به گزارش مسیر اقتصاد افتتاحیه دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی ۲۷ آبان ماه با موضوع «نظم نوین جهانی؛ بازآفرینی قدرت ایران» در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار شد. در این رویداد ابراهیم متقی عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و عضو هیات علمی همایش گفت: متاسفانه ما در ایران در تلاش هستیم شرایط امروز را با الگوهای در حال گذار تطبیق دهیم. از نظر من نظم جدید ماهیت کاملاً ساختاری ندارد و روندهای ثابت و قابل پیش‌بینی بر آن حاکم نیست. تغییر، ویژگی اصلی نظام سرمایه‌داری است. آمریکا که پس از ۱۹۴۵ بسیاری از نهادهای جهانی را ایجاد کرد، اکنون همان نهادها را تضعیف می‌کند؛ زیرا این ساختارها خود به مانعی برای انباشت لازم جهت رشد اقتصادی و فناوری تبدیل شده‌اند. در کشور ما اما نوعی درجا زدن وجود دارد؛ معمولاً در آغاز مسیر موفق عمل می‌کنیم اما پس از چند سال با ناکارآمدی و بحران مواجه می‌شویم. در جهان امروز فناوری موتور اصلی تحول است و اقتصادها از همین مسیر خود را بازآفرینی می‌کنند.
سقوط شوروی ریشه در عدم شناخت از تغییرات جهانی داشت
وی افزود: نکته مهم این است که چرا اتحاد جماهیر شوروی به آستانه فروپاشی رسید؟ بسیاری از چالش‌هایی که شوروی در دهه ۱۹۸۰ تجربه کرد، امروز در دهه سوم قرن ۲۱ در برابر ما قرار گرفته است. بخش بزرگی از تولید و درآمد ملی شوروی صرف حوزه‌هایی از نظامی‌گری می‌شد که متعلق به عصر گذشته بود. حضور امنیتی در کشورهایی که نسبت فرهنگی، دینی یا هویتی با آنها نداشت نیز برایش هزینه‌ساز شد. نادیده‌گرفتن تغییرات فناوری از دیگر مشکلات ساختاری شوروی بود؛ درحالی‌که آمریکا وارد موج سوم فناوری، شبکه و نیمه‌هادی شده بود، شوروی همچنان در ظرفیت‌های دوره‌های پیشین متوقف مانده بود. اقتدارگرایی و تمرکزگرایی بیش از حد نیز به این مشکلات دامن زد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد: اقتصادی می‌تواند ماندگار و اثرگذار باشد که خود را در بستر شبکه‌ای قرار دهد. ایجاد انباشت، پذیرش ریسک و همکاری با دیگران لازمه گذار به مرحله‌ای جدید است. اگر با تحولات جهانی همراه نشویم، در معرض سقوط قرار می‌گیریم. ایران قرار بود تا سال ۱۴۰۴ به مرکز امنیت، فناوری و اقتصاد منطقه تبدیل شود، اما رشد اقتصادی منفی ۴.۷ درصدی امسال نشان می‌دهد که مسیر فعلی مناسب نیست. جهان در حال تغییر است، اما ما همچنان با ادبیات گذشته سخن می‌گوییم.
درک وضعیت حاکم بر جهان گام اول بازآفرینی نقش ایران در نظم جدید جهانی
وی در پایان گفت: در چنین شرایطی وارد یک دوران گذار محدود شده‌ایم. باید از قالب‌های قدیمی عبور کنیم و به‌جای درجا زدن، الگوهای آینده‌دار ترسیم کنیم. گام نخست، رسیدن به بصیرت است؛ بصیرتی که برای مسئولان و برنامه‌ریزان ضروری است. بصیرت یعنی همانند یک شطرنج‌باز، هنگام حرکت‌دادن یک مهره، چند حرکت بعدی را ببینیم و تبعات هر تصمیم را بسنجیم. امروز از گذار انرژی سخن گفته می‌شود، اما می‌بینیم که ترامپ قانون حمایت از انرژی‌های پاک را وتو کرد و شعار اصلی‌اش را «حفاری، حفاری، حفاری» گذاشت. بنابراین نباید تک‌بُعدی به تحولات نگاه کرد. جهان در مسیر کاهش جهانی‌سازی حرکت می‌کند، اما بدون همکاری خارجی نمی‌توان به تحول و اثرگذاری دست یافت.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
