به گزارش مسیر اقتصاد تنها در عرض یک قرن گذشته، نظام پولی جهانی سه بار دچار فروپاشی شده است: اولین بار در سال ۱۹۱۴، بعد از آن در سال ۱۹۳۹ و برای بار سوم نیز در سال ۱۹۷۱ که نیکسون رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد نرخ برابری دلار در برابر طلا را کنار گذاشته است.
اکنون نیز بار دیگر در آستانه یک بحران و فروپاشی دیگر قرار داریم. این بار این دلار است که به عنوان ارز رایج در تجارت جهانی و ذخیره دارایی کشورها، ارزش خود را از دست خواهد داد. عواقب این فروپاشی نظام پولی جهانی بسیار گسترده خواهد بود و در امان ماندن از آن برای کشورهای مختلف بسیار دشوار است.
نقطه اوج این بحران زمانی خواهد بود که آمریکا از سر استیصال جابه جایی و رفت و آمد مردم آمریکا و سرمایه‌شان را به داخل و خارج از این کشور محدود می‌نماید؛ صندوق‌های پس انداز که در حال حاضر غالبا خصوصی هستند را دولتی اعلام میکند؛ و اقدامات دیگری را در راستای محدود ساختن ثروت افراد به اعمال میکند.
در دهه‌های گذشته بسیاری از کشورهای دنیا برای تجارت خارجی خود از دلار استفاده میکنند. بنابراین برای اینکه بتوانند وارد عرصه تجارت خارجی شوند، ابتدا باید از بازار آمریکا دلار خریداری نمایند. این مسئله یک تقاضای گسترده برای دلار به وجود آورده که موجب تقویت ارزش دلار در دنیا شده است.
تقاضای ناشی از نیاز اغلب کشورهای جهان به دلار برای تجارت خارجی، جایگاه این واحد پولی را در دهه‌های گذشته به شدت ارتقاء داده است.
این نظام پولی سطح رفاه دولت و مردم آمریکا را بالا برده و این امکان را فراهم کرده که در سطحی بسیار بالاتر از توانایی‌های تولیدی خود زندگی نمایند؛ چراکه فروش دلار آمریکا به دیگر کشورها تنها در ازای واردات کالاهای تولید این کشورها انجام می‌گیرد و در نتیجه مردم آمریکا علاوه بر تولیدات داخلی خود، بدون زحمت از محصولات دیگر کشورها نیز بهره برده‌اند.
علاوه براین رواج دلار در دنیا این واحد پولی را تبدیل به یک ابزار قدرتمند در دستان دولت این کشور نموده است. در واقع دولت آمریکا در این سال‌ها این اختیار را داشته که به کشورهای مختلف اجازه‌ی استفاده از دلار – و درنتیجه ورود به عرصه تجارت جهانی – را بدهد و یا یا اینکه کشوری را از آن محروم نماید.
چنانچه دلار قدرت خود را در سطح جهانی از دست بدهد، تمامی این امتیازات نیز از بین خواهد رفت. کسی نمیداند این اتفاق دقیقا چه زمانی رخ خواهد داد اما در حال حاضر به سرعت به سمت این واقعه در حرکت هستیم.
کشورهای روسیه، چین، برزیل و هند که گروه «بریک» را تشکیل داده‌اند، در سال‌های اخیر اقدامات قابل توجهی برای کنار گذاشتن دلار از تجارت خارجی خود و استفاده از ارزهای محلی به جای دلار انجام داده‌اند. این حرکت به سرعت در حال گسترش و اقبال از سوی دیگر کشورهای جهان است.
بنابراین درحال حاضر در وضعیتی قرار داریم که هر آن ممکن است دولت آمریکا محدودیت‌هایی که در بالا به آن اشاره شد و همگی از آن واهمه دارند را اعمال نماید.
مسئله‌ای که در این زمان برای مردم و دولت‌های دیگر کشورها مهم است، ایجاد آمادگی برای عواقب مالی و اقتصادی فروپاشی دلار است. آماده سازی برای عواقب سیاسی و اجتماعی این پدیده نیز بسیار حائز اهمیت است.
نمیتوان گفت که این واقعه دقیقا همین فردا رخ خواهد داد اما به وضوح میتوان گفت دولت ورشکسته آمریکا به سمت فروپاشی دلار در حرکت است. مسئله بسیار مهم ایجاد آمادگی پیش از وقوع این پدیده است.
منبع: اینترنشنال من
