طی سال‌های اخیر عواملی مانند همه‌گیری کرونا و جنگ‌های تجاری، موجب تغییراتی در الگوهای تجارت جهانی شده است. در همین راستا میلاد ترابی‌فرد کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: هر اتفاق بزرگی که در جهان می‌افتد، بر الگوهای رفتاری تجارت و اقتصاد بین‌الملل اثرگذار بوده و آینده آن را شکل می‌دهد. همان طور که در دهه اخیر هر اتفاق بزرگی همانند کرونا و جنگ، رفتارهای جدیدی را در حکمرانی جهانی ایجاد کرده است.
نظام تسویه بین‌المللی در آستانه تحولات اساسی
این کارشناس اقتصادی گفت: به دلیل جنگ تجاری و سیاست‌های آمریکا، تغییرات عمده‌ای در نظام ذخایر بین‌المللی در حال رخ دادن است. نشانه‌هایی از این تغییرات، مانند فروش اوراق قرضه آمریکا، خرید طلا و به تبع آن رکوردهای قیمت طلا را اکنون می‌توان مشاهده کرد.
ترابی‌فرد ادامه داد: این موارد قطعاً نظام تسویه بین‌المللی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. نظام تسویه آینده جهان با نظام تسویه دوره جهانی‌سازی که ارز جهان‌روای دلار در آن حاکم است، تفاوت‌های اساسی خواهد داشت. در دوره جهانی‌سازی، کشورها کسری یا مازاد بین خود را به وسیله دلار تسویه می‌کنند. در آینده این نقش برای برخی ارزها باقی خواهد ماند، اما به دلیل چند قطبی شدن نظام بین‌الملل، دلار به عنوان تنها ارز تسویه بین کشورها باقی نخواهد ماند.
ضرورت انطباق نقشه ارزی و تجاری در شرایط چند قطبی شدن جهان
کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس اظهار داشت: در آینده ارزها بر مبنای قلمروهای ژئواکونومیکی ساخته شده توسط قدرت‌ها مبادله خواهند شد. برای مثال ارز یوان بیشتر در مناطقی مورد استفاده قرار خواهد گرفت که جزئی از زنجیره ارزش چین باشند. از این رو انطباق نقشه ارزی و تجاری ضرورت بیشتری پیدا می‌کند.
این کارشناس اقتصادی افزود: زمانی که نظام چند قطبی در جهان شکل بگیرد، قطب های اصلی با یکدیگر وارد جنگ اقتصادی خواهند شد و به حوزه‌های نفوذ یکدیگر آسیب وارد خواهند کرد. برای مثال آمریکایی‌ها به دنبال آسیب به زنجیره ارزش چینی هستند. در تعرفه‌های وضع شده توسط ترامپ نیز تعرفه کشورهای عضو زنجیره ارزش چین، بسیار بالاتر از سایر کشورها است. بنابراین نقشه و معماری امنیتی جهان در حال تغییر است و مبتنی بر آن، رفتارهای اقتصادی و تجارت خارجی کشورها تغییر می‌کند.
امنیت ژئواکونومیکی، مبنای انطباق نقشه ارزی و تجاری
ترابی‌فرد با اشاره به اینکه نقشه ارزی و تجاری با معماری امنیتی خودش را منطبق می‌کند، گفت: سیاست‌های ارزی و تجاری بر مبنای امنیت ژئواکونومیکی باید پایه‌گذاری شود. امنیت ژئواکونومیکی شامل دو سیاست ریسک‌زدایی و ایمن‌سازی زنجیره‌های حیاتی است. کشورها از سال‌های پیش به این سمت حرکت کردند. این مسئله را اتحادیه اروپا در اسناد خود تصریح کرده و می‌نویسد: سایر نقاط جهان روند ریسک‌زدایی و ایمن‌سازی را شروع کرده‌اند. این کار برای پاسخ به ریسک ها نیست، بلکه برای گرفتن سهم از نظم آینده جهان است.
وی افزود: ریسک‌زدایی و ایمن‌سازی زنجیره‌های حیاتی، سیاست تدافعی یا پاسخ به بحران‌ها نیست، بلکه سیاستی است که بر مبنای آن توسعه آینده کشور را می توان پایه‌گذاری کرد.
کریدورهای اقتصادی مصداق انطباق نقشه ارزی و تجاری است
ترابی‌فرد با اشاره به اهمیت کریدورهای اقتصادی گفت: یکی از مهم ترین مصادیق سیاستی انطباق نقشه ارزی و تجاری مسئله کریدورهای اقتصادی به معنای وسیع کلمه است. کریدور به معنای صرفاً ترانزیت یا حمل و نقل نیست، بلکه به هم پیوند دادن پهنه‌های جغرافیایی مختلف به وسیله اتصال زنجیره‌های ارزش، زنجیره‌های تأمین، روابط اقتصادی، مالی، سیاسی و امنیتی را نیز شامل می‌شود.
وی در پایان کریدور سیپک در پاکستان را نمونه‌ای از این کریدورها خواند و افزود: کریدور سیپک یک کریدور جامع است که سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی، حوزه‌های حمل و نقل و راه، حوزه مالی، حوزه صنعتی، حوزه‌های تجاری و حوزه های مردمی را در خود دارد.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
