به گزارش مسیر اقتصاد مالیات بر ارزش افزوده در کشور چین حدود نیمی از درآمدهای مالیاتی را تشکیل میدهد. اصلاحات نظام مالیاتی، باعث شد سهم مالیات بر ارزش افزوده در میانه ۱۹۹۰ در کشور چین از حدود ۵ درصد به حدود ۱۰ درصد در سال ۲۰۰۵ برسد. نمودار زیر برگرفته از سالنامه آماری کشور چین است.
«اصلاحات طلایی ۱» شروع مبارزه هوشمند با فرار مالیاتی در چین است
مالیات ارزش افزوده در دهه ۱۹۹۰ در کشور چین به دو بخش تقسیم میشد. مالیات ارزش افزوده شرکتهای کوچک که برای شرکتها و مشاغل کمتر از ۸۰۰ هزار هزار یوآن با نرخ ۳ درصد و مالیات ارزش افزوده شرکتهای عادی که شامل مشاغل و شرکتهای بالاتر از ۸۰۰ هزار هزار یوآن با نرخ ۱۳ تا ۱۸ درصد بودهاست.
برنامه اصلاحات طلایی 1(GTP1) [۱] عهدهدار بررسی و کشف تقلب در صورت حسابهای صادر شده در مالیات ارزش افزوده شرکتها و مشاغل عادی بوده است. برنامههای اصلاحات طلایی بر استفاده از فناوری اطلاعات برای افزایش انطباق با قوانین مالیاتی متمرکز بودهاند. در مارس ۱۹۹۴، سیستم شبکه ملی بازرسی رایانه ای صورت حسابهای ویژه مالیات بر ارزش افزوده، یا GTP مرحله اول، در ۵۰ شهر بزرگ چین راه اندازی شد. در سال ۱۹۹۸، کار بر روی فاز دوم GTP آغاز شد و در ژانویه ۲۰۰۱، بهبود شبکه بازرسی صورتحساب ویژه مالیات بر ارزش افزوده در پکن، شانگهای، تیانجین، چونگ کینگ و پنج استان دیگر فعال شد. تا جولای ۲۰۰۱، فاز دوم GTP در سراسر کشور اجرا شد و ۳۱ استان و منطقه خودمختار، ۴۰۰ شهر و ۳۸۳۵ شهرستان را تحت پوشش قرار داد. و تا سال ۲۰۰۳ به طور کامل در چین عملیاتی و اجرا شد.
تطبیق و صحتسنجی اظهارنامههای مالیات بر ارزش افزوده کارکرد اصلی برنامه GTP2 چین
برنامهGTP 1,2 برای کنترل و مدیریت صورت حسابهای ارزش افزوده و همچنین کشف صورت حسابهای ارزش افزوده تقلبی در سراسر کشور چین پیادهسازی شد. برنامه GTP2 دارای چهار زیر سامانه مجزا است. زیر سامانههای صدور صورت حساب الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده، تایید صورت حساب الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده، تطبیق صورت حسابهای الکترونیک و هماهنگی تحقیقات ۴ زیر سامانه اصلی برنامه GTP2 است.
- سامانه صدور صورت حساب الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده: SAT[۲] به وسیله برنامه کاربردی «جعبه سیاه»[۳] امکان صدور صورت حساب الکترونیک معتبر را برای فروشندگان فراهم کرد. فروشندگان پس از معامله در برنامه جعبه سیاه اقدام به ارسال صورت حساب الکترونیک میکردند و برنامه جعبه سیاه با صدور کد ۸۴ رقمی برای صورت حساب، اطلاعاتی نظیر شناسه رهگیری، تاریخ معامله، مبلغ مشمول مالیات، و میزان مالیات ارزش افزوده پرداختی را نیز ثبت میکرد.
- سامانه تایید صورت حساب الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده: به منظور دریافت اعتبار مالیات بر ارزش افزوده، خریداران باید برای تأیید صحت صورت حسابهای مالیات بر ارزش افزوده که پرداخت کردهاند، درخواست دهند. برای انجام این کار، اکثر مودیان مالیاتی مجوز اسکن صورت حسابهای کاغذی و ارسال فایلهای الکترونیکی به زیرسیستم گواهیدهنده را دریافت میکنند. به عنوان بخشی از فرآیند تأیید، اطلاعات موجود در رمز ۸۴ رقمی رمزگشایی میشود تا صحت محتویات آن آزمایش شود. اگر دادههای رمزگشایی شده و دادههای رمزگذارینشده در صورت حساب مطابقت داشته باشند، صحیح بودن آن تأیید میشود و مالیاتدهندهای که آن را ارسال کرده است میتواند از صورت حساب برای دریافت اعتبار مالیات بر ارزش افزوده استفاده کند.
- سامانه تطبیق صورت حسابهای الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده: مقامات مالیاتی از زیر سامانه بررسی و بازرسی متقاطع برای مقایسه اطلاعات موجود در نسخههای صورتحسابهای مالیات بر ارزش افزوده ارسالی توسط صادرکنندگان صورتحسابها (یعنی فروشندگان) با نسخههای ارائهشده توسط مالیات دهندگانی که به دنبال اعتبار مالیات بر ارزش افزوده ورودی هستند (یعنی خریداران) استفاده میکنند. اگر داده های موجود در هر دو نسخه صورت حسابها مطابقت داشته باشند، هیچ اقدام دیگری انجام نمی شود. در غیر این صورت، کپی اعتبار مالیات بر ارزش افزوده ورودی صورت حساب برای بررسی به زیر سیستم بررسی ارسال می شود. بررسی های متقابل و تحقیق در سطوح حکومت مرکزی و ایالتی به منظور تسریع در روند انجام می شود.
- سامانه هماهنگی تحقیقات: اگر صورتحساب مالیات بر ارزش افزوده تقلبی یا نامعتبر تشخیص داده شود، برای هماهنگی تحقیقات انجام شده توسط SAT به این زیر سامانه ارسال میشود. SAT یک سامانه سراسری برای بررسی تقلب در صورتحساب مالیات بر ارزش افزوده را مدیریت می کند.
برنامه GTP2 توانست برای نخستین بار در کشور چین بستری برای تقاطع گیری از اظهارنامههای مالیاتی ایجاد کند. همچنین در طول راهاندازی این برنامه مودیان مالیاتی کشور چین به مرور از شیوه سنتی پرداخت مالیات فاصله گرفته و با روشهای مبتنی بر فناوری اطلاعات آشنا شدند.
منبع:
Tax Administration Reform in China: Achievements, Challenges, and Reform Priorities Author: Mr. John D Brondolo and Zhiyong Zhang .IMF
University of Washington School of Law UW Law Digital Commons Articles Faculty Publications 2013 China’s Golden Tax Project: A Technological Strategy for Reducing VAT Fraud Jane K
[۱] GTP 1- Gold Tax Program 1
[۲] State Taxation Administration
[۳] Black Box
انتهای پیام/ مالیات