به گزارش مسیر اقتصاد از دهه ۱۹۸۰ میلادی و زمان روی کار آمدن مارگارت تاچر به عنوان نخست وزیر بریتانیا، سیاست اقتصادی دولت این کشور به سمت کاهش نرخ‌های مالیات، کاهش مقررات و آزادسازی اقتصادی سوق پیدا کرد. شعار طرفداران کاهش مالیات و آزادسازی اقتصادی، همواره حمایت از نبوغ و نوآوری بوده است. اما آمارهای اقتصادی بریتانیا حاکی از آن است که از اوایل دهه ۱۹۹۰ و با کنار رفتن مارگارت تاچر، نرخ مالیات‌ها در این کشور روندی صعودی را طی کرده و امروز به سطحی تاریخی رسیده است.
نسبت مالیات به GDP بریتانیا رکورد ۷۰ ساله را شکست
بر اساس آخرین آمارها نسبت درآمدهای مالیاتی دولت بریتانیا به کل تولید ناخالص داخلی این کشور (GDP) به بالاترین میزان از اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی رسیده است. به این ترتیب درآمدهای مالیاتی به GDP بریتانیا امروز در بالاترین سطح ۷۰ سال اخیر قرار دارد. در نمودار زیر روند نسبت مالیات به GDP در بریتانیا نشان داده شده است.
بر اساس نمودار بالا نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در بریتانیا در اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی از سطح ۳۸ درصد به حدود ۲۸ درصد کاهش یافت و پس از آن تا اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی به سطح ۳۴ درصد رسید. در دهه ۱۹۸۰ میلادی ماگارت تاچر باردیگر نسبت مالیات به GDP بریتانیا را تا ۲۹ درصد کاهش داد اما از ابتدای دهه ۱۹۹۰ بار دیگر نسبت مالیات به GDP در بریتانیا روندی صعودی دارد و بر اساس برآوردها در سال مالی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ به ۳۶ درصد رسیده است.
برخی معتقدند افزایش نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در بریتانیا به دلیل شیوع کرونا و کاهش رشد اقتصادی رخ داده است؛ اما نگاهی به نمودار بالا نشان می‌دهد روند افزایش این نسبت از اوایل دهه ۱۹۹۰ آغاز شده و در دوران بعد از بحران مالی سال ۲۰۰۸ شدت یافته است.
افزایش نرخ‌های مالیاتی در بریتانیا
در بریتانیا در سال‌های اخیر نرخ مالیات بر شرکت‌ها، مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و نرخ‌های بیمه تامین اجتماعی (که نوعی از مالیات هستند) افزایشی بوده و در مقابل معافیت‌های مالیاتی محدود و محدودتر شده است. به طور مثال نرخ مالیات بر درآمد شرکت‌ها از ۱۹ به ۲۵ درصد و نرخ مالیات بر ارزش افزوده نیز از ۱۷ به ۲۰ درصد افزایش یافته است.
تغییرات نرخ مالیات در بریتانیا موجب شده است این کشور در لیست کشورهای توسعه یافته عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، از منظر نسبت مالیات به تولید روندی صعودی طی کند و از یک سوم پایین فهرست به نیمه بالای آن وارد شود.
افزایش مالیات‌ها در دوره محافظه کاران اتفاق می‌افتد
نکته بسیار حائز اهمیت اینکه در طول ۱۲ سال اخیر حزب محافظه کاران بر سیاست بریتانیا حاکم بوده‌اند و امروز بریتانیا تحت امر حزب محافظه کار عملا یک کشور با نرخ بالای مالیاتی محسوب می‌شود. محافظه کاران به نوعی وارثان مارگارت تاچر محسوب می‌شوند و در مقایسه با حزب کارگر و دیگر احزاب مطرح این کشور، بیشتر به سمت شعارهایی همچون کاهش نرخ مالیات، کاهش مقررات و آزادسازی اقتصادی متمایل هستند.
بنابراین اگر در این مدت احزاب دیگر و به طور خاص حزب کارگر زمام امور را در دست می‌گرفت، نرخ مالیات‌ها با شتاب بیشتری افزایش می‌یافت و سال‌ها قبل رکورد ابتدای دهه ۱۹۵۰ میلادی شکسته شده بود. از این رو تحلیلگران حرکت بریتانیا به عنوان نمونه‌ای از کشورهای لیبرال به سمت افزایش نرخ‌های مالیات را یک روند عمومی در کشورهای پیشرفته قلمداد کرده‌اند که به دلیل فشار افکار عمومی در دستورکار تمامی حزب‌های سیاسی، با هر تفکری قرار گرفته است.
منبع: روزنامه بریتانیایی نیو استیتمن
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
