مسیراقتصاد/ یکی از چالش‌هایی که همواره تداوم تولید گوشت مرغ در ایران را تهدید می‌کند، مسئله تامین به موقع، کافی و با کیفیت مواد اولیه یا نهاده‌های پایه این صنعت است.
جوجه یکروزه از نهاده‌های اصلی تولید گوشت مرغ محسوب می‌شود. دهه‌ها تحقیق و توسعه در خصوص صفات مختلف مرغ موجب شده است که امروزه جوجه‌های یکروزه گوشتی با ضریب تبدیل کمتر از ۱.۵ و دوره پرورش ۳۵ روزه تولید شوند.
هم اکنون جوجه یکروزه مرغ گوشتی در جهان محدود به چند سویه مشخص از قبیل کاب و راس است. لاین این سویه‌ها تحت مالکیت تعدادی شرکت محدود و همسو با تحریم مثل تایسون و آویاژن است. این مسئله ضرورت توسعه سویه داخلی را نشان می‌دهد.[۱]
اتصال لاین به شرکت‌های بزرگ در آمریکا
در دهه ۹۰ به سبب اهمیت بخش لاین در توسعه زنجیره مرغ، صنایع غذایی تایسون فودز، شرکت کاب ونترس را خریداری کرد. کاب ونترس با دارا بودن صفات خالص نژادهای مختلف یکی از پیشروترین شرکت‌ها در زمینه ژنتیک و تولید مرغ گوشتی است.
به این ترتیب انحصار تایسون بر سویه کاب به بخش کلیدی از استراتژی گسترش جهانی تایسون تبدیل شده است و با سرمایه‌گذاری‌های مداوم تایسون بر روی کاب، رقابت‌پذیری خود را در عرصه جهانی حفظ کرده است.
یکی از ضرورت‌های فنی برای تحقیق و توسعه مرغ لاین برگشت اطلاعات ژنتیکی از مراحل بعدی تولید است. اتصال لاین به یک زنجیره کامل می‌تواند این فرآیند را نیز تسهیل کند.[۲]
توسعه لاین آرین با اتصال به یک زنجیره واحد
در ایران با وجود لاین مرغ آرین سال‌هاست که تحقیق و توسعه در آن رها شده است و این سویه قابلیت رقابت با سویه‌های خارجی را از دست داده است.
استفاده از تجربه تایسون می‌تواند برای ایران نیز مفید باشد، به گونه‌ای که یک متولی واحد از لاین تا انتهای زنجیره مرغ آرین را با سهم مشخصی در بازار داشته باشد و از اطلاعات ژنتیکی به دست آمده برای تحقیق و توسعه آرین استفاده کند.
از سوی دیگر دولت نیز می‌تواند برآورد صحیحی از عدم النفع‌های ایجاد شده در زنجیره آرین داشته باشد و حمایت‌های لازم را در دستور کار قرار دهد.
توسعه سهم بازار مرغ آرین از طریق پرورش قراردادی امکان‌پذیر است
در برنامه هفتم توسعه برای مرغ آرین ۲۰ درصد از سهم بازار پیش بینی شده است. در شرایط فعلی هیچ شرکت زنجیره‌ای دولتی و خصوصی توانایی تولید این مقدار گوشت مرغ را در قالب تولید مالکیتی ندارد و تنها توسعه تولید این میزان گوشت مرغ از طریق تولید قراردادی امکان پذیر است. البته متولی توسعه زنجیره مرغ آرین در بدو امر برای تولید قراردادی نیز با محدودیت‌هایی نظیر طراحی سازکار پشتیبانی، تامین سرمایه در گردش لازم، بازار فروش و… مواجه است که نیازمند تدابیر بیشتر از سوی دولت برای این امر است.
شرکت زنجیره‌ای متولی توسعه مرغ آرین به منظور استفاده از ظرفیت فعلی مرغداری‌های کشور به شیوه تولید قراردادی باید منافع مرغداران را با انعقاد قرارداد منصفانه تامین کند و همچنین برای ایجاد انگیزه در مرغداران برای مشارکت در امر تولید مرغ آرین باید بازار با ثبات فروش گوشت آرین را نیز تضمین کند. در این راستا دولت حتما باید تمام شرايط لازم برای تامين ذخاير استراتژيک، نياز مصرفی دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی را از طريق اين سويه داخلی فراهم کند و برای اينکه توليد مرغ در زنجيره به صرفه باشد، اولویت اجازه صادرات را نيز برای توليدکنندگان اين سويه صادر نماید.
منبع:
[۱] مسیراقتصاد، شناسه: ۱۴۵۲۴۱
[۲] مسیراقتصاد، شناسه: ۱۹۲۵۰۳
انتهای پیام/ کشاورزی
