به گزارشمسیر اقتصاد طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۵ میزان صادرات شیلات بالغ بر ۱۰۵ هزار تن به قیمت ۳۵۰ میلیون دلار بوده است. صادرات شیلات در سال گذشته افزایش چشمگیری داشته به طوریکه از نظر وزنی ۳۴ درصد و از نظر قیمت دلاری ۴۹ درصد افزایش داشته است.
صادرات انواع ماهی بیشترین سهم را در بین محصولات شیلاتی به خود اختصاص داده و بعد از آن میگو در رتبه بعدی قرار دارد.
در جدول زیر آمار تفکیکی صادرات شیلات نشان داده شده است:
چنانچه در جدول فوق مشخص است، از ۳۵۰ میلیون دلار شیلات صادراتی ۲۵۴ میلیون دلار سهم انواع ماهی زنده و یخ زده، ۷۱ میلیون دلار سهم میگو، ۱۷ میلیون دلار سهم سایر آبزیان دریایی و حدود ۸ میلیون دلار سهم فرآورده‌های شیلاتی بوده است.
در سال گذشته میزان صادرات تمامی محصولات شیلاتی از نظر قیمت دلاری افزایش یافته است. افزایش ۴۹ درصدی صادرات شیلات موجب شده است صادرات این محصولات به بیشترین میزان در تمامی سال‌های گذشته برسد.
در نمودار زیر روند صادرات شیلات کشور در ۱۰ سال گذشته نشان داده شده است:
چنانچه از نمودار فوق مشخص است، صادرات شیلات ایران از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۲ روندی صعودی داشته و در این ۴ سال از حدود ۶۰ میلیون دلار به ۲۵۰ میلیون دلار رسیده است. اما روند صعودی صادرات شیلات از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ تقریبا متوقف شده و میزان صادرات در حدود ۲۵۰ میلیون دلار ثابت مانده است. با اینحال بعد از چند سال سکون، میزان صادرات شیلات در سال گذشته ۴۹ درصد افزایش داشته و به بیش از ۳۵۰ میلیون دلار رسیده است.
شیلات ایران عمدتا به کشورهای عراق و ویتنام صادر میشود. بعد از این دو کشور نیز کشورهای چین، امارات و تایلند در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
در جدول زیر مقاصد عمده صادراتی شیلات ایران در سال ۱۳۹۵ نشان داده شده است:
چنانچه در جدول بالا مشخص است، کشور عراق با سهم ۴۰ درصدی عمده‌ترین مقصد صادراتی شیلات ایران است و بعد از آن کشور ویتنام با سهم ۳۶ درصدی قرار دارد. بیش از ۷۶ درصد شیلات صادراتی ایران به همین دو کشور صادر میشود و دیگر کشورها سهم زیادی در شیلات صادراتی ایران ندارند.
تجارت شیلات در جهان سالانه بیش از ۱۱۰ میلیارد دلار است. با اینحال ایران با وجود دسترسی زیاد به دریا و ظرفیت بالا در زمینه تولید و صادرات انواع ماهی، میگو و آبزیان دیگر، سهمی ۳۵۰ میلیون دلاری از صادرات شیلات جهان را به خود اختصاص داده است. در واقع سهم ایران از تجارت شیلات جهان کمتر از ۳ دهم درصد است.
علاوه بر این عمده صادرات ایران در این بخش مربوط به ماهی و میگوی زنده و یخزده است و فرآورده‌های شیلات همچون فیله، تن و خاویار که ارزش افزوده‌ای به مراتب بیشتر دارند، سهمی بسیار کم از صادرات ایران در بخش شیلات را به خود اختصاص داده اند.
با اینحال صادرات شیلات یکی از با ارزش افزوده‌ترین بخش‌های صادراتی کشور محسوب میشود و در مقایسه با دیگر محصولات صادراتی قیمت بالاتری دارد. برای رونق بیشتر صادرات این محصولات علاوه بر بهبود شرایط تولید شیلات کشور، لازم است با رایزنی با دیگر کشورهای همسایه، میزان صادرات ایران به این کشورها نیز افزایش یابد.
