به گزارش مسیر اقتصاد (مسیر اقتصاد)، کشورهای مختلف با گذشت زمان و با نگاه به تجربیات گذشته خود در خصوص استفاده از دلار در تجارت و مبادلات جهانی، پی برده اند که وابستگی به این ارز مضرات و معایب فراوانی را برای اقتصادشان داشته و آنها را در ادوار مختلف دچار مشکلات فراوانی کرده است.
کشورها در حال حذف دلار و یورو از تجارت هستند
به همین دلیل، امروزه کشورهای جهان با طراحی راهکارهایی، به مقابله با اثرات منفی ناشی از سلطه دلار و همچنین یورو اقدام کرده و به دنبال گسترش نقش و اهمیت ارزهای ملی خود در تجارت جهانی هستند؛ تا از این طریق با کاهش وابستگی خود به ارزهای جهان روا، ریسک مبادلات تجاری خود را نیز کاهش دهند.
به عنوان نمونه کشورهایی نظیر روسیه و چین که سردمدار این تغییر استراتژی هستند، به سمت استفاده از ارزهای ملی خود و همچنین نظام مالی جایگزین سوئیفت که یک سیستم ارزی وابسته به دلار است، حرکت کرده اند. این کشورها در مبادلات تجاری خود، از ارز ملی خود و طرف مقابل برای تجارت استفاده می نمایند و به این طریق، تقاضای دلار را به صورت قابل توجهی کاهش داده اند.
بانک مرکزی ایران اقدامی در کاهش وابستگی به دلار و یورو انجام نداده است
کشور ایران نیز در ادوار مختلف بدلیل استفاده از سیستم دلاری در مبادلات بین المللی، زیان های فراوانی دیده است؛ مهمترین این زیان ها، عدم امکان دسترسی به دلار به سبب تحریم های ظالمانه غرب بوده است.
با این وجود، ایران تاکنون استفاده از دلار را از مبادلات خود کنار نگذاشته و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تلاش قابل توجهی در کاهش این وابستگی بزرگ انجام نداده است.
عدم استفاده از دلار و یورو در مبادلات، همیشه نیازمند توافقات دوطرفه با کشورها نیست و در مواردی، راه چاره بسیار آسان تر است.
یکی از مواردی که استفاده از دلار در آن نقش زیادی داشته و امکان حذف آن نیز به سادگی میسر می باشد، تقاضای دلار در سفر به خانه خدا بوده است. سفری که مجددا با رفع تنش ها میان ایران و سعودی، امکان آن میسر شده است.
اعطای یارانه ۱۵ میلیارد تومانی به حجاج ایرانی با دلار دولتی!
به عنوان نمونه در حج امسال، سهمیه تخصیص داده شده توسط کشور عربستان برای ایران جهت اعزام حجاج به خانه خدا تعداد ۸۶۵۰۰ نفر می باشد؛ بر این اساس دولت سهمیه ۳۰۰ دلاری ارز دولتی برای هر نفر جهت تأمین هزینه های ضروری اعزام به حج را در نظر گرفته است. لذا مجموع ارز سهمیه ای در نظر گرفته شده برابر با حدود ۲۶ میلیون دلار است.
این مبلغ نشان از آن دارد که علاوه بر افزایش تقاضای دلار، به دلیل اختلاف قیمت ارز دولتی با ارز بازار به میزان حدود ۵۵۰ تومان، حدود ۱۵ میلیارد تومان دولت به حجاج یارانه اعطا می کند.
در حالی که این امکان وجود داشت تا با حذف این یارانه، حجاج خود اقدام به تامین ارز مسافرتی نمایند. کمااینکه خرید ریال عربستان نیز در این زمینه امکانپذیر بود.
حذف دلار از سفر ایرانیان به خانه خدا
بر اساس تجارب و شواهد سال های گذشته، هر نفر علاوه بر هزینه های ضروری جهت مسافرت، به طور میانگین مبلغ ۷۰۰۰ دلار در سفر به خانه خدا هزینه می کند؛ که نشان می دهد تقاضای دلار توسط حجاج برابر با ۶۰۰ میلیون دلار در سال است.
این درحالیست که امکان استفاده از ریال عربستان و فراهم کردن امکان آن توسط سازمان حج و بانک مرکزی، این شرایط را ایجاد می کرد تا در این مبادله که بیش از نیم میلیارد دلار به تقاضای دلار می افزاید، از ارز کشور طرف مقابل استفاده می شد.
۱۰ میلیارد دلار تقاضای مسافرتی ارز در سال
در سال حدود ۱۰ میلیارد دلار تقاضای ارز برای مسافرت وجود دارد که بخش قابل توجهی از آن برای مسافرت با دلار صورت می گیرد؛ اگر مردم با تسهیل گری بانک مرکزی، در سفرهای خارجی خود از قبیل سفر به ترکیه و زیارت خانه خدا و سایر سفرها، استفاده از دلار را کنار گذاشته و از ارزهای ملی کشورهای مقصد استفاده کنند، گام بزرگی در جهت حذف سلطه دلار بر مبادلات کشور برداشته خواهد شد.
