به گزارش مسیر اقتصاد از زمان آغاز تهاجم اسرائیل به نوار غزه در اکتبر ۲۰۲۳، جنبش جهانی تحریم علیه برندهای بزرگ حامی اسرائیل، به ویژه در کشورهای عربی و اسلامی، ابعادی تاریخی به خود گرفت که به نبرد اقتصادی علیه رژیم صهیونیستی تبدیل شده است.
این جنبش که از تجارب موفقی مانند مبارزه با آپارتاید در آفریقای جنوبی الهام گرفته، قدرت خرید جمعیت دو میلیاردی مسلمانان و همچنین همراهی حامیان بین‌المللی آرمان فلسطین را به یک ابزار فشار اقتصادی مؤثر تبدیل کرده است.
اسرائیل در این مدت با حمایت آمریکا، مرتکب یک نسل‌کشی در غزه شده که بیش از ۶۴ هزار شهید و ۱۶۱ هزار مجروح، عمدتاً از زنان و کودکان، بر جای گذاشته است.
اعتراف رسمی برندهای حامی تروریسم به قدرت تحریم
به گفته پروفسور بوراک دوغان از دانشگاه باغچه‌شهر ترکیه، تأثیر این تحریم‌ها به قدری عمیق بوده که برای اولین بار، شرکت‌های هدف مجبور به استفاده صریح از کلمه «تحریم (Boycott)» در گزارش‌های مالی سالانه خود شده‌اند.
او بیان داشت که در گزارش کوکاکولا این کلمه یک بار و در گزارش استارباکس ۶ بار تکرار شده است. این اعتراف رسمی، نشان‌دهنده درک این شرکت‌ها از تهدید جدی جنبش بایکوت برای ثبات مالی و اعتبار جهانی‌شان است.
پروفسور دوغان تأکید می‌کند که بررسی‌ها نشان می‌دهد سهام این شرکت‌ها در همان ماه‌های اولیه با افتی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد مواجه شد و این روند نزولی، به یک چالش بلندمدت تبدیل شده است.
زیان ۱۱ میلیارد دلاری استارباکس
شاید بزرگ‌ترین نماد این شکست، استارباکس باشد. این شرکت حدود ۱۱ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد که معادل ۹.۴٪ از کل ارزش آن است. همچنین زیان وارده به این شرکت در مالزی بسیار شدید بود؛ چرا که اپراتور محلی آن، شرکت «برجایا فود»، زیان خالص ۶۹ میلیون دلاری را برای سال مالی منتهی به ژوئن ۲۰۲۵ ثبت کرد. در بریتانیا نیز این شرکت با زیان ۳۵ میلیون پوندی مواجه شد.
مک‌دونالدز؛ سقوط فروش جهانی
کمپین تحریم علیه مک‌دونالدز پس از اهدای وعده‌های غذایی رایگان به سربازان اسرائیلی آغاز شد. این شرکت برای اولین بار در چهار سال اخیر، کاهش فروش فصلی را در سال ۲۰۲۳ تجربه کرد. کریس کمپچینسکی، مدیرعامل مک‌دونالدز، صراحتاً اعلام کرد که تا زمان ادامه جنگ، امیدی به بهبود وضعیت در بازارهای غرب آسیا، اندونزی و حتی فرانسه ندارد. در سه ماهه اول ۲۰۲۵، فروش این شرکت در غرب آسیا ۳.۵ درصد و در سطح جهانی ۱ درصد کاهش یافت.
خسارت دومینووار در صنایع غذایی و خرده‌فروشی
در صنایع غذایی و خرده‌فروشی نیز شرکت‌های حامی رژیم صهیونیستی با زیان‌های قابل توجهی روبرو بودند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- آمریکانا (نماینده کی‌اف‌سی و کریسپی کریم): سود خالص این غول فست‌فود در غرب آسیا با افتی ۴۰ درصدی در سال ۲۰۲۴ به ۱۵۹ میلیون دلار رسید.
- کوکاکولا و پپسی: فروش برندهای غربی نوشابه در غرب آسیا ۷ درصد کاهش یافت و در مقابل صادرات برند مصری «V7» سه برابر و فروش «ماتریکس کولا» اردنی ۲۰۰ درصد افزایش یافت.
- کارفور: این غول خرده‌فروشی فرانسوی مجبور به تعطیلی تمام شعب خود در کشور اردن و کشور عمان شد و سود خالص آن با کاهشی بیش از ۵۰ درصدی، از ۱.۶۶ میلیارد یورو به ۷۲۳ میلیون یورو سقوط کرد.
- دومينوز پیتزا: این شرکت با ثبت اولین زیان سالانه خود در دهه‌های اخیر به مبلغ ۲.۴ میلیون دلار، متحمل خسارتی بیش از ۱.۵ میلیارد دلار در ارزش بازار خود شد.
اجبار اینتل به لغو پروژه ۲۵ میلیارد دلاری در فلسطین اشغالی
در بخش فناوری، شرکت اینتل پروژه عظیم خود برای ساخت یک کارخانه ۲۵ میلیارد دلاری در اسرائیل را به حالت تعلیق درآورد؛ اقدامی که جنبش BDS آن را «بزرگ‌ترین پیروزی خود تاکنون» نامید. این تعلیق، یک زیان سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری برای این شرکت محسوب می‌شود.
ضربه مستقیم به اقتصاد رژیم صهیونیستی
تأثیر تحریم‌ها از شرکت‌های چندملیتی فراتر رفته و مستقیماً اقتصاد اسرائیل را هدف قرار داده است:
- تعطیلی کسب‌وکارها: طبق گزارش‌ها، ۶۰ هزار شرکت اسرائیلی در سال ۲۰۲۴ فعالیت خود را متوقف کردند.
- سقوط گردشگری: تعداد گردشگران ورودی به اسرائیل با کاهشی ۷۰ درصدی، از ۳ میلیون نفر در سال ۲۰۲۳ به تنها ۹۵۲ هزار نفر در سال ۲۰۲۴ رسید.
استمرار و گسترش نبرد اقتصادی علیه شرکت‌های حامی رژیم صهیونیستی
تحلیلگران تأکید می‌کنند که اهمیت این جنبش در «استمرار» و «گسترش» آن است. فشار اقتصادی و اجتماعی مداوم، تجدیدنظر بنگاه‌های اقتصادی بزرگ در عدم مشارکت شرکت‌های حامی رژیم اشغالگر قدس در زنجیره تامین خود و همچنین تصویب قوانین و مقررات ممنوعیت خرید کالاهای تحریمی اسرائیلی، اقداماتی هستند که نه تنها شرکت‌ها را وادار به بازنگری در سیاست‌هایشان می‌کند، بلکه می‌تواند به ایجاد یک آگاهی جهانی جدید منجر شود که در نهایت بر سیاست‌های کشورها منبی بر حمایت از اسرائیل نیز تأثیرگذار باشد.
منبع: الجزیره (گزارش اول و دوم)
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
