به گزارش مسیر اقتصاد بر همگان واضح شده است که آمریکا از اوایل قرن بیست و یکم میلادی استفاده از ابزار تحریم دلاری در مورد دیگر کشورهای جهان را از حد گذرانده و با این کار بیش از هر کشور دیگری در حال صدمه زدن به قدرت جهانی دلار و اقتصاد خود آمریکا است.
آمریکا به رواج دلار در سطح جهان وابسته است
در حال حاضر اقتصاد آمریکا و قدرت سیاسی این کشور در سطح جهان به طور کامل به رواج دلار در سطح جهان و تسلط این ارز در مبادلات جهانی وابسته است. اکنون انتخاب اول کشورهای جهان برای ذخیره دارایی های خارجی خود دلار آمریکاست و چنانچه کشورهای جهان دلار را کنار بگذارند، اقتصاد آمریکا با مشکلات بسیار شدید و قابل توجهی مواجه خواهد شد.
از طرف دیگر هرچه آمریکا بیشتر از قدرتی که به واسطه سلطه دلار در سطح جهانی دارد، استفاده کند و دیگر کشورها را با استفاده از آن تنبیه و جریمه نماید، حرکت دیگر کشورهای قدرتمند جهان در راستای حذف دلار را تسریع می‌کند.
استفاده بیش از حد آمریکا از اهرم دلار، دیگر کشورها را به سمت حذف دلار از مبادلات سوق داده است
با اینحال آمریکا در طول سال های اخیر به طور پی در پی و مداوم از اهرم قدرت دلار استفاده کرده و در جهت کاهش قدرت آن گام بر داشته است. یکی از واضح ترین این اقدامات فشار آوردن به کشورهای صاحب ذخایر بزرگ انرژی بوده که به طور مستقیم بر حذف دلار از تبادلات انرژی جهانی اثرگذار بوده است.
در سال ۲۰۰۳ میلادی آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم که با دخالت خود آمریکا ایجاد شده بود، به طور مستقیم در کشورهای عراق و افغانستان وارد جنگ شد. از آن زمان تاکنون با هر اقدام مداخله جویانه آمریکا کشورهای صاحب ذخایر انرژی به مرور گام های بیشتری در راستای خلاصی از تسلط دلار بر بازار انرژی جهان برداشته اند.
روند حذف دلار از مبادلات جهانی آغاز شده است
روند حذف دلار از تبادلات انرژی جهانی در بسیاری از کشورهای صاحب انرژی جهان آغاز شده و کشورهای خاورمیانه، روسیه و چین سردمداران حذف دلار از تبادلات انرژی جهانی به شمار می‌روند.
در حال حاضر کشورهای چین و روسیه بسیاری از تبادلات مالی خارجی خود را بدون استفاده از دلار انجام می‌دهند و برخی کشورهای نفتی همچون ایران نیز نفت خود را با ارزهای دیگری غیر از دلار به فروش می رسانند.
حذف دلار از تبادلات انرژی جهانی گامی اثرگذار در راستای حذف دلار از نظام مالی جهان
حذف دلار از تبادلات انرژی جهانی از آن جهت حائز اهمیت است که یکی از دلایل اصلی کشورها برای انتخاب دلار به عنوان اولین گزینه ذخیره دارایی های خارجی، امکان خرید انرژی با آن از کشورهای صاحب انرژی است.
در واقع رواج دلار در بازار انرژی جهانی به همراه نیاز تمامی کشورهای جهانی به واردات آن، یکی از دلایل اصلی انتخاب دلار به عنوان ذخیره دارایی های خارجی است.
در این شرایط اگر دلار از تبادلات انرژی جهانی حذف شود، یکی از دلایل اصلی رواج دلار نیز از میان برداشته خواهد شد و کشورها انگیزه خود را برای ذخیره دارایی با استفاده از دلار از دست خواهند داد.
ممنوع کردن کشورهای صاحب انرژی در استفاده از دلار به ضرر آمریکاست
اما آمریکا اخیرا اقدامات متعددی علیه کشورهای صاحب انرژی جهان انجام داده و استفاده آن ها از دلار را در تبادلات نفتی ممنوع کرده است. این اقدام آمریکا به طور قطع بیش از آنکه به کشورهای هدف تحریم آسیب برساند، با تضعیف جایگاه دلار به آمریکا صدمه خواهد رساند.
به طور مثال آمریکا اخیرا تحریم هایی را به منظور ایجاد محدودیت در خرید گاز کشورهای اروپایی از روسیه وضع کرده است. این مسئله موجب شده روسیه در صادرات گاز به کشورهای اروپایی نیز به سمت حذف دلار حرکت نماید.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به خوبی واقف است که حرکت در جهت حذف دلار از مبادلات جهانی بهترین پاسخ به تحریم های این کشور است و جایگاه آمریکا در نظام مالی جهان را با مخاطره مواجه خواهد کرد.
حذف دلار از تبادلات انرژی عربستان و چین
در هفته گذشته کشور عربستان به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت در جهان نیز در توافق با کشور چین اعلام کرد که قصد دارد از وام یوآنی کشور چین برای تأمین مالی داخلی استفاده نماید. در عمل بهترین راه عربستان برای بازپرداخت وام یوآنی چین فروش نفت خام به این کشور است. در این صورت می‌توان گفت عربستان و چین در تبادلات انرژی خود دلار آمریکا را حذف کرده اند.
تحریم ونزوئلا به حذف دلار از مبادلات جهانی انرژی سرعت می بخشد
با اینحال آمریکا اخیرا اعلام کرد که تحریم های جدیدی علیه ونزوئلا اعمال خواهد کرد. آمریکا پیش از این نیز تحریم ها و تهدیدات گسترده ای را علیه دولت ونزوئلا انجام داده است. قطع دسترسی به دلار و همچنین تحریم خرید نفت ونزوئلا به عنوان مهمترین منبع درآمد این کشور از سوی آمریکا یکی از اقدامات اصلی این کشور برای تحت فشار قرار دادن دولت ونزوئلا است.
اما کشور ونزوئلا نیز به مانند عربستان یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده نفت محسوب می‌شود. کشور ونزوئلا یکی از اعضای سازمان اوپک است و از ذخایر انرژی فراوانی بهره می‌برد. تا پیش از این کشور آمریکا یکی از بزرگترین خریداران نفت ونزوئلا محسوب می‌شد.
تحریم خرید نفت ونزوئلا از سوی آمریکا و قطع دسترسی این کشور به نظام پرداخت دلار، موجب می‌شود ونزوئلا نیز به سمت حذف دلار از فرآیند فروش نفت خود گام بردارد و نفت خود را به دیگر کشورهای جهان بفروشد. این اقدام ونزوئلا مستقیما روند حذف دلار از مبادلات انرژی جهانی را سرعت خواهد بخشید.
حذف دلار از نظام مالی جهان عواقب سختی برای آمریکا خواهد داشت
خشونت و اتخاذ سیاست های تهاجمی یکی از نقاط مشترک امپراتوری هایی است که روبه زوال هستند. در حال حاضر آمریکا نیز دقیقا در چنین وضعیتی قرار دارد.
اقدامات آمریکا علیه کشورهای دارای ذخایر انرژی به گسترش فروش نفت و گاز با ارزی غیر از دلار منجر می‌شود که سرعت کنار گذاشتن دلار از مبادلات جهانی افزایش یابد. کنار رفتن دلار از نظام مالی جهانی بحران اقتصادی گسترده ای برای آمریکا ایجاد خواهد کرد که به مراتب بزرگتر از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۷ میلادی خواهد بود.
منبع: دیلی اکونومیست
