به گزارش مسیر اقتصاد پنجمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «چالش‌ها و الزامات ادغام وظایف بازرگانی در وزارت جهاد کشاورزی»، سه شنبه ۲۷ آذر ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۴ الی ۱۷ و با میزبانی «خانه اندیشه‌ورزان ایران» برگزار شد. این نشست، پنجمین نشست تخصصی از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی بود که در بازه آبان تا اسفندماه سال جاری با موضوع «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در حال برگزاری است. یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی فرآیندی چندماهه است که با افتتاحیه شروع شده، سپس با چندین نشست تخصصی ادامه مییابد و در نهایت با برگزاری اختتامیه در تاریخ ۲۹ بهمن ماه و همزمان با سالروز ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به کار خود پایان می‌دهد. همچنین در جریان این همایش، به جای مقاله «طرح سیاستی» دریافت، بررسی و داوری می‌شود تا مورد استفاده تصمیم‌گیران و دستگاهها قرار گیرد.
در این نشست پیرامون ساختار و شیوه فعلی تنظیم بازار محصولات کشاورزی صحبت شد و کارشناسان و مسئولان بر ضرورت مدیریت یکپارچه و هماهنگ وظایف تولید و تجارت کشاورزی تاکید کردند. همچنین کارشناسان با ذکر اثرات قانون تمرکز بر تولید و بازار، اجرای مطلوب قانون تمرکز را خواستار شدند و به الزامات و تغییرات مورد نیاز پرداختند.
مشکل بازار محصولات کشاورزی از رویکردهاست نه از ساختار
محمدجواد مویدیان مدیر گروه کشاورزی شبکه کانون‌های تفکر ایران در این نشست گفت: در این موضوع دو بحث رویکرد و ساختار وجود دارد. اکثر نکاتی که روی ساختار گفته می شود ریشه در رویکردها دارد. در واقع علت اتفاقات بد افتاده، رویکردها بوده است.
وی افزود: ساختار صرفا ابزار است که باید فرآیندها داخل آن پیاده شوند. اینکه ساختار دست چه کسی باشد، مبانی وجود دارد که می توان روی آن بحث کرد. اما در مورد درست بودن ساختار فعلی مدیریت باید دست کسی باشد که پاسخگو هم باشد. در این راستا، سیاست های کِشنده، موثر و کاراست که در بخش بازار یافت می شود.
باید از تنظیم بازار به سمت «مدیریت بازار و زنجیره ارزش» برویم
مویدیان با اشاره به اینکه تنظیم بازار واژه ناقصی است، گفت: «تنظیم بازار» بر بازار تاکید دارد و «تنظیم» بر غیرنرمال بودن وضعیت فرض دارد و عموم روشهای تنظیم بازار پلیسی هستند. در حالی که بازار خودش معلول است.
وی افزود: معلول، زنجیره ارزش است. لذا مدیریت زنجیره ارزش و مدیریت بازار واژه بهتری است و وجه پیشگیرانه بودن را هم اشاره دارد و به لایه های قبلی زنجیره هم اشاره دارد.
بلاتکلیفی در سیاستهای فرابخشی حمایت از کشاورزی را در ابهام گذاشته است
مدیر گروه کشاورزی شبکه کانون‌های تفکر ایران با اشاره به اینکه ریشه رفتارهای دفعی در وزارت جهاد نیست، گفت: فشار اصلی از نهاد ریاست جمهوری با هدف آرامش بازار القا می شود.
وی افزود: اینکه بازار رقابتی یا حمایتی باشد به جنس تولید و محصول بستگی دارد. چون درباره امنیت غذایی صحبت می شود و هیچ کشوری با آن شوخی ندارد و سنگین ترین حمایت های مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد و مثالهای اخیر از جنگ روسیه و اوکراین وجود دارد.
وی ادامه داد: بلاتکلیفی در سیاستهای فرابخشی مانند نداشتن سیاست صنعتی نتایجی مثل اهمیت نداشتن امنیت غذایی و حمایت نکردن از بخش کشاورزی دارد.
۴ مانع اجرای قانون تمرکز در وزارت جهاد کشاورزی
مویدیان در بیان موانع اجرای قانون تمرکز گفت: نیروی انسانی متخصص در وزارت جهاد کشاورزی برای کارهای بازرگانی وجود ندارد. اما راهکار این است که افرادی متخصص اند از وزارتخانه های دیگر بیایند و زمینه های حقوق و مزایا هم فراهم شود.
وی افزود: بدنه وزارت جهاد کشاورزی نیز به ۳ دلیل و مانع موافق اجرای این قانون نبوده است. دلیل اول نگاه غلط به تنظیم بازار است که تبدیل به گشت های تنظیم بازار و کارهای پلیسی شده است. دلیل دوم اینکه با این قانون وظایف کارمندان سنگین تر شده و انگیزه منفی ایجاد شده است. دلیل سوم نیز مربوط به پرداختی هاست. در بخش بازرگانی هزینه – فرصت بالاتری وجود دارد، بنابراین اشخاص برای حضور در وزارت جهاد انگیزه ندارند که باید برای آن فکری شود.
تجربه جهانی از تمرکز وظایف در وزارت بازرگانی و وزارت کشاورزی چیست؟
مدیر گروه کشاورزی شبکه کانون‌های تفکر ایران گفت: بحث دیگر این است که بررسی شود ساختار وزارت کشاورزی و وزارت بازرگانی در ایران و خارج چه گونه است؟ بررسی ها نشان می دهد بسیاری از کشورها وزارت بازرگانی ندارند. در این میان آمریکا به عنوان مثال نقض مطرح می شود اما این وزارتخانه بازرگانی در آمریکا سیاستگذاری در سطح کلان و دیپلماسی عمومی انجام می دهد و رگولاتوری را به وزارتخانه های بخشی می دهد. همچنین در ساختار وزارت کشاورزی آمریکا معاونت‌های مختلف اعم از منابع طبیعی و محیط زیست، معاونت ایمنی غذایی و معاونت بازرگانی و تنظیمی کشاورزی وجود دارد.
وی افزود: اما در ایران که کشوری رانتیر است، اگر نهاد مستقل بازرگانی وجود داشته باشد تبدیل به نهاد واردکننده می‌شود. این تفاوت جدی ایران با بقیه است. اجرای قانون تمرکز تاکنون آثار مثبت زیادی نظیر بهبود ۵.۳ میلیارد دلاری تراز تجاری، بهبود در وضعیت گوشت مرغ و گوشت قرمز، دانه های روغنی و … به وجود آورده است.
انتهای پیام/ کشاورزی
