به گزارش مسیر اقتصاد دولت‌ها همواره از مضرات ترافیک و دیگر عوامل آزار دهنده محلی که هوای شهر و کشورشان را آلوده میکند انتقاد کرده و علیه آن‌ها قوانین و مقررات بازدارند تصویب میکنند. تحقیقی که به تازگی توسط یک تیم بین‌المللی متشکل از اقتصاددانان محیط زیست، فیزیکدانان و متخصصان بیماری‌ها انجام شده و نتایج آن در مجله طبیعت منتشر شده، نشان می‌دهد این مشکل یک بعد بین‌المللی نیز دارد.
در این تحقیق تخمین زده شده که در سال ۲۰۰۷ – به عنوان اولین سالی که اطلاعات کامل درخصوص تولیدات صنعتی، بیماری‌های جهانی و داده‌های تجارت خارجی در دسترس بوده است – بیش از ۳ میلیون مرگ و میر زودرس در سراسر جهان به دلیل انتشار ذرات ریز گرد و غبار(معروف به PM 2.5 چراکه ابعادی کمتر از ۲.۵ میکرون دارند) در هوا رخ داده است. به بیان دیگر آلودگی هوا موجب میشود سالانه ۳ میلیون نفر در کل دنیا، پیش از رسیدن مرگ طبیعی خود از دنیا بروند.
از کل این تعداد مرگ و میر زودرس، حدود یک هشتم از آن به دلیل انتشار آلاینده‌هایی جان خود را از دست داده‌اند که در یک بخش دیگر از جهان تولید شده است. در واقع به دلیل وجود باد و یا هر عامل انتقال دیگر، ذرات ریز آلودگی هوا از جایی که در آن تولید شده‌اند به مکان دیگری رفته‌اند و اثرات بد خود را در مکان جدید گذاشته‌اند. اما این مسئله تنها راه انتقال اثرات بد ناشی از آلودگی هوا از یک کشور به کشور دیگر نیست.
به طور کلی هر کالایی که تولید شود برای تولید آن مقداری آلودگی هوا ایجاد میشود. اما در صورتی که این کالا صادر شود، در واقع کشوری که مضرات آلودگی هوای ناشی از تولید محصول را به جان خریده، از مصرف آن بی بهره می‌ماند. تولید برخی کالاها مانند زغال سنگ آلودگی بالایی ایجاد میکند و در مقابل تولید بسیاری از کالاها مانند محصولات دانش بنیان آلودگی چندانی ایجاد نمیکند.
این مسئله موجب شده است کشورهای ثروتمندتر با اعمال قوانین سخت تر در حوزه زیست محیطی، تولید اغلب محصولاتی که تولید آن‌ها آلودگی بیشتری ایجاد میکند را کاهش دهند و در عوض آن‌ها را از کشورهای با درآمد کمتر وارد نمایند. به این ترتیب کشورهای ثروتمند هنگام واردات این کالاها در واقع در حال صادرات آلودگی هوا و مرگ و میر مرتبط با آن به کشورهای با درآمد کمتر هستند.
طبق نتایج آخرین تحقیقات انجام شده تقریبا ۲۲ درصد کل مرگ و میرهای زودرس ناشی از آلودگی هوا (معادل ۶۶۰ هزار نفر در سال و حدود دو برابر مرگ و میر زودرس ناشی از انتقال مستقیم آلودگی هوا) از طریق تجارت بین‌الملل و در کنار انتقال کالا و یا خدمت از محلی به محل دیگر منتقل شده است. در واقع ۲۲ درصد کل مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا درحالی در کشورهایی رخ داده، که بهره‌ای از کالا و یا خدمت تولیدی خود نبرده‌اند. از طرف دیگر برخی کشورهایی که کالاها و خدمات خاصی را وارد کرده‌اند، بدون اینکه مضرات حاصل از آلودگی هوای ناشی از تولید آن‌ها را تجربه نمایند، از آن کالاها استفاده کرده‌اند.
بنابراین ۲۲ درصد مرگ و میر سالانه ناشی از آلودگی هوا در جهت خلاف حرکت کالا و خدمات از یک منطقه (اغلب کشورهای ثروتمند که استانداردهای زیست محیطی سخت تری برای تولید کنندگان خود اعمال میکنند) به منطقه‌ای دیگر (اغلب کشورهای با درآمد کمتر و با استانداردهای زیست محیطی کمتر) صادر شده است.
چنانچه در شکل مشخص است کشورهایی همچون آمریکا، استرالیا، کانادا و دیگر کشورهای اروپای غربی عمده‌ترین صادرکنندگان آلودگی هوا و مرگ و میر ناشی از آن به شیوه‌ای که بیان شد هستند و در مقابل کشورهای چین، اروپای شرقی و هند عمده‌ترین واردکنندگان آن به شمار میروند.
همچنین بسیاری از کشورهای توسعه نیافته دیگر که به طور کلی واردکننده محصولات مصرفی خود هستند نیز جزء صادرکنندگان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا به شمار میروند؛ چراکه آلودگی حاصل از تولید محصولات مصرفی آن‌ها در دیگر کشورها ایجاد شده است. از جمله این کشورها میتوان به برخی کشورهای آفریقایی، آمریکای لاتین و غرب آسیا اشاره کرد.
منبع: اکونومیست
لینک کوتاه: yon.ir/PolExp
