به گزارش مسیر اقتصاد احداث جاده ابریشم جدید یکی از برنامه گسترده کشور چین برای افزایش تعاملات تجاری با دیگر کشورهای جهان، خصوصا کشورهای غرب آسیا و شرق اروپاست. کشور چین این طرح را تحت عنوان «یک کمربند، یک جاده» در دستور کار قرار داده و شعارهایی نظر «انتفاع مشترک»، «مسئولیت مشترک» و «سرنوشت مشترک» را برای آن در نظر گرفته است.
جاده ابریشم حدید چین در قالب دو مسیر زمینی و دریایی با عنوان «یک کمربند، یک جاده»
پروژه جاده ابریشم جدید از سال ۲۰۱۳ میلادی توسط کشور چین مطرح شده و از دو مسیر زمینی و دریایی تشکیل شده است. مسیر زمینی آن که به «یک کمربند» معروف شده از چین تا اروپا امتداد دارد و در میان راه از کشورهای متعددی در آسیا و شرق اروپا گذر میکند و در نهایت به شهر ونیز ایتالیا میرسد.
مسیر دریایی آن نیز که «یک جاده» نام گرفته از شرق کشور چین شروع شده و با گذر از بنادری در کشورهای جنوب آسیا به سواحل کشورهای آفریقایی میرود و از آنجا در نهایت به شهر ونیز در ایتالیا میرسد. به این ترتیب دو مسیر زمینی و دریایی جاده ابریشم جدید از دو شهر در شرق چین شروع شده و در نهایت در شهر ونیز ایتالیا به یکدیگر میرسند.
علاوه بر این یک مسیر ریلی از شرق کشور چین تا غرب اروپا نیز احداث شده که این راه نیز در قالب پروژه جاده ابریشم جدید در نظر گرفته میشود. بیش از ۶۵ کشور در مسیرهای دریایی و زمینی جاده ابریشم جدید قرار دارند که در شکل زیر نشان داده شده است.
در این میان کشور پاکستان یکی از کشورهایی است که پروژه های زیر ساختی متعددی از سوی چین در قالب پروژه جاده ابریشم جدید در این کشور احداث شده است. کشورهای متعدد دیگری در غرب آسیا و شرق اروپا نیز همکاری قابل توجهی با چین در این پروژه داشته اند.
کشور چین ۹۰۰ میلیارد دلار در پروژه های زیرساختی جاده ابریشم جدید سرمایه گذاری کرده است
طبق آمار رسمی منتشر شده تابحال کشور چین بیش از ۹۰۰ میلیارد دلار در پروژه های زیرساختی جاده ابریشم سرمایه گذاری کرده که حجم سرمایه گذاری بسیار قابل توجهی محسوب میشود.
سرمایه گذاری کشور چین در دیگر کشورها در قالب جاده ابریشم عمدتا توسط شرکت های چینی انجام میشود. به طوریکه نقش اصلی را در توسعه زیرساخت های پروژه های جاده ابریشم، شرکت های پیمانکاری چینی به عهده دارند. اما این شرکت ها در بسیاری از موارد به دلیل کمبود امکانات و یا فناوری از شرکت های کشورهای اروپایی و حتی آمریکا نیز کمک گرفته اند.
شرکت های بزرگ کشورهای آمریکایی و اروپایی در پروژه جاده ابریشم جدید
از این رو بسیاری از شرکت های فعال در پروژه های زیرساختی از کشورهای اروپایی و آمریکا نیز از پروژه های بزرگ جاده ابریشم جدید بی بهره نبوده اند. این شرکت ها در سال های اخیر و در قالب پروژه های جاده ابریشم میلیارد ها دلار از فروش فناوری و خدمات به شرکت های چینی درآمد داشته اند.
به طور مثال تنها شرکت جنرال الکتریک آمریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۲.۳ میلیارد دلار از فروش تجهیزات به شرکت های چینی در پروژه های جاده ابریشم درآمد داشته است که نسبت به سال قبل از آن بیش از سه برابر شده است. این درحالیست که این شرکت انتظار دارد میزان فروش تجهیزات فناوری به پروژه های چینی را در سال جاری نیز افزایش دهد.
دیگر شرکت های آمریکایی و اروپایی همچون کاترپیلار، هانی ول، ABB، DHL، لینده، BASF و مرسک نیز درآمد قابل توجهی از فروش فناوری و تجهیزات به شرکت های چینی بدست آورده اند.
علاوه بر این بانک های بزرگ اروپایی همچون دویچه بانک آلمان نیز توانسته اند در همکاری با بانک های چینی برای تأمین مالی پروژه های جاده ابریشم جدید درآمد قابل توجهی بدست آورند.
افزایش اعتبار جهانی شرکت های چینی از طریق همکاری با شرکت های غربی
از طرف دیگر همکاری شرکت های چینی با شرکت های بزرگ آمریکایی و اروپایی، موجب افزایش اعتبار این شرکت ها در سطح جهانی شده است به طوریکه مؤسسات مالی و مؤسسات رتبه بندی، سطح اعتباری این شرکت های چینی را ارتقاء داده اند.
در بلندمدت هدف اصلی کشور چین تسخیر بازارهای جهانی است
با اینحال بسیاری از شرکت های غربی نگاه مثبتی به پروژه های چین در جاده ابریشم جدید ندارند. این شرکت ها بر این باروند که گرچه در کوتاه مدت و در طول اجرای پروژه های جاده ابریشم جدید درآمد این شرکت ها افزایش یافته است، اما در بلندمدت، هدف چین تسخیر بازارهای کشورهای آسیایی و اروپایی است و این مسئله موجب میشود سهم شرکت های بزرگ آمریکایی و اروپایی از بازار این کشورها کاهش یابد.
در حال حاضر بازار بسیاری از کشورهای جهان در تسخیر شرکت های آمریکایی و اروپایی قرار دارد. اما در بلند مدت حضور گسترده شرکت های چینی جای شرکت های اروپایی و آمریکایی را تنگ خواهد کرد.
مشارکت شرکت های غربی در پروژه های جاده ابریشم ۱۸ درصد است
طبق آمار منتشر شده از سوی یک نهاد مطالعاتی در واشنگتن، در حال حاضر شرکت های بزرگ خارجی تنها در ۱۸ درصد از پروژه های زیرساختی جاده ابریشم همکاری دارند و شرکت های چینی به طور مستقیم در ۸۶ درصد پروژه ها مسئول اصلی انجام پروژه محسوب میشوند. بنابراین در حال حاضر نیز شرکت های چینی بیش از هر کشور دیگری از پروژه های جاده ابریشم جدید منتفع میشوند و در آینده نیز می‌توانند در بازار کشورهای مقصد نفوذ داشته باشند.
بنابراین می‌توان گفت هدف اصلی کشور چین از اجرای پروژه های زیرساختی بزرگ در قالب جاده ابریشم جدید تسلط بر بازارهای در اختیار کشورهای غربی است؛ گرچه در این راستا شرکت های چینی از مشارکت شرکت های بزرگ آمریکایی و اروپایی نیز استفاده می‌کنند.
منبع: اکونومیست
