مهرداد رحمانی عضو هیات عملی دانشگاه تهران و اتاق فکر مسکن فرهنگستان علوم، در گفتگو با مسیر اقتصاد در رابطه با تقسیمات سیاسی استانها گفت: ما در تقسیمات سیاسی دو رویکرد داریم که در کشورهای جهان هم میشود این را ملاحظه کرد. یک رویکرد اینکه ما استانهای کوچکتر را ادغام کنیم تا استانهای بزرگتر شکل بدهیم و دیگری هم اینکه استانهای بزرگتر را به استانهای کوچکتر تقسیم کنیم. نمونه اولش هم در آلمان اتفاق افتاده که استانهای کوچکتر را ادغام کردند کشور آلمان حدود ۱۰ استان دارد. اما کشور ترکیه الان ۸۰ استان دارد، با اینکه ترکیه مساحتش کمتر از ایران است.
نظام حکمرانی هر کشور معیار انتخاب رویکرد در تقسیمات سیاسی
وی افزود: استفاده از رویکرد تفکیک یا ادغام بستگی دارد به اینکه کدام یک از این رویکردها با نظام حکمرانی آن کشور همخوانی داشته باشد. گاهی هست برای رقم شدن توسعه به ایجاد واحدهای تقسیم بزرگتری روی میآوریم؛ این کمک میکند که آن مدیریت واحد یا آن حاکمیت واحد در پهنه سرزمینی بزرگتری اتفاق بیافتد و موثرتر واقع شود. یعنی تفرقهایی که در واحدهای کوچکتر وجود دارد را در مدیریت بزرگتر حل میکند. ولی یک زمانی هست میگوییم وقتی مدیریت بزرگ میشود این مدیریت بزرگ خاصیتش تمرکز گراست، بیشتر بار را میگذارد در آن مرکز و اطراف بیبهره باقی میمانند و بر این اساس به سمت تقسیمات کوچکتر حرکت میکنیم.
تقسیمات بزرگتر برنامهریزی بهتر و تقسیمات کوچکتر نمایندگی بهتر
عضو هیات عملی دانشگاه تهران ادامه داد: اگر بخواهم یک جور دیگر بگویم معمولاً در کشورهایی که نظام اداری و سیاسی آنها نظام تمرکزگرا است؛ برای آنها بهتر است که واحدهای کوچک داشته باشند. به این دلیل که وقتی واحد بزرگ میشود یک مرکز قوی داریم اما دارای حاشیههای ضعیف هستند. اما اگر به قسمتهای کوچکتر تقسیم شوند شاید کمی از قدرت مرکز کاسته شود اما متعددتر میشوند. انگار نیاز است هر بخشی یک نمایندهای داشته باشد تا حمایت شود.
وی افزود: ولی در کشورهایی که نظام دموکراسی اداری و سیاسی آنها غیر متمرکز است، هر چقدر که بزرگتر باشند بهتر است. به خاطر اینکه آن نظام مرکزی دیگر فقط نماینده مرکز نیست و آن میتواند خودش یک تعامل خوبی با اطراف داشته باشد که به صورت متوازن شکل میگیرد. چون وقتی ما یک خط میکشیم و قسمتها را از هم جدا میکنیم این یک خط فرضی است، برای مثال مناسبات اقتصادی، اجتماعی و دیگر مناسبات دو شهر مجاور که در یک استان نیستند حفظ میشود.
رحمانی در پایان گفت: بنابراین میگویند هر چقدر که استان بزرگتر باشد به نفع برنامهریزی است، چون در آنها پیوندها بهتر دیده میشوند ولی وقتی تقسیمات کوچکتر باشند، این پیوندها را کمتر میتوان دید، یعنی یکپارچگی برنامهریزی در واحدهای کوچکتر از بین میرود. اما حسن واحدهای کوچکتر این است که منافع نمایندگی بهتری میشود. باید دید این کارها چه مزیتها و چه مشکلاتی را ایجاد میکند، تحلیل هزینه و فایده کرد و سپس تصمیم گرفت.
انتهای پیام/مسکن