارز نمی توانند در تعیین قیمت ارز اثرگذار باشند.
لزوم کشف قیمت ارز در بازار حواله به جای بازار نقدی
برای رفع این مشکل لازم است تعیین قیمت ارز به جای بازار نقدی ارز در بازار عرضه و تقاضای حواله ارز انجام شود. در واقع بایستی همچون دیگر کشورهای دنیا، فعالین بازار نقدی ارز تابع و پیرو قیمت تعیین شده در بازار غیرنقدی باشند. در حالیکه در حال حاضر معکوس این روند در بازار ارز ایران حاکم است.
بورس ارز راه حل شفاف کشف قیمت
راه اندازی بورس ارز می تواند بستر لازم برای تعیین قیمت شفاف و قابل نظارت ارز متناسب با عرضه و تقاضای واقعی بازار را فراهم نماید.
وجود بورس ارز این امکان را برای بانک مرکزی و دیگر عرضه کنندگان ارز در کشور فراهم می کند که بدون نیاز به تهیه اسکناس و از طریق حواله، منابع ارزی خود را عرضه نمایند.
استفاده از بورس ارز در تعیین قیمت ارز موجب می شود که نوسانات موجود در بازار نقدی کمترین تأثیر را بر قیمت گذاری ارز داشته باشد و در عین حال از هدر رفت منابع در مراحل خرید اسکناس و انتقال آن به داخل کشور توسط بانک مرکزی جلوگیری شود.
از این رو یکی از پیشنیاز های اساسی حرکت به سمت ارز تک نرخی راه اندازی بورس ارز شفاف و عادلانه برای عرضه و تقاضای ارز و قرار دادن آن به عنوان مرجع قیمت گذاری در بازار ارز است.
