به گزارش مسیر اقتصاد دلار آمریکا همچنان پیشروترین ارز ذخیره جهان است، اما تحولات اخیر، به ویژه دیپلماسی اقتصادی یکجانبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا شامل استفاده ابزاری از دلار، تردیدهایی را در مورد حفظ این جایگاه برانگیخته است. در حالی که ممکن است برخی از رقبای ژئوپلیتیکی آمریکا امیدوار به جایگزینی دلار باشند، چالش واقعی پیش روی اقتصادهای آسیایی، مدیریت آسیب‌پذیری‌های ناشی از وابستگی شدید آنها به این ارز است.
وابستگی به دلار؛ آسیب‌پذیری اقتصاد آسیا در برابر سیاست‌های آمریکا
قطعاً هیچ ارز دیگری در حال حاضر از نظر اعتبار و گستره جهانی با دلار رقابت نمی‌کند. اگرچه تنش‌های ژئوپلیتیکی و خطر تحرکات، تلاش‌ها برای تنوع‌بخشی را تقویت کرده، اما سلطه بین‌المللی دلار در کوتاه‌مدت کاهش نخواهد یافت. این لزوماً خبر خوبی برای کشورهای ASEAN+3 نیست زیرا اتکای دیرینه آنها به دلار، آنها را به شدت در معرض تغییرات سیاست پولی آمریکا و شوک‌های مالی جهانی قرار می‌دهد. بنابراین، سیاست‌گذاران آسیایی باید با تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، بر تقویت تاب‌آوری مالی تمرکز کنند، نه لزوماً یک اتحادیه پولی به سبک یورو، بلکه اقدامات عمل‌گرایانه‌ای که با هدف کاهش ریسک‌ها و افزایش استقلال استراتژیک انجام شود.
وابستگی کشورهای ASEAN+3 به دلار، آنها را در برابر تغییرات سیاست پولی آمریکا و شوک‌های مالی جهانی آسیب‌پذیر کرده است. راه‌حل پیشنهادی، تقویت تاب‌آوری مالی از طریق همکاری‌های منطقه‌ای و کاهش وابستگی به دلار است. دلار کماکان نقش مسلطی در مبادلات تجاری و مالی آسیا دارد، به‌طوری که حتی در تجارت بین کشورهای آسیایی نیز بیش از ۷۰٪ مبادلات به دلار صورت می‌گیرد. این وابستگی به دلار می‌تواند پیامدهای شدیدی داشته باشد، از جمله خروج سرمایه و افزایش بار بدهی در دوران تشدید سیاست پولی آمریکا، همان‌طور که در بحران مالی ۱۹۹۸-۱۹۹۷ آسیا مشاهده شد.
همکاری‌های مالی منطقه‌ای و بکارگیری فناوری‌های نوین
کشورهای ASEAN+3 با انباشت ذخایر ارزی عظیم، عمدتاً اوراق خزانه آمریکا، به عنوان بیمه شخصی در برابر تبعات احتمالی افزایش نرخ بهره فدرال رزرو از خود محافظت می‌کنند. این رویکرد ریشه در خاطره بحران‌های گذشته و بی‌اعتمادی به برنامه‌های نجات صندوق بین‌المللی پول دارد.
ایده ایجاد یک ارز مشترک آسیایی به دلیل تنوع زیاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در منطقه غیرعملی تشخیص داده شده و کنار گذاشته شده است. در عوض، کشورهای منطقه بر راهکارهای عملی و فناوری‌محور مانند توسعه سیستم‌های پرداخت فرامرزی مبتنی بر کد QR و پلتفرم‌های بلاکچین برای تسهیل تراکنش‌های چندارزی متمرکز شده‌اند.
کشورهای عضو ASEAN+3 باید با یکپارچه‌سازی و توسعه سیستم‌های پرداخت منطقه‌ای، هزینه‌های تراکنش و ریسک نرخ ارز در مبادلات درون‌منطقه‌ای را کاهش دهند. تقویت شبکه‌های ایمنی مالی منطقه‌ای از طریق اصلاح طرح چیانگ مای، از جمله ایجاد تسهیلات تامین مالی سریع و افزایش سرمایه، ضروری است تا توانایی مقابله با شوک‌های ناگهانی مرتبط با دلار بهبود یابد. همکاری مالی منطقه‌ای در سه حوزه کلیدی، راهکار مؤثرتری برای افزایش تاب‌آوری اقتصادهای آسیایی در برابر نوسانات دلار محسوب می‌شود.
اکوسیستم پولی منطقه‌ای؛ راهکار آسیا به عنوان مکمل دلار
استفاده از تسویه‌حساب با ارزهای محلی در مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری، به ویژه از طریق قراردادهای دوجانبه و منطقه‌ی مبادله ارز، می‌تواند به کاهش آسیب‌پذیری‌ها کمک کند. بین‌المللی‌سازی ارزهای آسیایی مانند ین و رنمینبی در مبادلات فرامرزی می‌تواند عدم تطابق ارزی را کاهش دهد، حتی اگر این ارزها نتوانند جایگزین دلار در سطح جهانی شوند. استانداردسازی پلتفرم‌های مالی و ایجاد قابلیت همکاری بین سیستم‌های پرداخت و تسویه، برای توسعه این سیستم‌ها در مقیاس بزرگتر ضروری است.
این بدان معنا نیست که ASEAN+3 باید از اتحادیه اروپا پیروی و ارز واحدی را اتخاذ کند؛ اما با ارتقاء ارزهای اصلی آسیایی، هماهنگ‌سازی سیستم‌های پرداخت دیجیتال و حفظ شبکه‌های ایمنی مالی قوی منطقه‌ای، دولت‌ها می‌توانند اکوسیستم پولی تاب‌آور‌تری بسازند. این اقدامات، به جای جایگزینی دلار، مکمل آن خواهند بود و رشد و ثبات آسیا را در میان عدم اطمینان جهانی فزاینده، حفظ خواهند کرد.
منبع: project-syndicate
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
