به گزارش مسیر اقتصاد یکی از اهدافی که دولت در مذاکرات هسته ای و سند برجام دنبال می کرد، جذب سرمایه گذار خارجی و ارتباط با کشور های دیگر بود. در این راستا پس از امضای برجام، کشورها و هیئت های مختلفی به ایران آمده و قرارداد های مختلفی را به امضا رساندند.
بدون در نظر گرفتن این نکته که چه مقدار از این تفاهم نامه ها عملی شده است یا خیر، بررسی این موضوع که کدام کشورها بیشترین قرارداد را در این زمینه امضا نموده اند و کدام حوزه ها مورد استقبال طرف های خارجی بعد از برجام بوده است، می تواند جالب توجه باشد. به همین منظور در گزارش هایی به بررسی این تفاهم نامه ها پرداخته خواهد شد.
منفعت برجام نصیب کدام کشورها شد؟
با بررسی تفاهمنامه هایی که بین ایران و طرف های خارجی به امضا رسیده است، نام فرانسه و کره جنوبی بیش از همه به چشم می خورد؛ اما اگر از نظر میزان ارزش محاسبه کنیم با نام فرانسه، آمریکا، ایتالیا و کره جنوبی مواجه خواهیم شد. در ادامه به قراردادهایی که با این کشورها بسته شده اشاره خواهد شد.
فرانسه
فرانسه یکی از کشورهایی بود که بیشترین مشکلات را در راه برجام ایجاد نمود و چندین بار از به نتیجه رسیدن مذاکرات، ممانعت کرد؛ اما با این حال توانست بیشترین قراردادها را بعد از برجام از آن خود نماید. این قراردادها عبارتند از:
قراردادهای خودرو سازی
با وجود اینکه در بحبوحه تحریم ها پژو و رنو بازار ایران را ترک کردند و موجب ضرر هنگفت ایران خودرو و سایپا شدند، مجددا توانستند به عنوان شریک خارجی ایران خودرو و سایپا وارد بازار ایران شوند. این قراردادها به فروش بیشتر خودروهای ساخته شده رنو و پژو در ایران منجر شد به طوری که سهم رنو از بازار ایران در این مدت دو برابر شده است.
ارزش قرارداد با پژو نیز ۴۳۶ میلیون دلار تخمین زده می شود و بر اساس آن قرار است سالانه ۲۰۰ هزار خودرو در ایران تولید شود. از اولین خودروی مشترک پژو و ایرانخودرو در همین ماه رونمایی شد.
قرارداد قطعه سازی خودرو
قرارداد شرکت ایرانی رایزکو برای تامین قطعات خودروهای پژو و رنو با شرکت مکاپلاست فرانسه؛ بر این اساس رایزکو در تولید قطعات موتور و قطعات تزیینی خودرو با شرکت فرانسوی همکاری خواهد کرد که ۳۰ درصد محصولات تولیدی صادر خواهد شد.
ارزش این قرارداد ۳۰ میلیون یورو تخمین زده می شود.
قرارداد خرید ۱۱۸ ایرباس
این قرارداد بعد ها به ۱۰۰ فروند کاهش یافت که قرار است در مدت ۱۰ سال تحویل شرکت هما شود.
ارزش این قرارداد بر اساس قیمت کاتالوگ شرکت بیش از ۲۰ میلیارد دلار و بر اساس مبلغ اعلامی دولت بیش از ۱۰ میلیارد دلار تخمین زده می شود و شامل ۴۶ فروند هواپیما از خانواده A320 و ۳۸ فروند هواپیما از خانواده A330 و ۱۶ فروند از خانواده A350 است.
قرارداد با شرکت توتال
طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به ارزش ۴ میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلار میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکتهای توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (سیانپیسی) و شرکت پتروپارس امضا شد. ۵۱ درصد این کنسرسیوم در اختیار توتال است.
شرکت توتال اطلاعات فاز ۱۱ پارس جنوبی را از ایران گرفته اما تا کنون اقدامی برای اجرای قرارداد نکرده و دلیل آن را ترس از تحریم های جدید آمریکا عنوان نموده است. در اختیار داشتن اطلاعات فاز ۱۱ پارس جنوبی با توجه به این که این شرکت در سمت قطری منافع هنگفتی دارد، می تواند موجب بهره برداری بیشتر از سمت قطری شده و ضرر بیشتر ایران را در پی داشته باشد.
قرارداد ترمینال سلام فرودگاه امام خمینی
شرکتهای آئروپورت دو پاریس و Bouygues قراردادی برای ساخت پایانه جدید در فرودگاه امام خمینی تهران به امضا رساندند.
