مسیر اقتصاد/ به منظور کاهش زمان و هزینه فرایندهای گمرکی و همچنین کاهش امکان تخلفات، اقدامات متعددی از جمله اصلاحات ساختاری در گمرک کشورها انجام پذیرفته است. در نیمه سال ۲۰۱۷، اداره کل گمرک چین اطلاعیه‌ای را در مورد «اصلاحات یکپارچه ترخیص گمرکی سراسری» منتشر کرد که پیشتر در شانگهای به صورت آزمایشی اجرایی شده بود. این اصلاحات شامل محورهای متعددی است: مراکز جمع‌آوری مالیات و مدیریت مخاطره تفکیک شده، تخصصی‌سازی گمرک‌ها، فرایند «یک اظهارنامه با تشریفات مرحله‌ای» و حسابرسی پس از ترخیص، خوداظهاری و خودپردازی مالیات.
ایجاد ۳ مرکز مدیریت مالیات و ۳ مرکز مدیریت ریسک (مخاطره) گمرکی در چین
اداره کل گمرک چین سه مرکز جمع آوری و مدیریت مالیات (TCAC)[۱] ایجاد نمود که در چهار شهر شانگهای، گوانگژو، پکن و تیانجین واقع است. مراکز TCAC از طریق بازبینی و بازرسی اظهارنامه شرکت‌ها، مسئولیت امور اخذ مالیات را بر عهده دارند و هر یک مسئول جمع‌آوری مالیات و امور اداری کالاهای مختلف هستند.
همزمان، اداره کل گمرک چین سه مرکز مدیریت مخاطره (RPCC)[۲] ایجاد کرده که هریک مسئول تجزیه و تحلیل مخاطره و کنترل کالاهای وارد شده با روش‌های مختلف حمل و نقل است. مرکز RPCC در شانگهای مسئول محموله‌های هوایی، مرکز چینگدائو مسئول محموله‌های دریایی و مرکز گوانگژو مسئول محموله‌های زمینی است.
لازم به ذکر است که این برنامه به عنوان یکی از محورهای اصلاحات یکپارچه ترخیص کالا از گمرک در سراسر کشور محسوب می‌شود.
صرفه جویی زمان فرآیند ترخیص کالا با «اظهار واحد، پردازش مرحله‌ای» در گمرک چین
در اصلاحات یکپارچه ترخیص چین، روند جدید ترخیص کالا از گمرک به نام «یک اظهارنامه، تشریفات مرحله‌ای» یا «اظهار واحد، پردازش مرحله‌ای» نام‌گذاری شده است. یعنی شرکتی که کالا را از یک کشور خارجی وارد می‌کند اظهارنامه خود را در گمرک مستقر در بندر (گمرک مرزی) ارائه می‌کند، اما این گمرک داخلی است که موارد مربوط به ایمنی و مجوزها را بررسی می‌کند. این فرایند مخصوص شرکت‌های ثبت و تایید شده است.
پس از طی مرحله بازرسی در گمرک‌های داخلی، شرکت، حقوق و مالیات وارداتی را با توجه به ارزش اعلام شده به صورت علی‌الحساب پرداخت می‌کند، سپس کالا توسط گمرک‌های داخلی ترخیص می‌شود، حتی اگر حقوق و مالیات اظهار شده، توسط گمرک تایید نشده باشد. در ادامه پارامترهای مالیاتی اظهار شده توسط شرکت، پس از ترخیص کالا بررسی می‌شود.
اگر مرکز جمع آوری و مدیریت مالیات (TCAC) در مورد اظهارنامه شرکت تردید داشته باشد، با شرکت ارتباط برقرار می‌کند یا فرآیند حسابرسی را آغاز می‌نماید. لذا این فرآیند به شرکت کمک می‌کند تا در زمان فرآیند ترخیص کالا از گمرک صرفه جویی کند.
فناوری بازرسی غیر مزاحم در گمرک چین تجارت را تسهیل کرده است
فناوری بازرسی غیر مزاحم (تکنولوژی NII)[۳] به تجهیزات فنی و ماشین‌هایی مانند تجهیزات تصویربرداری با اشعه ایکس یا گاما اطلاق می‌شود که امکان بازرسی محموله را بدون نیاز به باز کردن وسایل حمل و نقل و تخلیه محموله فراهم می‌کند. این فناوری از طریق تایید یا رفع مخاطره تشخیص داده شده و در ترکیب با یک بازرسی فیزیکی هماهنگ، می‌تواند به کاهش چشمگیر تعداد بازرسی‌های فیزیکی غیر ضروری و کاهش زمان مورد نیاز برای این موارد کمک کند.
