به گزارش مسیر اقتصاد هدایت الله فهمی معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو پنجشنبه گذشته در گفتگو با برنامه «روی خط بازار» رادیو اقتصاد در خصوص مشکل هدر رفت آب گفت: بهره وری آب در کشور باید بالا برود.
وی در پاسخ به این سوال که مهم ترین مشکل هدر رفت آب در کدام حوزه است، بیان کرد: بیشترین مصرف و هدر رفت منابع آبی کشور در حوزه کشاورزی است و بعد از آن در حوزه شرب و صنعت است.
فهمی با بیان اینکه صرفه جویی و کاهش مصارف در بخش کشاورزی می تواند مسائل حوزه آب را کاهش دهد، گفت: اگر ۱۰ درصد میزان مصرف آب در این بخش با روش های علمی کاهش یابد، می توان به اندازه حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب آب ظرفیت ایجاد کرد که معادل ۵۰ سد مانند سد کرج هست.
بهره وری آب در کشور ۲۰ درصد پایین تر از میانگین کشورهاست
معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو گفت: مصرف و هدررفت آب در بخش کشاورزی در همه جای دنیا بالاست اما برخی کشورها با استفاده از روش های نوین آبیاری میزان هدر رفت آب در بخش کشاورزی را به حداقل رسانده اند، به طوری که راندمان آبیاری در برخی از این کشورها به ۶۰ درصد رسیده است و این در حالی است که در کشورمان این میزان ۴۱ درصد است.
وی در پاسخ به این سوال که وزارت نیرو چه اقدامی برای کاهش هدر رفت آب کرده است، گفت: در بخش شرب که وزارت نیرو متولی آن است، هدر رفت آبی که در گذشته در شهرها توزیع می شد و بسیار پرهزینه بود، از حدود ۳۰ درصد به ۲۵ درصد کاهش یافته است.
این مسئول افزود: جلوگیری از هدر رفت آب بدون درآمد در شبکه های آب های شهری بسیار پرهزینه و زمان بر است ولی وزارت نیرو در تلاش است تا این میزان را به ۱۵ درصد که استاندارد جهانی است، برساند.
افزایش ۶ درصدی بهره وری آب در بخش کشاورزی
فهمی گفت: در بخش کشاورزی بهره وری آبی در کشور ۴۱ درصد است و به ازای هر متر مکعب آب نزدیک به ۹۰۰ گرم تا ۱ کیلوگرم محصول تولید می شود. خوشبختانه اخیرا وزرات جهاد کشاورزی اعلام کرده است که در طول ۴ سال گذشته این میزان ۶ درصد افزایش یافته است یعنی این میزان به حدود ۱ کیلو و ۲۰۰ گرم رسیده است؛ اما همچنان با استاندارد دنیا که تولید ۲ و نیم کیلوگرم محصول به ازای هر متر مکعب آب است، فاصله دارد.
هدف بهبود بهره وری آب در بخش کشاورزی افزایش تولید با مصرف آب کمتر است
معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو افزود: توان تاب آوری کشور مصرف ۷۰ میلیارد متر مکعب آب است، این در حالی است که ۱۰۰ میلیارد متر مکعب در کشور آب مصرف می کنیم.
وی در خصوص حل این مشکل گفت: دو راه حل برای حل مسائل حوزه آب در کشور وجود دارد؛ اولا چون بزرگترین مصرف کننده آب بخش کشاورزی است، پس اگر به همین میزان همچنان مصرف آب در بخش کشاورزی بالا باشد باید سطح زیر کشت را کاهش دهیم که البته می دانیم که این روش ایراد دارد و امکانپذیر هم نیست.
معاون دفتربرنامه ریزی کلان آب وزارت نیرو افزود: هدف اصلی در بحث بهبود بهره وری آب کشاورزی در جهان افزایش تولیدات کشاورزی با مصرف آب کمتر است.
فهمی گفت: راه دوم این است که همین میزان سطح زیر کشت را که ۸.۸ میلیون هکتار است ثابت نگه داریم منتها تولید را افزایش بدهیم و مصرف آب را کاهش بدهیم.
۷ راهکار برای افزایش بهره وری آب
وی در پایان راهکارهایی را برای افزایش راندمان آب برای تعادل بخشی سفره‌های آب زیرزمینی ارائه کرد که عبارتند از:
- کاهش پروانه چاه‌های مجاز و تعیین تکلیف چاه‌های غیر مجاز و چاه‌های مجاز دارای اضافه برداشت
- تکمیل، بهنگام سازی و اجرا نمودن سند ملی الگوی مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی
- کاهش هدررفت و بهبود راندمان انتقال در شبکه‌های آبیاری و زهکشی کشور و افزایش راندمان توزیع و مصرف آب در مزرعه
- ایجاد سامانه‌های اطلاعاتی منابع و مصارف آب در کشور
- نصب کنتورهای هوشمند بر روی کلیه چاه‌های آب کشاورزی
- بهره‌برداری از حجم پساب تولیدی تصفیه خانه‌های در حال بهره‌برداری، در دست مطالعه و در حال اجرا
- تقویت و آموزش تشکل‌های بهره برداری از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی
