تجربه شش دوره تدوین و اجرای برنامه توسعه کشور نشان میدهد، رسیدن به توسعه پایدار اقتصادی کشور از این طریق راهگشا نیست. در حالیکه تجربه موفق کشورهایی که در دهههای اخیر در مسیر توسعهیافتگی قدم گذاشتند، بر این نکته تاکید دارد که آژانس راهبر یا سازمان توسعهای میتواند جایگزین مناسبی برای رسیدن به این هدف کلان باشد. محمدی ایوانکی در گفتگو با مسیر اقتصاد ضمن اشاره به این مطلب، افزود: بررسیهای مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به سه تجربه موفق ژاپن، کره جنوبی و تایوان، موید همین موضوع است.
وی با تاکید بر اینکه توسعهیافتگی بدون مداخله دولتها میسر نیست و در این میان نهادی که بر اساس یک مدل و برنامه کارآمد طراحی شده باشد، کلید رسیدن به اهداف توسعه است، اظهار داشت: آژانس راهبر بهعنوان اتاق فکر، گلچینی از نخبهترین افراد درون بوروکراسی دولتی است که با ارائه مشاوره و هماهنگی با بخش خصوصی به کمک نهادها و انجمنهای مشورتی، مسیر توسعه اقتصادی کشور را ترسیم میکند.
تجارب موفق ایجاد آژانس راهبر در توسعه اقتصادی
این کارشناس اقتصادی گفت: تجربه سه کشور ژاپن، کره جنوبی و تایوان نشان میدهد نهادی مستقل با عنوان آژانس راهبر نقش محوری در توسعه اقتصادی این کشورها داشته است. این آژانس، تکالیف متنوع و توسعه را طراحی و در اختیار بخشهای مرتبط قرار میدهد. اگر چه ایران در دو مقطع تاریخی پیش از دهه پنجاه، به کمک سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد توانست تا حدودی زمام امور توسعهای کشور را در دست بگیرد و خوب عمل کند، اما از دهه پنجاه به بعد، اگر چه سازمان برنامه و بودجه و پس از آن سازمان مدیریت و برنامهریزی، بهعنوان متولی اصلی توسعه کشور تعیین شدند اما توفیق چندانی حاصل نشد.
به گفته وی، هرچند مرکز پژوهشهای مجلس تلاش کرد آژانس راهبر را بهعنوان موتور توسعه کشور در کلیات برنامه هفتم قرار دهد، اما چون شکل گیری این نهاد نیازمند تغییرات جدی در ساختار سازمان مدیریت و برنامهریزی است، با مقاومت جدی مواجه شد و در حد ایده باقی ماند.
وی تنها راه حل فایق آمدن بر مقاومت در این رابطه و ایجاد آژانس راهبر را ایجاد اقناع از سوی عالیترین نهاد حاکمیت یعنی نهاد رهبری دانست و افزود: همانگونه که ایجاد شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا با مقاومت مواجه بود و در نهایت از سوی نهاد رهبری بر تاسیس آن تاکید شد، این نهاد فراقانونی میتواند مسیر راهاندازی آژانس راهبر را هموار سازد تا پس از شش دوره تجربه ناموفق برنامه توسعه، شاهد رشد و توسعه یافتگی کشور مطابق آنچه در الگوهای مشابه اتفاق افتاده است، باشیم.
ایوانکی تاکید کرد: در حال حاضر برنامه هفتم توسعه تدوین شده است، به نظر میرسد این برنامه نیز مانند نسخ قبلی قابل اعتنا نباشد، در حالیکه آژانس راهبر توسعهای با بهره گیری از الگوهای موفق یادشده، میتواند تاثیرگذار و کارآمد عمل کند.
انتهای پیام/ دولت و حکمرانی