به گزارش مسیر اقتصاد ایران از زمان انقلاب ۱۹۷۹ باوجود تضاد با ایالات متحده و همه چالش‌ها، توانسته تا سطح ثبات خود را حفظ کند. از آن زمان، ایران به نوعی در انزوای اقتصادی و سیاسی قرار داشته و در عین حال چهارمین ذخایر اثبات شده نفت در جهان را دارد. باید توجه داشت که در تاریخ معاصر، ژئوپلیتیک غرب آسیا بیشتر حول محور نفت چرخیده، کالایی که منبع رشد اقتصادی غرب و ثروت قدرت‌های منطقه‌ای مانند عربستان است.
افزایش فروش نفت ایران از نتایج تحولات در نظم جهانی
ایران با وجود داشتن منابع نفتی بالا، به دلیل تحریم‌های غرب نتوانست از آن استفاده بهینه کند. بطوریکه کشورهای دیگر، شرکت‌هایی مانند «اوان‌جی‌سی ویدش» هند که میدان گازی فرزاد B را کشف کرد، نیز طبق این واقعیت‌های ژئوپلیتیک جدید که توسط اهرم‌های فشار غرب هدایت می‌شود، یک گام به عقب برداشتند. با این حال، همه موارد به تدریج تغییر کرده است. برنامه جامع اقدام مشترک ۲۰۱۵ (برجام) انشعابی در مسیر خصومت تاریخی غرب و تهران به وجود آورد. هدف برجام ساده بود؛ کاهش تحریم‌ها و اجازه رشد اقتصادی ایران در ازای کنترل بر تاسیسات هسته‌ای آن. این توافق با وجود دشواری در تحقق اهداف، بهترین گزینه قابل اجرا بود، تا اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده، در سال ۲۰۱۸ بدون تشریفات قانونی از آن خارج شد.
چنین اقداماتی محصول این واقعیت است که امروزه ایالات متحده یک قدرت بزرگ انرژی هم به عنوان تولیدکننده و هم صادرکننده است که در دوره‌های حساسی مانند دوران جنگ سرد اینگونه نبود. در واقع، این واقعیت‌ها سیاست خارجی واشنگتن در قبال منطقه غرب آسیا را تا حد زیادی شکل می‌دهد. اما در ماه می ۲۰۲۳، ایران بالاترین میزان نفت خود از سال ۲۰۱۸ تاکنون را با وجود تحریم‌های آمریکا فروخت.
بزرگترین بازارهای صادرات نفت ایران امروزه چین، سوریه و ونزوئلا هستند. آسیا بزرگترین بازار هیدروکربن‌ها در دهه‌های آینده خواهد بود و چین، هند، کره جنوبی و ژاپن در این زمینه پیشتاز هستند. کشورهای جنوب شرقی آسیا نیز در آینده برای تقویت رشد اقتصادی خود به منابع بیشتری نیاز خواهند داشت. باید توجه داشت که انرژی روزانه از کشورهای دارای صرفه اقتصادی تامین می‌شود. اینکه ایران فروش نفت ارزان‌تر به چین در مقایسه با روسیه را آغاز کرد، نشان‌دهنده عمل‌گرایی آن در سراسر خطوط ژئوپلیتیک است. جنبه مهم دیگر نفت ایران اینکه مستقیماً بر قیمت‌های جهانی تأثیر می‌گذارد و تهران یکی از بنیان‌گذاران سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) است. جالب اینکه سرازیر شدن نفت ایران در بازار کاهش تولید توسط عربستان سعودی را که به دنبال افزایش سود از طریق افزایش قیمت‌ها هستند، تضعیف می‌کند.
برقراری نظم نوین در جهان فرصت بزرگ ایران برای پیشرفت اقتصادی
قدرت تحریم‌ها به طور فزاینده‌ای زیر سوال می‌رود و در آینده نه تنها کشورهای تحت تحریم، بلکه کشورهایی که به دنبال رهایی از تاثیرات نبرد چین و آمریکا در راستای تسلط جهانی تلاش می‌کنند، به طور فزاینده‌ای به دنبال جایگزین و گزینه‌های دیگر خواهند بود. همچنین، بحث‌های فزاینده درباره «دلارزدایی» از مبادلات نیز نشان دهنده تغییرات اساسی در این راستاست. به طور کلی تحولاتی که در جهان در حال شکل گیری است و انتظار می‌رود به برقراری نظم نوینی در جهان منجر شود، فرصتی تاریخی برای ایران فراهم کرده است که با استفاده از آن از انزوای اقتصادی و سیاسی خارج شود و روابط تجاری و اقتصادی خود با دیگر کشورها را توسعه دهد.
در این میان، ایران با موفقیت روزافزون در این راستا گام برمی‌دارد. در واقع، اقدامات ایران غیرعادی نیست، برای نمونه هند، به عنوان واردکننده خالص نفت، صدام حسین را در آغوش گرفت و واردات نفت ایران را که در آن شرایط، نیاز شدیدی به آن داشت را طبق سیاست واقع‌گرایانه متوقف کرد. دولت‌ها در درجه نخست بر اساس منافع ملی خود عمل می‌کنند، چه دیگران آن را بخواهند و چه نخواهند. بنابراین، واقعیت‌های ایران نیز هیچ تفاوتی با سایر گزینه‌ها ندارد.
منبع: مانی کنترل
انتهای پیام/ انرژی
