محمد حسین احمدی کارشناس حوزه انرژی، در گفتگو با مسیر اقتصاد ضمن اشاره به سهم بالای گاز طبیعی در سبد انرژی و سبد تولید برق کشور، گفت: براساس ترازنامه انرژی کشور، گاز طبیعی به عنوان مهم‌ترین و اصلی‌‌ترین حامل انرژی بیش از سه چهارم عرضه انرژی اولیه کشور را به خود اختصاص داده است. عمده مصرف گاز طبیعی در کشور در بخش خانگی، نیروگاه و پس از آن در بخش صنعتی است. اما نیروگاه‌ها به عنوان تبدیل‌کننده انرژی حاصل از سوزاندن گاز طبیعی به برق عمل می‌کنند و در واقع مصرف‌کننده نهایی انرژی نیستند.
راندمان نیروگاه‌های حرارتی با وجود استفاده از بهترین نوع سوخت، کم است
این کارشناس انرژی با اشاره به راندمان پایین نیروگاه‌های کشور گفت: در ایران نیروگاه‌ها حدود ۳۰ درصد از مصرف گاز طبیعی را به خود اختصاص داده‌اند. نزدیک به ۸۵ درصد از ظرفیت نیروگاهی کشور، نیروگاه‌های حرارتی هستند که برپایه سوخت اولیه گاز طبیعی طراحی شده‌اند. براساس آمار وزارت نیرو، راندمان حرارتی این نیروگاه‌ها در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۹ درصد بوده است. این رقم برای کشوری مثل ژاپن که ۵۰ درصد برق حرارتی آن از گاز و مابقی از سایر سوخت‌هایی همچون زغال‌سنگ تولید می‌شود، بیشتر از ۴۴ درصد است.
وی ادامه داد: ناترازی گاز طبیعی موجب شده هر سال مقدار زیادی گازوئیل و نفت کوره در نیروگاه‌های کشور مصرف شود. به عنوان نمونه سال قبل نزدیک به ۱۹ میلیارد لیتر گازوئیل و نفت کوره در نیروگاه‌ها مصرف شد. با وجود عدم توسعه میادین گاز متناسب با نیاز مصرف، ناترازی گاز در فصول سرد سال و وابستگی تولید برق به گاز باعث شده تا امنیت انرژی از دو جهت مورد تهدید واقع شود.
بهینه‌سازی در بهره‌برداری، اجزا و فرآیندهای نیروگاهی، سه راهکار افزایش راندمان
احمدی گفت: از نظر فنی معمولاً سه راهکار برای افزایش راندمان نیروگاه‌های حرارتی موجود وجود دارد. بهینه‌سازی بهره‌برداری، اجزای نیروگاه و فرآیندهای نیروگاهی که بهینه‌سازی فرآیند نیروگاه از نظر راندمان بیشترین تأثیر را دارد و به تبع آن هزینه اجرایش بیشتر است. برای مثال یکی از راهکارهای بهینه‌سازی فرآیند برای نیروگاه‌های بخار بازتوانی نیروگاه و برای نیروگاه‌ها گازی، سیکل‌ترکیبی کردن نیروگاه است.
این کارشناس اظهار داشت: با این وجود، سازوکار باید به نحوی اصلاح شود تا سرمایه‌گذاران برای ارتقای راندمان نیروگاه‌ها ترغیب شوند. همچنین برای ساخت نیروگاه‌های جدید حرارتی استفاده از توربین‌های کلاس F که به صورت سیکل ترکیبی راندمان نزدیک به ۶۰ درصدی دارند، یکی از راهکارهای استفاده بهینه از گاز برای تولید برق است.
وی تصریح کرد: مکان‌یابی نیروگاه یکی دیگر از مواردی است که بر راندمان و ظرفیت عملی نیروگاه تأثیر می‌گذارد. افزایش ارتفاع و دما از مواردی است که ظرفیت عملی و راندمان نیروگاه‌های گازی را کاهش می‌دهد و باید در ساخت نیروگاه‌های جدید مدنظر قرار بگیرد.
آیا افزایش قیمت گاز نیروگاه می‌تواند موجب افزایش بهینه سازی و افزایش تولید برق شود؟
احمدی با اشاره به تأثیر قیمت پایین سوخت در عدم افزایش راندمان نیروگاه‌ها گفت: یکی از عواملی که توجیه اقتصادی افزایش راندمان نیروگاه‌ها را با چالش مواجه می‌کند، قیمت پایین سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها است. هزینه متغیر تولید نیروگاه‌های راندمان بالای گازی از هزینه متغیر تولید نیروگاه‌های گازی راندمان پایین بیشتر است که علت اصلی آن هزینه بیشتر تعمیرات آن‌ها است. پس ساخت نیروگاه جدید گازی راندمان بالا برای کاهش هزینه مصرف سوخت با وجود هزینه اولیه سرمایه‌گذاری بالاتر و نرخ تعمیرات بالاتر به هیچ عنوان توجیه اقتصادی ندارد.
وی ادامه داد: یکی از طرح‌های مهم برای افزایش راندمان نیروگاه‌های گازی، اضافه‌کردن بلوک بخار و در واقع سیکل ترکیبی کردن این نیروگاه‌ها است که با قیمت فعلی سوخت نیروگاه‌ها طرح مذکور توجیه اقصادی ندارد.
انتهای پیام/ انرژی
بهتر نیست اینقدر دنبال افزایش قیمت‌ها نباشید؛ چرا برای هر اتفاقی اولین راهکارتون افزایش قیمت‌هاست؟ همیشه بهترین راه ساده‌ترین راه نیست. اصلا اگر اقتصاد نیروگاه‌ها شکل نگرفته و انگیزه‌ای برای افزایش بهره‌وری ندارند، خب چرا خصوصی سازی شدند؟ همون دولتی می‌ماندند و دولت موظف میشد با اختصاص بودجه بهره‌ری شون رو بهبود بده! خلاصه که هر راهکاری میدید حواستون باشه که فشارش به مردم نیاد.
در ماده ۱۰ قانون مانع زدایی از صنعت برق به انتقال یارانه سوخت به انتهای زنجیره اشاره شده که بر قیمت نهایی برق تأثیری گذاشته نشه، در این مصاحبه هم به افزایش قیمت به عنوان راهکار اشاره نشده بلکه صرفاً مشکل تشریح شده