محمد صالح شکوهی عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت، در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: نگاه ما از این جهت که همچنان ساخت مسکن را در گرو ورود انبوه سازان می‌بینیم، با نگاه مردمی پیوند ندارد و نگاه ما در چارچوب اقتصاد سرمایه‌داری تعریف می‌شود؛ در حالی‌که این فرآیند ساخت را می‌شود مردمی‌سازی کرد. به نظر می‌رسد بر اساس مصاحبه‌هایی که برخی از مسئولان داشته‌اند، این آگاهی الان وجود دارد، اما باید اراده اجرای آن نیز وجود داشته باشد. به این صورت که مردم در قالب نهضت ملی مسکن، قطعه زمین‌هایی را از دولت تحویل بگیرند و خودشان شروع به ساخت کنند. یعنی یک بازه زمانی مثلا ۲ ساله تعریف شود و تنها شرط بهره‌مند بودن از این زمین‌ها، این باشد که در بازه زمانی دو ساله در آن‌ها خانه‌ای ساخته شود، حتی اگر این خانه‌ها کیفیت فضایی مورد انتظار خانواده‌ها را در بدو امر نداشته باشند؛ چرا که به دلیل وسعت زمین، خانه‌های ساخته شده به صورت تدریجی تکمیل می‌شوند.
تحقق سریعتر اهداف نهضت ملی مسکن با مردمی‌سازی فرآیند ساخت
وی افزود: بنابراین بهتر است که دولت سیاستش را به سمت مردمی‌سازی ساخت سوق دهد. سپردن فرآیند ساخت و ساز به مردم، فرصتی است برای اینکه تعلق خاطر مردم به محله زندگیشان هم بالا برود، در این صورت سرمایه اجتماعی دولت رشد پیدا می‌کند، مهارت‌های خانواده‌ها بالا می‌رود و مسکن متناسب با نیاز خانواده‌ها نیز طراحی می‌شود. این یعنی دولت به جای قرار گرفتن در موضع پاسخگویی، زمین‌ها را برای ساخت و ساز در اختیار مردم قرار می‌دهد و مردم نیز در این زمینه انتظاری از دولت نخواهند داشت. برای دولت هم این ساده‌تر است که به جای عقد قرارداد و ورود به تصدی‌گری یا کارفرمایی پیمانکاران، در جایگاه قانون‌گذار و تنظیم‌گر قرار بگیرد.
شکوهی ادامه داد: دولت باید بعد از اعطای زمین‌ها به مردم، صرفا وظیفه نظارت بر ضوابط ساخت و زمان ساخت را بر عهده بگیرد. در این صورت شاید حتی با صرف نظر از تسهیلات بانکی هم پروژه تا حدود زیادی بتواند پیشرفت کند و اگر فرضا ضعفی هم در کیفیت ساخت ایجاد شود، مطالبه مردم از دولت نخواهد بود. از طریق مردمی‌سازی، خیلی سریعتر می‌توان به اهداف نهضت ملی رسید. بنابراین پیشنهاد می‌شود که دولت در کنار زمین‌هایی که تاکنون برای این طرح تعریف کرده است، زمین‌های دیگری هم در نظر بگیرد و حتی آماده سازی زمین‌ها توسط دولت انجام شود و بعد فرآیند ساخت و ساز توسط مردم انجام پذیرد. در این صورت حداکثر دخالت دولت، دیوارکشی و تفکیک قطعات زمین‌های اعطایی و یا اصلا در نظر گرفتن تسهیلاتی برای انجام این کار توسط خانواده‌هاست. با این کار تعهد دولت کمتر و سرعت ساخت بیشتر می‌شود و مسکن می‌تواند متناسب با نیاز مردم هر شهر و منطقه طراحی شود.
فناوری‌های ساخت باید در اختیار خانواده‌ها قرار بگیرند
شکوهی بیان کرد: آخرین نکته من در رابطه با فناوری‌های ساخت است. به درستی در مصاحبه‌ها گفته می‌شود که ما باید فناوری نوین ساخت و ساز را به کار بگیریم. این حرف بسیار درست است اما گاه این فناوری‌های نوین در اختیار انبوه سازی متمرکز است؛ یعنی در اختیار پیمانکاران و دستگاه‌های اجرایی دولتی قرار می‌گیرد. گاهی هم این صنایع، تکنولوژی‌ها و فناوری‌های ساخت در اختیار خانواده‌ها و مردم قرار می‌گیرد؛ در این صورت مسکن می‌تواند به سازه‌ای ساده تبدیل شود که هر خانواده خودش بتواند یک واحد مسکونی یک طبقه را به راحتی و بدون دخالت نیروهای متخصص تا حد مطلوبی بسازد.
این کارشناس حوزه مسکن در پایان گفت: اگر دولت متقاضی توسعه تکنولوژی‌های ساخت است باید به سمت فناوری‌هایی که مسکن مردمی را تسهیل می‌کند، سوق پیدا کند. امروزه در دنیا و حتی در ایران سازه‌هایی وجود دارد که امکان ساخت خانه را با مصالحی که به آسانی قابل سر هم شدن است، ایجاد می‌کند.
انتهای پیام/ مسکن
