به گزارش مسیر اقتصاد شروع تعامل بین تولیدکنندگان نفت اوپک و تولیدکنندگان نفت شل آمریکا به ۵ سال پیش بازمیگردد که در جریان افزایش قیمت نفت، کشورهای عضو اوپک دریافتند که در داخل بزرگترین بازار مصرف نفت جهان یعنی آمریکا، تولیدکنندگانی ظهور کردهاند که قادرند به میزان قابل توجهی نفت تولید نمایند.
تولیدکنندگان نفت اوپک و تولیدکنندگان نفت شل در آمریکا در ابتدا هیچ توجهی به یکدیگر نداشتند و تنها به فکر سهم بیشتر از بازار نفت بودند. جنگ بین این دو مسابقه بر سر عرضه بیشتر نفت را درپی داشت که نتیجه آن کاهش قیمت نفت در بازار جهانی بود. اما اخیرا این دو تولیدکننده بزرگ نفت جهان با یکدیگر نشستی ترتیب دادهاند تا بر سر تعامل مسالمت آمیز در بازار نفت با یکدیگر تبادل نظر نمایند.
خالد الفلاح، وزیر انرژی عربستان معتقد است اوپک و تولیدکنندگان نفت شل آمریکا باید با یکدیگر کنار بیایند. کشورهای عضو اوپک اخیرا برای چند ماه دیگر توافق پیشین خود برای عدم افزایش سقف تولید را تمدید کردهاند. عربستان نیز در این تصمیم کشورهای اوپک نقشی فعال داشته است. اما این درحالیست که پیش از این راهبرد کشور عربستان برای بازار نفت تنها مبتنی افزایش عرضه تا جای ممکن، برای افزایش سهم در بازار بوده است.
طبق توافق جدید کشورهای عضو اوپک و برخی کشورهای تولیدکننده نفت مانند روسیه که عضو اوپک نیستند، ثبات سقف تولید برای ۹ ماه دیگر تمدید شده است. هدف این توافق افزایش قیمت نفت از طریق کاهش ۲ درصد در عرضه نفت در بازارهای جهانی است.
اما از طرف دیگر کشورهای عضو اوپک میدانند که کاهش عرضه نفت توسط این کشورها و افزایش قیمت نفت شرایط بازار نفت را برای تولیدکنندگان نفت شل آمریکا بیش از گذشته مساعد مینماید. تولیدکنندگان نفت شل آمریکا به تازگی راههایی برای تولید ارزانتر نفت شل پیدا کردهاند و میتوانند از شرایط کاهش عرضه و افزایش قیمت در بازار نفت بهترین بهره را ببرند.
در سالهای اخیر به دلیل دستیابی به فناوریهای نوین، کاهش هزینهها و بالا بودن نسبی قیمت نفت برای چندین سال، شرکتهای فعال در استخراج نفت شل آمریکا همچون «پارسلی انرژی»، «دیاموندبک انرژی» و دیگر شرکتهای مشابه با سرعتی بالا به استخراج نفت و کسب سود از بازار نفت مشغول بودهاند.
کشورهای عضو اوپک نیز متوجه رشد چشمگیر فعالیت تولیدکنندگان نفت شل آمریکا در این سالها شدهاند و برای جلوگیری از رشد این شرکتها تلاش کردهاند با افزایش عرضه نفت، قیمت آن را پایین تر از ۶۰ دلار برای هر بشکه نگهدارند تا از سود تولیدکنندگان نفت شل آمریکا بکاهند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند چنانچه قیمت نفت درحدود ۶۰ دلار در هر بشکه باشد، امکان محدود نمودن فعالیت شرکتهای نفتی آمریکایی در ابعادی گسترده فراهم نیست و میزان تولید نفت شل آمریکا با روندی صعودی تداوم خواهد یافت.
کارشناسان پیشبینی کردهاند میزان تولید نفت شل آمریکا در سال آینده میلادی به میزان یک میلیون بشکه در روز افزایش یابد. این درحالیست که در دو سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی به دلیل کاهش شدید قیمت نفت درپی جنگ قیمتی اوپک، فعالیت این شرکتها در مقایسه با سالهای قبل از آن به میزان قابل توجهی محدود شده بود و تعدادی از شرکتهای فعال در حوزه استخراج نفت شل آمریکا ورشکست شدند و برخی نیز مجور به اخراج بخشی از کارگران خود شدند.
با اینحال به دلیل ثبات در عرضه نفت از سوی کشورهای عضو اوپک و افزایش تقاضای نفت در بازارهای جهانی، انتظار نمیرود که افزایش عرضه نفت شل آمریکا در سال آینده میلادی تأثیری چشمگیر بر قیمت نفت داشته باشد.
طبق گفته بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، قیمت حدود ۵۵ تا ۶۰ دلار برای هر بشکه نفت، برای تمامی کشورهای عضو اوپک قابل قبول ارزیابی میشود. کشورهای عضو اوپک این قیمت را از این جهت مناسب میدانند که نه پایینتر از انتظارات آنهاست و نه منجر به افزایش عرضه نفت از سوی تولیدکنندگان نفت شل آمریکا میشود.
درحال حاضر تولیدکنندگان نفت اوپک و تولیدکنندگان نفت شل آمریکا بعد از سالها تقابل و جنگ قیمتی در عرضه نفت به بازار، با یکدیگر دیدار کردند و بر سر مسائلی همچون محدودیت در عرضه نفت تولیدکنندگان نفت شل در کنار تولیدکنندگان اوپک به بحث و گفت و گو پرداختند.
با اینحال طبق گفته نمایندگان اوپک، تولیدکنندگان شل آمریکا حاضر نشدهاند اطلاعات زیادی از ظرفیتهای تولیدی خود در آینده نزدیک به کشورهای عضو اوپک ارائه نمایند. حتی برخی از کشورهای عضو اوپک معتقدند تولیدکنندگان نفت شل آمریکا در شرایط فعلی امکان افزایش تولید به میزان یک میلیون بشکه در روز را ندارند و این پیش بینی تنها برای گرفتن امتیازات بیشتر از کشورهای اوپک مطرح شده است.
در این میان برخی از مصرف کنندگان بزرگ نفت جهان از ورود تولیدکنندگان نفت شل به بازار جهان استقبال کردهاند. به طور مثال کشور هند اخیرا اعلام کردهاست تمایل دارد بخش بیشتری از نفت مصرفی خود را از طریق واردات از آمریکا تأمین نماید.
کشورهای عضو اوپک اکنون نقش تولیدکنندگان نفت شل آمریکا در بازار جهانی نفت را به رسمیت شناختهاند و حاضر به مذاکره با آنها بر سر میزان عرضه نفت هستند. اما اینکه در آینده تولیدکنندگان نفت اوپک و تولیدکنندگان نفت شل آمریکا چطور با یکدیگر تعامل خواهند کرد و چه نتیجهای در بازار نفت رقم خواهد خورد هنوز به طور کامل مشخص نیست.