به گزارش مسیر اقتصاد امواج تحریم اسرائیل در بریتانیا در حمایت از آرمان فلسطین از سال ۲۰۲۴ شدت گرفته و از فراخوان‌های نمادین به ابزارهای فشار نهادینه و قدرتمند تبدیل شده است. این حرکت دیگر به چارچوب‌های حقوقی جنبش BDS محدود نیست و به واکنش‌های مردمی سازمان‌نیافته علیه برندهای مختلف منجر شده است.
تصمیم بنگاه‌های اقتصادی برای تغییر زنجیره‌های تأمین
برجسته‌ترین نمونه، تصمیم فروشگاه‌های زنجیره‌ای «کو-آپ» (Co-op) مبنی بر توقف واردات از کشورهایی بود که هیئت مدیره آن، آن‌ها را «دارای سوابق نقض حقوق بشر» از جمله اسرائیل، تشخیص داده است.
این گروه که حدود ۲۳۰۰ فروشگاه و ۶.۲ میلیون عضو دارد و درآمد سالانه‌اش به ۱۱.۳ میلیارد پوند استرلینگ (حدود ۱۵.۳ میلیارد دلار) می‌رسد، این تصمیم را بخشی از یک سیاست داخلی بلندمدت ارزیابی حقوق بشری عنوان کرده است.
مارک کرینگتون، سخنگوی رسمی این گروه بیان داشته است که اجرای این سیاست از ژوئن ۲۰۲۵ به صورت «مرحله‌ای» و با در نظر گرفتن تعهدات قراردادی موجود آغاز خواهد شد. او همچنین تأکید کرد که این شرکت پیش از این نیز هرگز محصولی از شهرک‌های غیرقانونی در اراضی اشغالی فلسطین خریداری نکرده است.
این اقدام، یک الگوی عملی و کیفی از انتقال جنبش تحریم از بیانیه‌های نظری به بازطراحی زنجیره‌های تأمین است.
فشار افکار عمومی بر بانکها و جشنواره‌ها
تأثیر تحریم‌ها تنها به بخش خرده‌فروشی محدود نشده و به حوزه‌های فرهنگ و مالی نیز کشیده شده است. در تابستان ۲۰۲۴، بانک «بارکلیز» در پی کناره‌گیری هنرمندان و اعتراضات گسترده مردمی، حمایت مالی خود را از جشنواره‌های بزرگ موسیقی مانند «دانلود»، «لتیتیود» و «آیل آو وایت» به حالت تعلیق درآورد.
این اعتراضات به دلیل روابط این بانک با شرکت‌های دفاعی متهم به همکاری با اسرائیل شکل گرفته بود. اگرچه «بارکلیز» داشتن سرمایه‌گذاری مستقیم در آن شرکت‌ها را رد کرد، اما فشار افکار عمومی و رسانه‌ها آن را به یک عقب‌نشینی موقت واداشت.
به گفته ناظران، این اتفاق شکنندگی نهادهای مالی در برابر افکار عمومی را به نمایش گذاشت.
همبستگی؛ ابزاری برای هویت‌سازی برند
در نقطه مقابل، برخی شرکت‌ها تصمیم گرفتند همبستگی با فلسطین را به بخشی از هویت برند خود تبدیل کنند. شرکت تولیدکننده لوازم آرایشی «لاش» (Lush) در حمایت از غزه، فروشگاه‌های خود را برای یک روز کامل تعطیل کرد. این شرکت همچنین محصولی خیریه با نام «صابون هندوانه» را برای حمایت از درمان افراد قطع عضو در غزه عرضه کرد که با استقبال چشمگیر خریداران مواجه شد. «لاش» تأکید کرد که این همبستگی، تعامل مخاطبان را در شبکه‌های اجتماعی به شدت افزایش داده است.
ظهور برندهای جایگزین و محصولات نوپا
در ماه‌های اخیر، همزمان با تشدید تحریم‌ها علیه شرکت‌های بزرگی مانند «زارا» و «مک‌دونالدز»، رستوران‌های فلسطینی مانند «البیت الفلسطینی» با صف‌های طولانی انتظار و ازدحام بی‌سابقه مشتریان روبرو شدند. در همین حال، برندهای جایگزینی مانند «غزه کولا» و «لبیک کولا» در فروشگاه‌ها و بازارهای مردمی ظهور کردند و با وجود قیمت بالاتر، با استقبال گسترده‌ای مواجه شدند.
مسیر پیچیده اقتصادی، حقوقی و امنیتی تحریم اسرائیل
با وجود عدم انتشار آمار فروش دقیق از سوی شرکت‌های هدف تحریم، شکوفایی برندهای حامی فلسطین مانند «لاش» یا «هدی بیوتی» نشان‌دهنده یک تغییر مسیر در بازار است. تحلیلگران معتقدند تجربه «کو-آپ» ثابت می‌کند که تحولات واقعی زمانی رخ می‌دهد که جنبش تحریم از اقدامات فردی و لحظه‌ای، به تصمیمات نهادی و بلندمدت تبدیل شود.
در مقابل، این سوال کلیدی باقی است: آیا این جنبش از یک حرکت نمادین به یک نیروی اقتصادی ملموس تبدیل خواهد شد یا در فضای گفتمان عمومی محصور خواهد ماند؟ آنچه تا این لحظه روشن است، این است که مستندسازی مستمر دیجیتال و مالی، مسیر این کمپین را تقویت می‌کند.
دامنه درخواست‌ها برای تحریم اسرائیل در بریتانیا از محصولات مصرفی و بانکها فراتر رفته و اکنون شامل تحریم‌های دانشگاهی و فناوری و همچنین خارج کردن صندوق‌های سرمایه‌گذاری از حساب‌های مرتبط با اسرائیل نیز می‌شود. اگرچه موفقیت این اقدامات تاکنون محدود بوده است، اما این جنبش همچنان ادامه دارد و در حال گسترش است.
منبع: الجزیره
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
