به گزارش مسیر اقتصاد نیویورک تایمز در مقاله‌ای به سیاست‌های مداخله‌گرایانه دولت جمهوری خواه آمریکا پرداخته است. بر اساس این مقاله زمانی یک ارتدوکس محافظه‌کار معتقد بود که بازار آزاد کلید موفقیت اقتصادی آمریکا است. این دیدگاه میلتون فریدمن بود که وی را پیامبر اقتصاد آزاد می‌خواندند. رونالد ریگان رییس جمهور وقت آمریکا زمانی با گفتن این جمله که «۹ کلمه ترسناک در زبان انگلیسی عبارتند از: من از دولت هستم و اینجا هستم تا کمک کنم» احساسات جمهوری‌خواهان نسبت به بازار آزاد و عدم مداخله دولت در اقتصاد را به تصویر کشید. اما آمریکای امروز، خصوصا حزب جمهوری خواه به شدت در این خصوص تغییر موضع داده است.
دونالد ترامپ رئیس جمهور فعلی آمریکا از تعرفه‌ها برای تقویت شرکت‌های آمریکایی استفاده می‌کند. جمهوری‌خواهان پوپولیست در کنگره از یارانه‌های دولتی برای موارد مختلف ازجمله تولید آبمیوه حمایت می‌کنند. ایالات متحده ۱۰ درصد از سهام اینتل و ۱۵ درصد از فروش انویدیا، هر دو تولیدکننده تراشه، را تصاحب می‌کند. ترامپ می‌خواهد افرادی را که فدرال رزرو مستقل را اداره می‌کنند با منصوبان مطیع‌تر جایگزین کند. حمایت‌گرایی، سیاست صنعتی و مالکیت دولتی، که همگی زمانی تابو بودند، اکنون به دکترین رسمی حزب جمهوری خواه و به طور کلی آمریکا تبدیل شده‌اند.
تملک سهام اینتل از سوی دولت آمریکا برای حفظ رقابت پذیری
درخصوص تملک سهام اینتل، روی کاغذ، دولت آمریکا محدودیت‌هایی را برای نقش خود به عنوان سهامدار اعمال کرده است. دولت موافقت کرده است که در بیشتر مواردی که نیاز به رأی سهامداران دارد، با هیئت مدیره اینتل همراه باشد. این معمولاً شامل مواردی مانند انتخاب اعضای هیئت مدیره و تأیید معاملات بزرگ است. در نتیجه، سایر سهامداران اینتل اکنون نفوذ کمتری خواهند داشت. اما دولت هنوز قدرت منبر قلدر را دارد. اگر ترامپ به صورت آنلاین پست کند که دوست دارد اینتل در یک ایالت خاص کارخانه بسازد، چه اتفاقی می‌افتد؟
وقتی واشنگتن در سال ۲۰۰۸ بانکها و خودروسازان را نجات داد، آیا در آن شرکت‌ها موضع گرفت؛ اما آنها متفاوت بودند. در آن زمان، مقامات نگران بودند که فروپاشی صنعت خودرو یا بانکداری، اقتصاد گسترده‌تر را به پایین بکشد و دولت ایالات متحده آنها را نجات داد زیرا آنها نمی‌توانستند از جای دیگری پول نقد دریافت کنند. همچنین دولت پس از پایان رکود، سهام خود را در جنرال موتورز، سیتی‌گروپ و دیگران فروخت. این بار، اینتل با چنین بحرانی روبرو نیست و در حالی که کاخ سفید و دیگران استدلال می‌کنند که اینتل از منظر امنیت ملی مهم است، نابودی آن اقتصاد ایالات متحده را نابود نخواهد کرد.
دولت آمریکا درصدد خرید سهام شرکت‌های بیشتر
اکنون ترامپ می‌گوید که دولت ممکن است سهام شرکت‌های «بسیار بیشتری» را خریداری کند. دولت ترامپ می‌گوید که این سوسیالیسم نیست. اما آنچه غیرمعمول است این است که به نظر می‌رسد دولت شرکت‌ها را انتخاب می‌کند، نه صنایع را. و مشخص نیست که آیا این شرکت‌ها حق انتخاب دارند یا خیر. قانون تراشه‌های دو حزبی که در زمان ریاست جمهوری بایدن تصویب شد، ۱۱ میلیارد دلار به اینتل اعطا کرد تا تراشه‌های بیشتری در ایالات متحده تولید کند.
محافظه‌کاران مدت‌هاست می‌گویند که واشنگتن نباید برندگان و بازندگان را انتخاب کند. از نظر تاریخی، آنها با تلاش‌ها برای ملی کردن شرکت‌ها یا بخش‌های خاص مخالفت کرده‌اند و استدلال می‌کنند که این کار پول مالیات‌دهندگان را به خطر می‌اندازد و یک بازار کارآمد را مختل می‌کند. اما هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی، این هفته توضیح داد که دولت اکنون انتظار دارد چیزی در ازای آن بدهد، قبل از اینکه به یک شرکت اجازه دهد از کمک‌های دولتی بهره‌مند شود (مانند اینتل) یا کاری را انجام دهد که مجاز به انجام آن نیست (مانند فروش تراشه‌های انویدیا به چین). به نظر می‌رسد که او در را برای سهام آینده دولت در سایر صنایع، از جمله پیمانکاران دفاعی، باز کرده است. برخی از متفکران آمریکایی معتقدند که آمریکا باید مقداری از آزادی اقتصادی را برای شکست دادن چین فدا کند.
مداخله دولت آمریکا در تعیین سیاست پولی
رئیس‌جمهور می‌خواهد رئیس فدرال رزرو را برکنار کند؛ چراکه نرخ بهره را برخلاف سلیقه ترامپ خیلی بالا نگه داشته است؛ اما نمی‌تواند این کار را بدون «دلیل» انجام دهد. بنابراین ترامپ در تلاش است تا یکی از اعضای هیئت مدیره، لیزا کوک، را اخراج کند. اگر او موفق شود و سنا نیز نامزد او را برای یک جایگاه خالی دیگر تأیید کند، چهار نفر از هفت عضو هیئت مدیره را ترامپ منصوب کرده است که از نظر تئوری برای کنترل هیئت مدیره کافی است. مسئله این است که ترامپ می‌خواهد کنترل بیشتری بر بانک مرکزی داشته باشد، که قرار است مستقل باشد.
مانند بانک‌های مرکزی در اکثر اقتصادهای پیشرفته، فدرال رزرو قرار است از سیاست جدا باشد زیرا نرخ بهره و تورم را می‌سنجد. اما ترامپ سعی کرده است بانک مرکزی را مستقیماً تا حدی کنترل کند که سایر روسای جمهور اخیر نتوانسته‌اند.
منبع: نیویورک تایمز
انتهای پیام/ دولت و حکمرانی
