به گزارش مسیر اقتصاد راهبرد توسعه صنایع داخلی و جایگزینی واردات با هدف توانمندسازی، مهیاسازی و به کارگیری فرصت‌ها و ظرفیت‌های داخلی از اولویت‌های اساسی برخی از کشورها در حوزه تجارت خارجی است. کشور هند نیز با دنبال کردن طرح توانمندسازی بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط، ترویج صادرات به واسطه کالاهای سرمایه‌ای، کمیته‌های ترویج صادارت و سیاست نخست همسایگی به دنبال توسعه تجارت خارجی خود است.
طرح تشویق تولید؛ طرحی در جهت خود اتکایی هند
طرح تشویق تولید در کشور هند با هدف خوداتکایی در تولید برخی محصولات، یکی دیگر از محورهای «سیاست صنعتی» و «تجارت خارجی» این کشور است. بر اساس این طرح، بنگاه‌های تولیدی واجد شرایط، تسهیلات مالی مختلفی بر اساس میزان تولید و حجم سرمایه‌گذاری در یک سال مشخص دریافت می‌کنند.
محورهای این طرح شامل «تشویق شرکت‌ها به منظور افزایش ظرفیت‌های تولیدی»، «سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید»، «تامین زنجیره‌های محلی» و «ایجاد فرصت‌های شغلی» است. اساساً طرح تشویق تولید با ایجاد انگیزه برای تولید صادرات‌محور، تحقق چشم انداز هند برای تبدیل شدن به قطب تولیدِ پیشرو در صحنه جهانی را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند. به زعم برخی کارشناسان این طرح نقطه عطفی در تبدیل شدن هند به «کارخانه جهانی تولید» است و دوره‌ای از نوآوری و پیشرفت صنعتی را برای کشور هند رقم می‌زند.
مشوق‌های طرح «تشویق تولید» برای تولیدکنندگان هندی
بنگاه‌های تولیدکننده تحت طرح «تشویق تولید» بر مبنای میزان تولید تا پنج سال از تسهیلات مالی این طرح برخوردارند. در برخی از بخش‌ها مانند باتری‌های سلولی پیشرفته شیمیایی، محصولات نساجی و صنعت هواپیماهای بدون سرنشین، تسهیلات اعطایی بر اساس میزان فروش و ارزش افزوده در دوره پنج ساله محاسبه می‌شود.
همچنین تاکید بر سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه به صنعت هند کمک می‌کند تا همگام با روندهای جهانی گام بردارد و جایگاه خود را در بازارهای رقابتی فرامرزی حفظ کند.
توسعه طرح «تشویق تولید» به ۱۴ بخش کلیدی
در آغاز طرح «تشویق تولید» در مارس ۲۰۲۰، بخش‌های موبایل، قطعات الکتریکی، دارو و تجهیزات پزشکی اولویت‌های اصلی طرح بودند که در آگوست ۲۰۲۳ با ارزیابی اثرات مثبت طرح، بخش‌های مورد حمایت به ۱۴ مورد افزایش پیدا کرد.
این بخش‌ها شامل مواردی همچون ساخت تجهیزات پزشکی، خودرو و قطعات آن، داروسازی، فولاد، محصولات مخابراتی و شبکه، محصولات الکترونیکی، محصولات غذایی، محصولات نساجی، ماژول‌های خورشیدی، باتری سلولی پیشرفته شیمیایی و پهپادها و اجزای هواپیماهای بدون سرنشین است.
دستاوردهای طرح «تشویق تولید» در توسعه تولید داخلی و تجارت خارجی
بر اساس گزارش بانک دولتی هند[۱]، در سال مالی ۲۰۲۱، واردات از چین بالغ بر ۴۸.۷۵ هزار میلیارد روپیه (معادل ۶۳۳.۷۵ میلیارد دلار) بوده که از این میزان ۳۹۵ میلیارد روپیه (معادل ۵.۱۳۵ میلیارد دلار) شامل کالاها و کالاهای تحت پوشش طرح تشویق تولید بوده است. همچنین با توجه به سهم کالاهای وارداتی در تولید، این طرح توانسته ۶ هزار میلیارد روپیه (معادل ۷۸ میلیارد دلار) به تولید ناخالص داخلی هند کمک کند. همچنین تا نوامبر ۲۰۲۳، طرح تشویق تولید در ایجاد بیش از ۶ میلیون شغل به طور مستقیم و غیرمستقیم مؤثر بوده است.
توسعه صادرات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی از آثار طرح «تشویق تولید»
همزمان با آغاز طرح تشویق تولید و تغییر در افق‌های تولیدی کشور هند، چندین بنگاه بزرگ از جمله شرکت‌های فاکسکان، پگاترون و ویسترون در صنعت الکترونیک برنامه‌های مختلفی را برای سرمایه‌گذاری، راه‌اندازی و گسترش تولید در این کشور دنبال می‌کنند. به همین دلیل تمرکز بر تولید گوشی‌های هوشمند، ساخت نیمه هادی‌ها و تولید قطعات الکترونیکی رشد یافته است و به این واسطه صادرات گوشی‌های همراه طی سه سال افزایش ۱۳۹ درصدی داشته است.
کشور هند در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸ به میزان ۳.۶ میلیارد دلار تلفن همراه وارد کرده بود که این رقم در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ به ۱.۶ میلیارد دلار کاهش یافته است. همچنین صادارت تلفن همراه در این دوره زمانی از ۳۳۴ میلیون دلار به ۱۱ میلیارد دلار افزایش داشته است.
به عنوان نمونه‌ای دیگر صنعت دارو با تاکید بر مواد اولیه کلیدی[۲] و بهبود کیفیت محصولات یکی دیگر از نقاط کانونی طرح تشویق تولید است. در این راستا تا ژانویه ۲۰۲۳، دو پروژه داروسازی راه اندازی شده که به واسطه آن ۲۳ هزار شغل ایجاد شده است.
چالش‌های اجرایی طرح «تشویق تولید»
اگرچه دولت هند در طرح تشویق تولید با ایجاد انگیزه برای تولید، تقویت نوآوری و ترویج سرمایه گذاری گامی بزرگ به سمت احیای تولید کشور هند برداشته، با این حال علی‌رغم تشکیل کمیته اجرایی، چالش‌هایی مانند عدم تدوین معیارهای یکسان، ابهام در سیستم توزیع تسهیلات و فقدان بانک اطلاعاتی متمرکز، خلأهایی را در اجرا و ارزیابی بهتر طرح ایجاد کرده است. بنابراین لازم است دولت هند برای تحقق اهداف تجاری در کاهش ضعف‌های طرح بکوشد.
پی‌نوشت:
[۱] State Bank of India (SBI)
[۲] Key Starting Material (KSMs)
منابع:
تخصیص بودجه طرح تشویق تولید در بودجه ۲۰۲۴
طرح‌های تشویقی مرتبط با تولید برای ۱۴ بخش کلیدی
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
