سبقت مکزیک از چین در صادرات کالا به آمریکا

به گزارش مسیر اقتصاد داده‌های اخیر اداره سرشماری ایالات متحده نشان می‌دهد که واردات این کشور از مکزیک نسبت به چین افزایش یافته است. اکنون این پرسش مطرح می شود که دلالیل این افزایش چیست و آیا این تغییر چشم انداز تجارت جهانی را تغییر خواهد داد؟

دلایل و انگیزه این تغییر تجاری چیست؟

احتمالا دو عامل برای این تغییر وجود دارد؛ نخست، تولید خودرو در آمریکای شمالی پس از همه‌گیری کووید-۱۹ و کمبود تراشه ناشی از آن بهبود یافت. مکزیک این روزها تولیدکننده بزرگ خودرو بوده و در نتیجه واردات خودروهای آمریکایی از مکزیک به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. چین هرگز تامین کننده مهم وسایل نقلیه برای ایالات متحده نبوده است، البته این امر به دلیل دور بودن از چین نیست. تولید خودرو مکزیک از زمان پیوستن این کشور به توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) با ایالات متحده و کانادا در سال ۱۹۹۴ به طور پیوسته افزایش یافته است.

دوم، تعرفه‌هایی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بر تجارت با چین وضع کرد، منجر به کاهش واردات رسمی از چین شده است. در حال حاضر، میانگین تعرفه‌ها حدود ۱۸ درصد بوده که انگیزه قابل توجهی برای شرکت‌ها جهت دور زدن آن می‌دهد. آنها این کار را عمدتاً با انتقال مونتاژ نهایی به آسیای جنوب شرقی (ویتنام، مالزی، تایلند) انجام داده‌اند، اگرچه شرکت‌های چینی مانند Shein و Temu نیز از استثنائات استفاده کرده که به بسته‌هایی با ارزش کمتر از ۸۰۰ دلار، اجازه ورود بدون تعرفه به ایالات متحده را می‌دهد. چون این محموله‌ها در داده‌های تجاری ایالات متحده محاسبه نمی‌شود، میزان واردات رسمی نیز کاهش می‌یابد. داده‌های چین نشان می‌دهد که رقم فروش بیشتر از واردات ایالات متحده است.

بی‌تاثیری تعرفه‌های تجاری ترامپ علیه چین

اصطکاک‌هایی که اکنون تجارت مستقیم دوجانبه بین ایالات متحده و چین را پیچیده می‌کند، احتمالاً پابرجا خواهد ماند. بطوریکه دولت جو بایدن در حال بررسی تعرفه‌های ترامپ است، اما هر تغییری که ایجاد کند احتمالاً به جای کاهش، افزایش تعرفه‌ها بر کالاهای راهبردی را اعمال خواهد کرد. ترامپ که اکنون نامزد اصلی جمهوری خواهان در انتخابات آینده است، خواستار اعمال تعرفه ۶۰ درصدی بر واردات از چین شده است. در مقابل شرکت‌های چینی به دنبال دور زدن این امر از طریق مونتاژکاری هستند؛ برای نمونه پنل‌های خورشیدی ساخته شده در ویتنام با ویفرهای چینی معاف از تعرفه‌ها هستند، اما قطعات اصلی آنها همچنان از چین وارد می‌شود. همین امر در مورد داروهای حیاتی ساخته شده هند با مواد اولیه چینی نیز صدق می‌کند.

چین در حال تثبیت جایگاه خود در سطح جهان است. البته صادرات این کشور در سال ۲۰۲۳ به دلیل کاهش جهانی در هزینه‌های مصرف کننده اندکی افت داشت، اما صادرات خودروهای برقی و کالاهای «سبز» چین به شدت در حال افزایش است. واکاوی تحولات تجارت چین از زمان اعمال تعرفه‌های ترامپ نشان می‌دهد که صادرات جهانی پکن حدود ۱ تریلیون دلار افزایش یافته، به طوری که صادرات سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی (GDP) چین را نسبت به قبل از اعمال تعرفه‌ها به خود اختصاص داده است. در مجموع، تغییرات در الگوهای تجاری برای اجتناب از تعرفه‌ها صورت گرفته، اما وابستگی جهان به چین به عنوان منبع عرضه افزایش یافته است.

مزایای این تغییرات برای اقتصاد آمریکای شمالی

این افزایش اخیر در صادرات مکزیک در درجه نخست تابعی از سودآوری مکزیک به ضرر چین نیست. بلکه گواهی بر تکامل مداوم صنعت خودروسازی آمریکای شمالی و تبدیل مکزیک از صادرکننده نفت و انرژی به یک صادرکننده بزرگ خودرو نیز هست. بیشتر تاثیرات تجاری ناشی از تعرفه‌های ترامپ به آسیای جنوب شرقی و تا حدی به کره و تایوان نیز رفته و در مقابل تاثیری بر مکزیک نداشته است. از همین روی، برخی از شرکت‌های مهم چینی، از جمله تامین‌کنندگان مهم تسلا و سایر تولیدکنندگان قطعات خودرو، مراکز خود را در مکزیک برای ارائه محصولات به بازار آمریکای شمالی راه‌اندازی کرده‌اند. همچنین سرمایه‌گذاری‌های هرچند اندک از سوی شرکت خودروهای برقی چینی (EV) BYD، صورت گرفته است.

چون مکزیک بخشی از بازار یکپارچه آمریکای شمالی و شریک «توافق تجارت آزاد» با ایالات متحده است، این امر فرصت‌هایی را برای تولیدکنندگان مکزیکی فراهم می‌کند تا واجد شرایط دریافت یارانه‌های EV، تحت قانون کاهش تورم ایالات متحده باشند. باتری‌های EV ساخت مکزیک و سایر کالاهای سبز نیز می‌توانند از این فرصت بهره بگیرند. علاوه بر این، مشکلات جاری در حمل و نقل جهانی به مزیت تولیدی مکزیک و کوتاه شدن زنجیره تامین منجر شده، حتی اگر تعرفه برای بسیاری از کالاها در سطح جهانی صفر باشد.

بنابراین پویایی منطقه‌ای نسبتا مثبت وجود دارد که از رشد تجارت دوجانبه بین ایالات متحده و مکزیک حمایت می‌کند. مکزیک به طور فزاینده‌ای انرژی آمریکا را وارد و در مقابل به مرکز تولید قطعات خودرو و هواپیما در آمریکای شمالی تبدیل شده است. با این حال، تداوم این پویایی منطقه‌ای با تردید مواجه است. ایالات متحده اکنون با کسری تجاری فزاینده‌ای با مکزیک مواجه است و مشخص نیست که آیا مکزیک و کانادا از تعرفه جهانی ۱۰ درصدی مصوبه دولت ترامپ معاف خواهند بود یا خیر. همچنین، در صورت روی کار آمدن ترامپ، احتمالا سیاست تجاری توییتری باز خواهد گشت و بعید است که مکزیک در امان بماند.

منبع: شورای روابط خارجی

انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی