به گزارش مسیر اقتصاد مغولستان در سال جاری پیشرفت چشمگیری در بخش ریلی داشته است. طبق برنامه‌های توسعه میان‌مدت دولت، ۱۸۲۰ کیلومتر راه‌آهن بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ در کشور ساخته می‌شود. پیش از این در سال ۲۰۲۲ و کمتر از ده ماه از سال ۲۰۲۳، مغولستان سه راه‌آهن جدید تاوان تولگوی- زونبایان، قاشوون‌ساهیت- تاوان تولگوی و زونبایان-خانگی، را با طول کل تقریبا ۹۰۰ کیلومتر راه‌اندازی کرد.
ارتقای رتبه مغولستان در شاخص بانک جهانی
هدف اصلی این پروژه در مقیاس بزرگ، بهینه سازی مسیرهای عرضه محصولات معدنی مغولستان به بازار چین است. موفقیت سال‌های اخیر در دستیابی به این هدف را می‌توان اینگونه توضح داد که در سال ۲۰۲۲ مغولستان تنها یک گذرگاه ریلی در مرز چین (Zamyn-Üüd) داشت، در سال ۲۰۲۴ دارای پنج نقطه خواهد بود، که همه آنها مستقیماً به بزرگترین ذخایر کشور وصل هستند. انتظار می‌رود که نتیجه این کار گسترده در سال جاری تکمیل، شروع یا برای امسال برنامه ریزی شده باشد. فعالیت مطلوب مقامات مغولستان در زمینه ایجاد زیرساخت‌های حمل و نقلی مورد توجه کارشناسان جهان قرار گرفته است. از همین روی، بر اساس نتایج اولیه سال ۲۰۲۳، مغولستان در موسوم به «شاخص عملکرد لجستیک» بانک جهانی تا ۳۰ رتبه ارتقا یافت. اکنون این کشور در نیمه بالای رتبه بندی قرار دارد و جایگاه ۹۷ را به خود اختصاص داده است. (روسیه و قزاقستان در رتبه ۸۸ و ۷۹ قرار دارند ).
جزییات پروژه‌های ریلی اخیر در مغولستان
برای درک کامل‌تر وضعیت، نیاز به واکاویی داده‌های پروژه‌های خاص اجرا شده توسط مغولستان است. برنامه‌های ملی کشور همانطور که در بالا ذکر شد، عبارتند از راه آهن توان تولگوی-زونبایان با طول ۴۱۵ کیلومتر، راه آهن توان تولگوی-قاشوون‌سوهیت (۲۳۳ کیلومتر) و راه آهن زونبایان-خانگی (۲۲۷ کیلومتر) بوده که در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۲ به بهره‌برداری رسید. توسعه راه آهن «توان تولگوی-زونبایان» برای اتصال ذخایر بزرگ زغال سنگ (از جمله بزرگترین ذخایر کشور توان تولگوی)، سنگ آهن و مس با گذرگاه مرزی Zamyn-Üüd با چین طراحی شده که از طریق آن شبکه ریلی به هم متصل می‌شود. روسیه، مغولستان و چین در بیش از ۷۰ سال اخیر در حال اجرای شبکه ریلی هستند. شرکت‌های مغولی «Mongolian Trans Line» و «Mongolian Trans Logistic» مسئولیت ساخت این خط راه آهن را بر عهده داشتند.
با این وجود، سهم قابل توجهی از بزرگترین کالای صادراتی مغولستان، زغال سنگ سخت، همچنان از طریق جاده حمل می‌شود. بنابر اعلام وزارت راه و ترابری مغولستان، در هشت ماهه نخست سال ۲۰۲۳، ۸۴ درصد زغال سنگ سخت از طریق کامیون‌های کمپرسی به آن سوی مرز منتقل شده است و قاشوون‌ساهیت اصلی‌ترین پاسگاه مرزی( ۴۹ درصد حجم) بوده که این محموله‌ها از طریق آن صادر می‌شود. با این حال، پایانه راه آهن در قاشوون‌ساهیت اخیرا راه اندازی شد که اجازه می‌دهد تا در اوایل سال ۲۰۲۴، ۱۰ میلیون تن زغال سنگ از طریق راه آهن به چین منتقل شود.
دو شرکت حمل و نقل مغولی، یعنی راه آهن دولتی مغولستان و راه آهن توان تولگوی JSC، اپراتورهای راه آهن راه اندازی شده ۲۰۲۲-۲۰۲۳ هستند. در هشت ماهه نخست سال ۲۰۲۳، آنها ۱.۲ میلیون تن بار حمل کردند. این میزان به ظاهر قابل توجه، تنها بخش کوچکی از کل ترافیک حمل و نقل کشور است زیرا در مدت مشابه سال ۲۰۲۳، این کشور تقریباً ۴۸ میلیون تن بار جابجا کرده که حمل و نقل ریلی آن حداقل ۷ تا ۸ میلیون تن است. با وجود این، مقامات مغولستان قصد دارند ترافیک بار در راه آهن جدید را به حداقل ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن افزایش دهند که طبق برآوردها بیش از ظرفیت این بزرگراه‌ها است.
مغولستان همچنین دارای پروژه‌های ریلی کوچک‌تری مانند خطوط قاشوون‌ساهیت-گانزمود، شیوورن- سِهه، بیچیکت- زوون‌خاتاوچ است که برای اتصال خطوط راه آهن جدید به گذرگاه‌های مرزی چین در راستای بهینه سازی صادرات معادن مغولستان طراحی شده است. از همین روی، این پروژه‌ها در راستای به اصطلاح «سیاست بازسازی گذرگاه جدید» هستند که ایجاد پایانه‌های راه‌آهن در گذرگاه‌های مرزی را تدارک می‌بیند. مطالعات امکان سنجی پروژه خط قاشوون‌ساهیت – گانزمود در سپتامبر سال جاری تصویب شد و قرار است کار آن از ژانویه ۲۰۲۴ آغاز شود. خط شیوورن – سهه (۷ کیلومتر) نیز قرار است در نوامبر سال جاری به بهره برداری برسد.
تقویت جایگاه و اهمیت بین‌المللی مغولستان
بنابراین، ساخت راه‌آهن در مغولستان در سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۲۴ با هدف اتصال بزرگترین ذخایر این کشور با شبکه راه‌آهن واردکننده اصلی مواد خام معدنی کشور، جمهوری خلق چین، مرتبط است. احتمالا در آینده نزدیک، چین به یک مسیر ترانزیت مهم برای مواد معدنی مغولستان تبدیل شود. در اکتبر ۲۰۲۳، نمایندگان چین، مغولستان و ژاپن توافق کردند که مسیری برای صادرات مواد معدنی مغولستان به ژاپن از طریق بندر تیانجین چین ایجاد کنند. تمایلات مشابهی توسط نمایندگان جمهوری کره در سفر لاوسنمسرین اویون-اردین، نخست وزیر مغولستان، به سئول در اوایل سال ۲۰۲۳ ابراز شد. در حالی که پروژه‌های میان‌مدت ریلی مغولستان با هدف بهینه‌سازی صادرات این کشور است، پروژه‌های بلندمدت بر روی اهداف پیچیده‌تر تمرکز می‌کنند که نیاز به همکاری هماهنگ بین روسیه، مغولستان و چین دارد. این امر مهم، تحقق پتانسیل ترانزیتی مغولستان در امتداد مسیرهای «چین-روسیه»، «روسیه-چین» و «چین-روسیه-اروپا» است.
منبع: چشم انداز شرقی جدید
انتهای پیام/ حمل و نقل
