مسیر اقتصاد/ دولت‌های جهان برای دستیابی به اهداف رشد اقتصادی پایدار و فراگیر در این دهه، نیاز به تأمین ۳ تریلیون دلار اضافی دارند. این هزینه در بازارهای نوظهور معادل ۴ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) و برای کشورهای کم‌درآمد حدود ۱۶ درصد GDP است.
چگونه مالیات بر املاک می‌تواند به توسعه کشورهای کم‌درآمد کمک کند؟
اما چگونه کشورها می‌توانند چنین هزینه‌های سنگینی را تأمین کنند؟ شهرهای بزرگ مانند دهلی و لاگوس راه‌حل مالیات بر املاک را ارائه می‌دهند. این نوع مالیات می‌تواند نقش مهمی در افزایش درآمدهای محلی ایفا کند و به کشورها اجازه دهد سرمایه‌گذاری بیشتری در توسعه انسانی و زیرساخت‌ها انجام دهند. تحلیل‌های جدید صندوق بین‌المللی پول (IMF) نشان می‌دهد که کشورها ظرفیت قابل‌توجهی برای افزایش درآمدهای مالیاتی داخلی دارند؛ به‌طوری که می‌توانند طی دو دهه، درآمد مالیاتی خود را تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهند.
البته اجرای چنین اصلاحاتی چالش‌های سیاسی قابل‌توجهی به همراه دارد. افزایش مالیات‌ها در بسیاری از کشورها می‌تواند منجر به نارضایتی اجتماعی شود. با این حال، مالیات بر املاک از این نظر مزیت دارد که به صورت محلی جمع‌آوری و هزینه می‌شود و به همین دلیل، از نظر سیاسی کمتر چالش‌برانگیز از مالیات‌های ملی گسترده است.
مالیات بر املاک؛ ابزاری برای توسعه محلی
مالیات‌های مکرر بر املاک غیرمنقول می‌توانند به دولت‌های محلی کمک کنند تا ثروت ایجادشده از طریق شهرنشینی و توسعه زیرساخت‌های عمومی را جذب کنند. این موضوع به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه که مالیات بر درآمد و ثروت به دلیل ماهیت متحرک آن‌ها دشوار است، اهمیت دارد.
در کشورهای پیشرفته، مالیات بر املاک به‌طور متوسط بیش از ۱ درصد تولید ناخالص داخلی درآمد ایجاد می‌کند و در برخی موارد به ۳ درصد می‌رسد. اما در آسیا و آفریقا، این رقم تنها حدود ۰.۱ درصد تولید ناخالص داخلی است. برای دستیابی به افزایش قابل‌توجه درآمد، کشورها باید پوشش مالیاتی املاک را بهبود بخشند و چالش‌های مربوط به ارزش‌گذاری املاک را برطرف کنند. فناوری‌های جدید شناسایی املاک و روش‌های ساده‌تر ارزش‌گذاری اکنون به‌طور گسترده در دسترس هستند. با اصلاحات سیاستی و بهره‌گیری از فناوری، درآمد مالیاتی املاک در کشورهای در حال توسعه می‌تواند حداقل ۱۰ برابر بیشتر از سطح کنونی شود.
نمودار زیر میزان درآمد مالیاتی حاصل از املاک را در کشورهای مختلف با سطوح توسعه یافتگی متفاوت نشان می‌دهد:
رابطه درآمد و هزینه در سطح محلی
مالیات بر املاک، در صورت طراحی مناسب، به منبعی قابل‌اعتماد و تصاعدی برای تأمین مالی شهرداری‌ها تبدیل می‌شود. این مالیات‌ها باعث افزایش پاسخگویی دولت‌های محلی می‌شوند، زیرا درآمد حاصل از آن‌ها می‌تواند برای بهبود خدمات عمومی محلی هزینه شود. همچنین، این مالیات‌ها بر افزایش ثروت افرادی که از رشد ارزش املاک به دلیل توسعه زیرساخت‌های عمومی سود برده‌اند، اعمال می‌شود.
رابطه مستقیم بین درآمد و هزینه در سطح محلی، مالیات بر املاک را از سیاست‌های ملی جدا می‌کند و استانداردهای پاسخگویی بالاتری را بر شوراهای محلی تحمیل می‌کند. با این حال، قوانین ملی باید اختلافات در میزان مالیات بر املاک در مناطق مختلف را محدود کنند تا تفاوت در سطح خدمات عمومی محلی کاهش یابد. همچنین، معافیت‌های مالیاتی باید به حداقل برسد و درآمدهای از دست‌رفته به‌طور منظم گزارش شوند.
برای خانوارهایی که دارای دارایی‌های ارزشمند اما درآمد کم (مانند بازنشستگان) هستند، می‌توان مالیات‌ها را تا زمان فروش ملک به تعویق انداخت و سپس به‌طور کامل دریافت کرد.
نقش فناوری در اصلاح مالیات بر املاک
اصلاح مالیات بر املاک باید به‌صورت تدریجی انجام شود و از فناوری‌های مدرن برای گسترش پوشش مالیات‌های مبتنی بر مساحت (بر اساس نرخ ثابت به ازای هر مترمربع) استفاده شود. هدف بلندمدت باید انتقال به مالیات‌های مبتنی بر ارزش واقعی املاک باشد، زیرا این نوع مالیات‌ها می‌توانند درآمد بیشتری ایجاد کنند.
فناوری‌های نقشه‌برداری مدرن، مانند تصاویر ماهواره‌ای و عکسبرداری هوایی با پهپادها، می‌توانند به شناسایی سریع‌تر املاک و گسترش پوشش مالیات بر املاک کمک کنند. در هند، مقامات دهلی و منطقه کلان‌شهری بنگلور از تصاویر ماهواره‌ای برای نقشه‌برداری املاک در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده کرده‌اند. در آفریقا نیز برخی شهرداری‌ها پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌اند. به‌عنوان مثال، لاگوس در سال ۲۰۱۱ با گسترش پایه مالیاتی املاک و بهبود اجرای قوانین، درآمد مالیاتی خود را پنج برابر کرد و به بیش از ۱ میلیارد دلار رساند.
دقت بالای تصاویر ماهواره‌ای امکان اندازه‌گیری دقیق مساحت املاک و ایجاد نقشه‌های مالیاتی را فراهم می‌کند. این فناوری به اجرای سریع مالیات‌های مبتنی بر مساحت کمک می‌کند تا زمانی که ظرفیت ارزش‌گذاری املاک به سطحی برسد که بتوان به سیستم مالیاتی مبتنی بر ارزش واقعی املاک انتقال یافت.
تقاضای بالای کشورهای مختلف برای دریافت کمک‌های فنی از صندوق بین‌المللی پول در این حوزه نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها به مزایای ترکیب سیاست‌های مناسب و فناوری‌های پیشرفته پی برده‌اند. این ترکیب، اصلاح مالیات بر املاک را هم مؤثر و هم از نظر سیاسی جذاب‌تر می‌کند، به‌ویژه زمانی که اهداف آن به‌درستی برای عموم توضیح داده شود.
منبع: صندوق بین‌المللی پول
انتهای پیام/ مالیات
