به گزارش مسیر اقتصاد در یادداشت قبل بیان شد که مدیریت تخصیص نقدینگی، یکی از ابزارهای کره جنوبی برای حمایت از تولید در دهه ۶۰ میلادی و در مسیر توسعه این کشور بوده است. در این یادداشت، به نحوه استفاده کره جنوبی از این ابزار اشاره می شود.
در سال ۱۹۶۱ در جهت اجرای استراتژی توسعه صادرات، دولت کره جنوبی برنامه هایی را آغاز کرد که بانک مرکزی به عنوان عنصر اصلی این برنامه ها نقش ایفا می نمود.
بانک مرکزی در این دوران به بازتنزیل وام هایی می پرداخت که توسط بانک های تجاری به شرکت هایی که دارای اسناد اعتباری بودند اعطا می شد. به عبارت دیگر بانک مرکزی اعتباراتی را به صورت وام در اختیار بانک های تجاری قرار داده و این بانک ها نیز این اعتبارات را با نرخی که کمی بالاتر از نرخ گرفته شده از بانک مرکزی بود، به شرکت ها تخصیص می دادند.
این وام ها به دو منظور قابل استفاده بود؛ یکی وام های قبل از صادرات[۱] که به شرکت ها سرمایه لازم جهت تولید سفارشات خارجی و قراردادهای آنها را می داد؛ و دیگری واردات مواد اولیه مصرفی در کالاهای صادراتی.
با گذشت زمان بانک مرکزی کره جنوبی برای جلوگیری از رانت، سیستم مالی صادراتی جدیدی را راه اندازی نمود که در آن وام ها به شرکت هایی تحت عنوان شرکت های تجارت عمومی[۲] تخصیص داده می شد. این شرکت ها شرکت هایی بودند که دارای یک حداقل ارزش صادراتی با توجه به عملکرد صادراتی گذشته خود بودند.
این وام ها عموما دارای نرخ بهره پایین تری نسبت به وام های عمومی دیگر داشت. جزئیات این وام ها و اثرگذاری آن در جدول زیر آمده است:
همانطور که در جدول بالا مشاهده می شود، حدود ۹۰ درصد از وام های صادراتی طی سال های ۶۰ تا ۸۰ میلادی توسط بانک مرکزی کره جنوبی با نرخ بهره ترجیحی که در بعضی مقاطع به ۱۷ درصد هم می رسید، در اختیار شرکت ها قرار می گرفت؛ همچنین بوسیله تخصیص این وام ها سهم صادرات از کل تولید ناخالص داخلی از ۳.۵ درصد به ۳۰ درصد در دهه هشتاد و نود میلادی رسیده است و با وجود اینکه در این زمان نرخ بهره وام های صادراتی و وام های عمومی تفاوت چندانی ندارد، می توان نتیجه گرفت که سیاست حمایت کوتاه مدت از صادرات در کره جنوبی منجر به رشد پایدار صادرات و حفظ آن حتی پس از کمرنگ شدن این حمایت ها شده است.
بنابراین استفاده کره جنوبی از ابزار نقدینگی و تخصیص آن بر اساس برنامه و اولویت های توسعه این کشور، یکی از مواردی بوده که در مسیر توسعه کره جنوبی اثر داشته است.
پینوشت:
[۱] pre-shipment exports
[۲] general trading company
