به گزارش مسیر اقتصاد ضوابط فنی و اجرایی توسعه دولت الکترونیک در ششمين جلسه شورای عالي فناوری اطلاعات کشور در تاريخ ۲۰ اسفندماه سال ۱۳۹۲ مورد تصویب قرار گرفت و در شهریورماه سال ۱۳۹۳ به دستگاه های مسئول ابلاغ شد.
براساس ماده ۴ این مصوبه، خدمات دولت الکترونیک به ۱۴خوشه تقسیم‌بندی و برای هر خوشه یک دستگاه متولی تعیین گردید. کارگروه‌هاي ۱۴ گانه خوشه‌هاي خدمات الکترونیکی به صورت مأموريت محور و در راستاي ايجاد هماهنگي فني و اجرايي بين دستگاه‌هاي عضو تشکیل شدند.
در جدول زیر این ۱۴ خوشه خدمات الکترونیک به همراه دستگاه متولی آن نشان داده شده است:
طبق اعلام سازمان فناوری اطلاعات ایران قرار است بیش از ۷ هزار خدمت عمومی اینترنتی از طریق این ۱۴ خوشه به مردم و همچنین نهادهای دولتی و حاکمیتی قرار بگیرد.
دستگاه متولی هریک از ۱۴ خوشه اطلاعاتی فوق وظایفی از قبیل بسترسازی برای به اشتراک گذاری داده ها، هماهنگی فعالیت ها، فراهم سازی نیازمندی ها برای مشارکت نهادهای مرتبط، اطمینان از یکپارچگی برنامه‌ها و تبادل اطلاعات، دانش و تجارب بین دستگاه‌های عضو خوشه مربوطه دارد.
هر خوشه در واقع مركز جمع آوری، پايش و نظارت بر تبادلات الكترونيكی بخش مربوطه است و امکان گزارش گیری و ایجاد دسترسی به آن برای کلیه ذی نفعان فراهم است.
سامانه بیتا بستر جمع آوری و به اشتراک گذاری اطلاعات اقتصادی و مالی
سامانه ای با نام «بستر یکپارچه تبادل اطلاعات اقتصادی» یا سامانه «بیتا» یکی از این ۱۴ خوشه خدمات الکترونیک است که برای اولین بار وزیر اقتصاد دولت یازدهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ از راه اندازی آن خبر داد.
از سامانه بیتا به عنوان شاه کلید پیاده سازی دولت الکترونیک در عرصه اقتصاد نام برده می شود. وزارت اقتصاد و امور داریی طبق قانون مذکور مسئول این سامانه است و وظیفه دارد شرایط را به نوعی فراهم نماید که تمام دستگاه هایی که به نوعی با موضوعات اقتصادی مرتبطند، به این سامانه متصل شوند و از این کانال بر مبنای نیازهای خود به تبادل اطلاعات بپردازند.
فاز اول سامانه بیتا در تیرماه سال ۱۳۹۵ افتتاح شده و در حال حاضر روزانه بیش از صدهزار تراکنش در این سامانه اتفاق می افتد.
۶۸ دستگاه مرتبط با اطلاعات اقتصادی به سامانه بیتا متصل هستند
اکنون دستگاه های مرتبط با اطلاعات اقتصادی به سامانه بیتا متصل هستند که تعداد آن ها به بیش از ۶۸ مورد می رسد و به مرور زمان سازمان های بیشتری به این سامانه متصل خواهند شد.
از جمله دستگاه های متصل به سامانه بیتا می توان به وزارت صنعت، معدن و تجارت، اداره امور مالیاتی، گمرک، وزارت کشاورزی، سازمان توسعه تجارت، بانک مرکزی، اتاق بازرگانی، بانک های تجاری، سازمان بورس، دیوان محاسبات، سازمان بنادر، سازمان انرژی اتمی، سازمان راهداری، سازمان فروش اموال تملیکی و حتی سازمان ثبت احوال اشاره کرد.
هرکدام از دستگاه های متصل به سامانه بیتا داده های متعددی را در این سامانه به اشتراک می گذارند و در مقابل خدمات و داده هایی را از سامانه دریافت می نمایند.
