بلومبرگ: اقتصادهای بزرگ به دنبال جایگزینی دلار

به گزارش مسیر اقتصاد کشورهای با اقتصاد بزرگ در سراسر جهان، بخش زیادی از فرآیند تسویه مالی خود را با ارزهای محلی انجام می‌دهند و به دنبال دور زدن و جایگزینی دلار آمریکا هستند. کشورهای کوچکتر، از جمله دوازده کشور در آسیا نیز دلارزدایی را تجربه می‌کنند. موضوعی که تا چندی پیش غیرقابل تصور بود، حالا بخش بزرگی از اقتصاد جهانی را به خود مشغول کرده است.

جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ و اعمال تحریم‌های آمریکا علیه روسیه با تکیه بر قدرت دلار از یکسو و ظهورفناوری‌های جدید از جمله بلاکچین از سوی دیگر، برخی از کشورها را بر آن داشته است تا به دنبال از بین بردن هژمونی دلار باشند. به عنوان مثال، روسیه شروع به دریافت هزینه‌های تامین انرژی از طریق روبل کرده است.

ارزهای محلی در حال جایگزینی با دلار هستند

کشورهای دیگری مانند بنگلادش، قزاقستان و لائوس نیز مذاکرات خود را با چین برای تقویت استفاده از یوآن افزایش داده‌اند. در این میان، هند نیز فعالیت‌های خود برای بین المللی شدن روپیه را آغاز کرده و یک ساز و کار پرداخت دوجانبه با امارات متحده عربی را در دستور کار خود قرار داده است.

اقدام ایالات متحده و اروپا برای قطع ارتباط روسیه با سیستم پیام رسان مالی جهانی سوئیفت و اعمال تحریم‌ها علیه این کشور، به این مفهوم بود که اولا دلار می‌تواند برای همیشه به یک ابزار آشکار سیاسی تبدیل شود، در ثانی این تصمیم آمریکا، موجب فشار بر اقتصادهای آسیایی برای انتخاب یک طرف (در بیشتر مواقع طرف تحریم کننده) درگیری می‌شود زیرا که نبودن سیستم پرداخت جایگزین، آنها را ناچار به تبعیت از اجرای تحریم‌ها می‌کند .

تنها تحریم‌ها نیستند که به تسریع روند دلارزدایی کمک کرده است. افزایش بی‌رویه پول ایالات متحده در جهان، مقامات آسیایی را بر آن داشت تا تنوع بخشی در این زمینه را در دستور کار خود قرار دهند. بر اساس شاخص دلار بلومبرگ، دلار در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود هفت درصد تقویت شده است، این شاخص در ماه سپتامبر به بالاترین حد خود رسید.

تضعیف تقاضا برای دلار در جهان

افزایش قدرت دلار و به دنبال آن بالارفتن قیمت مواد غذایی، وخیم شدن شرایط بازپرداخت بدهی و افزایش فقر، به دردسر بزرگی برای کشورهای آسیایی تبدیل شده است. سریلانکا یکی از این کشورهاست؛ زیرا که رشد فزاینده دلار این کشور را فلج کرد. در ویتنام نیز افزایش قیمت دلار، مشکلاتی را در عرضه سوخت ایجاد کرده است.

به همین دلیل، الگوهایی مانند معامله هند با امارات متحده عربی با استفاده از روپیه به ایجاد کمپینی برای انجام بیشتر معاملات بر این اساس و تنظیم توافق نامه‌های تسویه تجاری که می‌تواند دلار آمریکا را دور بزند، سرعت بخشید. در همین حال، فروش اوراق قرضه به دلار توسط شرکت‌های غیرمالی به پایین‌ترین حد خود یعنی ۳۷ درصد کل جهانی در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. نتیجه نهایی این اقدامات، تضعیف تقاضا برای دلار آمریکا و افزایش درخواست انجام معاملات ارزی به دلار کانادا و یوآن چین است.

پیشرفت فناوری و جایگزینی دلار آمریکا

مالزی، اندونزی، سنگاپور و تایلند سیستم‌هایی را برای مبادلات بین یکدیگر بر پایه ارزهای محلی خود به جای دلار آمریکا راه اندازی کرده‌اند. تایوانی‌ها نیز می‌توانند پرداختهای خود را با سیستم کد QR که با ژاپن مرتبط است انجام دهند.

با وجود همه تلاشها بعید است که تسلط  دلار به این زودی‌ها به چالش کشیده شود. به عنوان مثال، سهم یوآن از کل معاملات ارز خارجی ممکن است به هفت درصد رسیده باشد، اما دلار همچنان ۸۸ درصد از این معاملات را تشکیل می دهد. اما حرکت برای جایگزینی با شتاب زیادی ادامه دارد.

رونق پیمان‌های پولی دو جانبه بعد از جنگ اوکراین 

سری مولیان ایندراواتی، وزیر دارایی اندونزی در ماه نوامبر در نشست مدیر عامل بلومبرگ در حاشیه نشست گروه ۲۰ در بالی گفت: «جنگ در اوکراین و تحریم‌ها علیه روسیه درس بسیار ارزشمندی به همراه داشت. بسیاری از کشورها احساس می‌کنند که می‌توانند معاملات را مستقیماً – به صورت دوجانبه – با استفاده از ارزهای محلی خود انجام دهند. این نکته مثبتی است زیرا که استفاده متعادل‌تری از ارزها و سیستم‌های پرداخت در حال رشد است.»

منبع: بلومبرگ

انتهای پیام/تجارت و دیپلماسی