این شرکت ها به دلیل عدم تأمین مالی، تصمیم به ترک این قرارداد گرفتند و با وجود معطلی یک ساله ایران، هیچ خسارتی نیز به ایران پرداخت نکردند.
قراردادهای دیگری که میان ایران و فرانسه به امضا رسیده است عبارتند از:
- قرارداد شرکت راه آهن دولتی فرانسه (SNCF) با شرکت راه آهن ایران
- قرارداد شرکت Vinci SA برای اداره و نوسازی فرودگاههای مشهد و اصفهان
- توافق شرکت خط کانتینر فرانسوی CMA CGM برای همکاری در زمینه کشتیرانی و توسعه پایانه های بندری ایران
- قرارداد شرکت سوئز که در زمینه محیط زیست فعالیت دارد برای تصفیه آب
- قرارداد شرکت سانوفی با ایران برای محصولات پزشکی
- قرارداد با شرکت تالس برای خرید سه رادار برای نصب در فرودگاه های مهرآباد، شیراز و بندعباس
کره جنوبی
در سفر رئیس جمهور کره جنوبی به ایران قراردادهایی به ارزش تقریبی ۱۳ تا ۱۷ میلیارد دلار به امضا رسید. تعدادی از این قراردادها و قرارداهای دیگر بین ایران و کره جنوبی در ادامه آمده است:
ساخت خط راه آهن
قرارداد اجرای چند طرح ساخت خط آهن به ارزش چهار میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار بین ایران و شركت صنعتی «دائه لیم» كره به امضا رسیده است.
ساخت پالایشگاه
شركت مهندسی هیوندا اعلام كرده است كه قراردادی برای ساخت پالایشگاه گاز در پارس جنوبی به ارزش سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار با شركت «كانگان پترو ریفاینتری» ایران امضا کرده است.
نیروگاه برق
شركت مهندسی هیوندا یك توافق اولیه برای مشاركت در ساخت نیروگاه برق بخش خصوصی در ایران به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار امضا کرده است.
همچنین شرکت «دائه لیم» نیز قرارداد ساخت نیروگاه برقی و آبی به ارزش ۲ میلیارد دلار با ایران امضا کرده است.
همچنین یک قرارداد بین ستاد توسعه اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایران و کره جنوبی امضا شد که بر اساس آن دو نیروگاه بادی و خورشیدی در منطقه «میل نادر» زابل و «فسا» در استان فارس احداث می‌شود.
ارزش این دو قرارداد حدود ۸۲۰ میلیون دلار برآورد می‌شود و کره جنوبی باید در مدت زمان ۱۵ ماه این دو نیروگاه را طراحی، ساخت و در نهایت به بهره برداری برساند.
قرارداد خرید کشتی
کشتی رانی جمهورری اسلامی ایران سفارش ساخت ۱۰ فروند کشتی کانتینری را به شرکت هیوندایی کره جنوبی داده است. ارزش این قرارداد ۶۵۰ میلیون یورو تخمین زده می شود.
تولید فولاد
قرارداد تولید مستقیم فولاد از سنگ آهن بین ایران و کره جنوبی به امضا رسید، ارزش این قرارداد ۱ میلیارد یورو تخمین زده می شود.
ساخت پایانه کشتی سازی
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با شرکت دوو قرارداد ساخت پایانه کشتی سازی امضا نمود. هدف از امضای این توافقنامه ساخت یک مرکز و اسلکه کشتی سازی در ایران و ایجاد تاسیسات مربوط به آن عنوان شده است.
قرارداد مونتاژ خودرو
خودروسازان هیوندا و کیا توافقاتی را با خودروسازان داخلی داشته اند که بر اساس آن، قطعات خودروهای این دو شرکت به صورت کامل وارد ایران شده، مونتاژ و با نام این دو شرکت به فروش خواهد رسید.
ساخت بیمارستان
یك توافقنامه میان شركت مهندسی و سازندگی هیوندا و شركت «پاسكو دائه وو» كره با وزارت بهداشت ایران برای ساخت یك بیمارستان برای دانشگاه علوم پزشكی شیراز به امضا رسید.
شركت مهندسی هیوندا ساختمان این بیمارستان را احداث می كند و تجهیزات پزشكی آن را پاسكو تامین خواهد كرد.
دیگر قراردادهای شرکت های کره ای در زمینه انتقال فناوری های جدید اینترنت و جلوگیری از هدررفت آب بوده است.
در گزارش بعدی به قرارداد سایر کشورها اشاره خواهد شد.