گمرک شاگرد اول مشارکت در سامانه بیتا
تا به حال گمرک جمهوری اسلامی ایران همکاری گسترده ای در شکل گیری و کارآمدی سامانه بیتا داشته و یکی از سازمان هایی است که بیشترین خدمات و اطلاعات را در بستر این سامانه به اشتراک گذاشته است.
از این رو تعدادی از دستگاه های متصل به این سامانه تنها به منظور برقراری ارتباط سریعتر و بهتر با گمرک به آن متصل شده اند و خدمات ارائه شده توسط آن ها عمدتا مربوط به خدمات گمرکی است.
در ادامه به تعدادی از خدمات ده دستگاه متصل به سامانه بیتا اشاره شده است:
- گمرک جمهوری اسلامی ایران
- اطلاعات اظهارنامه گمرکی: این سرویس امکان استعلام اطلاعات اظهارنامه‌های گمرکی را فراهم می‌آورد.
- اطلاعات اظهارنامه ارزش گمرکی: شامل نوع، وزن و دیگر اطلاعات یک واحد کالا و تعداد این واحد در اظهارنامه است.
- بدهی گمرکی: این سرویس امکان استعلام یا ایجاد تغییرات در بدهی گمرکی اشخاص حقیقی و حقوقی را فراهم می‌آورد.
- صدور مجوز: این سرویس امکان صدور مجوز برای سازمان‌های متصل به پنجره‌ی واحد تجارت فرامرزی را فراهم می‌آورد.
- دریافت نظرات ذیل یک پروانه گمرکی: این سرویس امکان دریافت نظرات ذیل پروانه‌های گمرکی مرتبط با سازمان فراخوانی‌کننده را فراهم می کند.
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- اطلاعات معافیت گمرکی: این سرویس امکان استعلام معافیت‌های گمرکی صادر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت را فراهم می‌آورد.
- وزارت جهاد کشاورزی
- ارسال تغییر اظهارنامه گمرکی: ارسال سریال اظهارنامه تغییر یافته در مراحل مختلف گمرکی مربوط به کالاهای کشاورزی
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- استعلام منشا ارز: این سرویس امکان استعلام اطلاعات منشاء ارز را فراهم می‌آورد.
- اداره امور مالیاتی
- استعلام بدهی مالیاتی: این سرویس امکان استعلام وجود بدهی مالیاتی افراد را فراهم می‌آورد.
- اطلاعات هویتی مودیان مالیاتی: این سرویس امکان استعلام اطلاعات هویتی مودیان مالیاتی را فراهم می‌آورد.
- سازمان توسعه تجارت ایران
- استعلام اطلاعات ثبت سفارش: این سرویس امکان استعلام اطلاعات ثبت سفارش را فراهم می‌آورد.
- ارسال شماره شاسی خودرو: این سرویس به گمرک امکان می‌دهد تا شماره‌ی شاسی خودرو‌های متعلق به یک ثبت سفارش را برای سازمان توسعه‌ی تجارت ایران ارسال نماید.
- اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی جمهوری اسلامی ایران
- استعلام کارت بازرگانی: این سرویس امکان استعلام اطلاعات کارت بازرگانی را فراهم می‌آورد.
- سازمان بنادر و دریانوردی
- استعلام اطلاعات قبض انبار: این سرویس امکان استعلام اطلاعات قبض انبار را فراهم می‌آورد.
- ارسال تغییر اظهارنامه گمرکی: این سرویس به گمرک امکان می‌دهد تا شماره‌ی سریال پروانه‌های گمرکی صادره را به همراه شماره‌ی قبض انبار مرتبط با آن، برای سازمان بنادر و دریانوردی ارسال نماید.
- سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای
- اطلاعات بارنامه: ارائه اطلاعات بارنامه كه شركت‌های حمل صادر و جهت دريافت كد رهگيری به سازمان راهداری اعلام مي‌كنند.
- سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی
- استعلام شناسه پرداخت حساب های دولتی: این سرویس امکان استعلام اطلاعات تراکنش‌های پرداختی را براساس شناسه پرداخت آن ها فراهم می‌آورد.
