مسیر اقتصاد/ دسترسی به داده‌های بازار مسکن پیش نیاز هرگونه سنجش و اتخاذ تصمیم در این بازار است. به گونه‌ای که علاوه بر افرادی که به دنبال تهیه‌ی مسکن در قالب خرید یا اجاره هستند، کارشناسانی که قصد ارائه راهکار برای رفع چالش‌های این بازار دارند، نیز برای شناخت و درک آخرین تحولات بازار به این داده‌ها نیاز دارند.
با وجود اهمیت این داده‌ها، در حال حاضر دسترسی به آن‌ها ممکن نیست زیرا نه تنها وزارت راه و شهرسازی انتشار داده‌های معاملات مسکن را متوقف کرده است، بلکه بانک مرکزی نیز انتشار گزارش تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران را از آذر ماه سال گذشته در پی جهش قابل توجه قیمت مسکن در شهر تهران متوقف نمود.
خلاء اطلاعاتی در بازار مسکن و نبود مرجع قیمت‌گذاری
در نبود اطلاعات واقعی و قابل اتکا، قیمت‌های اعلام شده توسط فروشندگان در سکوهای آگهی مسکن جایگزین قیمت‌های واقعی می‌گردد که بنا بر دیدگاه بسیاری از کارشناسان و بررسی‌های پیشین، با قیمت‌های واقعی بازار اختلاف قابل توجهی دارد. بخشی از این اختلاف را می‌توان به دلیل تمایل فروشندگان به اعلام قیمت‌های بالاتر از عرف بازار به خاطر نگه داشتن حاشیه‌ی چانه‌زنی در معاملات دانست. این موضوع همچنین باعث کنترل قیمت‌ها توسط بازیگران مخرب محلی در بازار مسکن نیز می‌شود.
یکی از دلایل عدم انتشار داده‌ها توسط دستگاه‌های مسئول، «تفسیر اشتباه از داده‌های منتشر شده» عنوان می‌شود. در واقع طبق نظر مسئولین مرتبط، میانگین قیمت اعلام شده برای هر متر مربع مسکن در شهر تهران به درستی انعکاس دهنده قیمت مسکن در تهران نبوده و اعلام آن باعث ایجاد آشفتگی در بازار مسکن خواهد شد. با این حال، عدم انتشار داده‌های بازار مسکن بنا بر دلیل ذکر شده تنها پاک نمودن صورت مسئله بوده و نه تنها به بهبود شرایط نامطلوب بازار مسکن کمکی نمی‌کند، بلکه با آثار نامطلوبی که به همراه دارد باعث تشدید نابسامانی‌های بازار مسکن خواهد شد.
محاسبه قیمت مسکن بر اساس چه شاخص‌هایی صورت می‌گیرد؟
به طور معمول در بازار مسکن دیگر کشورها برای سنجش نبض بازار مسکن شاخص‌های مختلفی بر اساس داده‌ها منتشر می‌شود. عمده این شاخص‌ها تنها به تغییرات قیمت مسکن می‌پردازند؛ بخشی از این قبیل شاخص‌ها در «بانک اطلاعات سری‌های زمانی اقتصادی» بانک مرکزی تنها تا سال ۱۳۹۹ و در برخی موارد تا سال ۱۴۰۰ وجود دارد. اما به دلیل عدم انتشار داده‌های معاملات مسکن در تمامی شهرهای کشور، این قبیل اطلاعات خلاء اطلاعاتی موجود در بازار مسکن را پر نمی‌کند.
در نمودارهای زیر قیمت یک متر مربع مسکن در شهر تهران و تغییرات آن طی سال ۱۳۹۸ با روش‌های متداول که در بازار مسکن دیگر کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد محاسبه شده است. همانطور که قابل مشاهده است، عدم انتشار اطلاعات به دلیل نبود شاخص مناسبی که شرایط بازار را انعکاس دهد قابل پذیرش نیست، زیرا تغییرات و جهت حرکت قیمت در بازار عمدتا در تمامی شاخص‌ها و در بیشتر مواقع همسو بوده و با تغییر شاخص، شرایط نابسامان بازار مسکن تغییر نخواهد کرد.
لزوم تعریف شاخص‌های متداول سنجش بازار مسکن توسط بانک مرکزی
در حال حاضر ابزاری برای سنجش نبض بازار مسکن وجود ندارد و تنها حدس و گمان‌ها در بازار حاکم است. به همین دلیل قیمت مسکن بر اساس نرخ‌های غیر معمول تعیین می‌شود. در صورت تداوم شرایط کنونی بیشترین آسیب را مصرف کنندگان نهایی مسکن متحمل خواهند شد و به همین دلیل بهترین اقدام، انتشار داده‌های معاملات مسکن است تا بر این اساس نرخ‌های واقعی بر بازار حاکم شده و از قیمت‌های خارج از عرف در بازار جلوگیری شود.
انتهای پیام/ مسکن
