به گزارش مسیر اقتصاد چنانچه در مطلب قبل بیان شد، اولین گام در مدیریت صحیح جریان واردات کالا شناخت ابزارهایی است که امروزه اغلب کشورها برای مدیریت واردات از آن‌ها استفاده می‌نمایند. شناخت این ابزارها میتواند به سیاست‌گذاران در انتخاب روش های مناسب برای هریک از کالاهایی که روند واردات آن‌ها نیاز به ساماندهی دارد، کمک نماید.
علاوه بر این، در بسیاری از موارد شناخت این ابزارها میتواند در جهت رفع مشکلات صادرکنندگان داخلی نیز مؤثر باشد؛ چراکه در برخی موارد صادرکنندگان ایرانی با مشکلاتی مواجه هستند که از مدیریت واردات کشورهای مقابل ناشی می شود و میتوان این مشکلات را از طریق توافقنامه‌های مشترک مرتفع نمود.
در یادداشت قبلی به تأثیر تعیین حقوق ورودی (تعرفه) بر واردات کالا به عنوان مهمترین ابزار قیمتی مدیریت واردات پرداخته شد. در این یادداشت یکی دیگر از ابزارهای قیمتی مدیریت واردات مورد بررسی قرار می‌گیرد:
۲- قیمت‌گذاری گمرکی:
گرچه در مواردی که تعرفه متناسب با وزن کالای وارداتی اخذ میشود، نحوه قیمت‌گذاری گمرکی اهمیت چندانی ندارد، اما چنانچه گفته شد تعرفه کالاهای وارداتی، اغلب متناسب با قیمت کالای وارداتی تعیین می شود. در چنین مواردی کارشناسان گمرک قیمت کالای وارداتی را در تعرفه تعیین شده (به طور مثال ۲۰ درصد) ضرب می‌کنند تا هزینه‌ای که واردکننده باید برای واردات کالا به گمرک بپردازد را تعیین نمایند.
بنابراین، این تنها درصدی که برای تعرفه در نظر گرفته شده نیست که در میزان هزینه‌ی واردات کالا اثرگذار است، بلکه نحوه قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و خود یکی از ابزارهای سیاستی تنظیم واردات به حساب می‌آید.
در واقع زمانی که تعرفه متناسب با قیمت کالای وارداتی است، واردکننده ترجیح می‌دهد قیمت کالای وارداتی خود را تا جای ممکن پایین گزارش کند تا حقوق ورودی کمتری بپردازد اما در مقابل، هرچه قیمت به میزان واقعی آن نزدیک تر باشد، کارایی سیاست تنظیم واردات بیشتر خواهد بود.
به طور مثال کالایی را در نظر بگیرید که واردکننده میتواند آن را در بازار داخلی به قیمت ۱۰۰۰ تومان به فروش برساند. چنانچه تعرفه واردات این کالا ۲۰ درصد در نظر گرفته شده باشد، هزینه‌های گمرکی واردات این کالا به ازای هر واحد ۲۰۰ تومان خواهد بود. اما چنانچه کارشناسان گمرکی به هر دلیلی قیمت کالای وارداتی را در زمان ترخیص از گمرک ۲۰۰۰ تومان ثبت نمایند، هزینه‌های گمرکی واردکننده دو برابر میشود و وی مجبور است برای واردات کالای خود به ازای هر واحد ۴۰۰ تومان بپردازد و این یعنی در عمل تعرفه واردات این کالا ۴۰ درصد بوده است.
به عنوان مثالی در این زمینه، یکی از مشکلاتی که صادرکنندگان محصولات کشاورزی به روسیه با آن مواجه هستند، قیمت گذاری بالای محصولات صادراتی ایران در گمرک روسیه است که موجب میشود صادرکنندگان ایران در عمل تعرفه‌هایی بسیار بیشتر از میزان تعیین شده بپردازند.
برای رفع مشکلات ناشی از قیمت گذاری بالا در گمرکات، کشورهای مختلف میتوانند با انعقاد توافقنامه‌های مناسب این مشکل را برای صادرکنندگان خود مرتفع نمایند. با این حال در دنیای امروز نحوه قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی در گمرک، به عنوان ابزاری فعال برای مدیریت واردات کالا مورد استفاده بسیاری از کشورهای دنیاست.
در ایران نیز گرچه در سال‌های اخیر سازوکار قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی در گمرکات پیشرفت قابل توجهی داشته اما عمدتا کالاهای وارداتی با قیمتی غیرکارشناسی ثبت میشوند و لذا تعرفه‌های اخذ شده از کالاهای وارداتی کارایی لازم را ندارد.
از این رو اولا لازم است برای قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی در گمرکات کشور سازوکارهای به روزتری مورد استفاده قرار گیرد تا علاوه بر مدیریت بهینه واردات، بر درآمد گمرکی نیز افزوده گردد؛ و دوما برای رفع مشکلات صادرکنندگان کشور در این زمینه، توافقنامه‌هایی با کشورهای هدف منعقد گردد.
سلام
به نظر بنده در این مورد مشکل قیمت تولید کننده کشور مبدا با ایجاد بانک ارزش توسط سامانه جامع گمرکی مرتفع شده اما همچنان مشکل قیمت فروش در داخل کشور وجود دارد