استاندارد ۳ از ستون ۱ چارچوب استانداردهای SAFE سازمان جهانی گمرک، فناوری NII را ابزار مفیدی در زمینه تسهیل تجارت می‌داند و به ادارات گمرک توصیه می‌کند که تجهیزات بازرسی غیر مزاحم باید در دسترس بوده و مطابق با ارزیابی مخاطره، از آن برای انجام بازرسی‌ها استفاده شود.
گمرک چین با بررسی رویکردهایی مانند «بازرسی و کنترل بدون اختلال» و «بازرسی غیرمزاحم قبل از اظهارنامه» موفق شده است نرخ بازرسی فیزیکی برای محموله‌های خروجی را به ۱ درصد کاهش دهد و در عین حال، نرخ کنترل موثر (کشف تخلف به نسبت تعداد بازرسی انجام شده) را افزایش دهد.[۴]
افزایش سرعت و تمرکز با «حسابرسی پس از ترخیص» در گمرک
حسابرسی پس از ترخیص (PCA) [۵] یکی از ابزارهای موثر توانمندسازی گمرک و روشی مرسوم در کشورهای پیشرفته برای پیشگیری و کشف تخلفات تجاری است. حسابرسی پس از ترخیص تلاش می‌کند مخاطره تجمیع شده در گمرک را که موجب کندی فرایند و تقویت انگیزه قاچاق می‌شود، در کل فرایند توزیع نماید. درواقع نظارت پیشینی به نظارت پسینی تبدیل می‌شود. با اینکار نه تنها فرایندهای گمرکی با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد، بلکه گمرک توان و فرصت کافی پیدا می‌کند تا بر اقلام دارای مخاطره بیشتر، متمرکز شود.
طبق استاندارد ۶-۶ کنوانسیون تجدید نظر شده کیوتو، نظام کنترل گمرکی باید شامل حسابرسی پس از ترخیص باشد. کنترل گمرکی مبتنی بر حسابرسی در چین عمدتاً شامل ۳ جنبه است:
- حسابرسی شرکت‌ها: به این معناست که گمرک چین، طبق قوانین و مقررات، اسناد شرکت‌ها و مؤسسات مرتبط با واردات و صادرات را تأیید می‌کند تا بر صحت و مشروعیت فعالیت‌های واردات و صادرات نظارت کند.
- مدیریت مخاطره: مجموعه اقداماتی است که توسط گمرک چین به منظور شناسایی، تجزیه و تحلیل، ارزیابی، حل و فصل و نظارت بر هرگونه خطری (که ممکن است از طریق تقسیم وظایف و عملیات هماهنگ در سطوح مختلف، بخش‌ها و پیوندهای گمرکی برای اثربخشی بیشتر، گمرک با آن مواجه شود)، اتخاذ می‌شود.
- مدیریت بر شرکت‌ها: به این معناست که گمرک بر اساس کنترل بر کالاهای داخلی و خارجی، طرفین یا نمایندگان آنها را مدیریت می‌کند تا مطمئن شود که فعالیت‌های وارداتی و صادراتی آنها، سایر فعالیت‌های مربوط به آن و مدیریت داخلی آنها مطابق با قوانین و مقررات گمرک انجام شود. مدیریت بر شرکت‌ها شامل مدیریت صلاحیت شرکت، مدیریت اعتبار سازمانی، و شناسایی و همکاری متقابل بین‌المللی فعالان مجاز اقتصادی است که مدیریت اعتبار سازمانی، هسته اصلی آن است.
۸ هزار حسابرسی پس از ترخیص در گمرک چین در سال ۲۰۱۶ و بازیابی ۵.۶ میلیارد یوآن
گمرک چین در طول اصلاحات پس از سال ۲۰۱۶، به طور پیوسته «ادغام بازرسی‌های متعدد» و همچنین تدوین «مقررات کنترل مبتنی بر حسابرسی گمرکی» را پیش برد و اثرات نظارت و کنترل پسینی را در سال ۲۰۱۶ بهبود بخشید. در سال ۲۰۱۶ بیش از ۸ هزار حسابرسی پس از ترخیص گمرکی انجام شد.
گمرک چین در نتیجه آن توانست در ۴۵۰۰ عملیات گمرکی، اشتباه‌ها و تخلفات اظهار گمرکی را کشف کند و از این طریق ۵.۶ میلیارد یوان درآمد حقوق ورودی را بازیابی نمود که این میزان نسبت به سال ۲۰۱۵ با ۱۰ درصد رشد همراه بوده است.
منبع: مرکز پژوهشهای مجلس، مطالعه تطبیقی و بررسی فرایندها، ساختار و عملکرد گمرک در کشورهای چین، ترکیه و امارات، ۲۵۶۲
پی‌نوشت:
[۱] Tax Collection and Administration Centers
[۲] Risk prevention and control center(RPCC)
[۳] Non – Intrusive Inspection
[۴] گزارش سالانه ۲۰۱۷ گمرک چین.
[۵] Post-Clearance Audit
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
