به گزارش مسیر اقتصاد عربستان سعودی در حال اجرای طرح اصلاحات اقتصادی و اجتماعی با نام «چشم انداز سعودی ۲۰۳۰» و با هدف ایجاد رشد اقتصادی بلندمدت غیر متکی به صادرات نفت است. این چشم انداز، یکی از اهداف خود را تبدیل عربستان به یک مرکز لجستیک جهانی اعلام کرده و در همین راستا «سهولت تجارت»، «بهبود زیرساخت ها» و «دیجیتالی شدن» را به عنوان سه رکن کلیدی توانمندسازی گمرک در نظر گرفته است. گمرک این کشور به منظور تسهیل مبادله کالا در سراسر مرزهای کشور سه طرح «مشارکت در TradeLens»، «ایجاد مناطق گمرکی ویژه» و «راه‌اندازی برنامه ترخیص پیشرفته (ICP)» را اجرا کرده است. به این ترتیب شاخص سهولت تجارت فرامرزی عربستان در فاصله سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ بیش از ۲۰ امتیاز افزایش داشته و با جهش ۷۲ پله‌ای به رتبه ۸۶ از بین ۱۹۰ کشور ارتقا یافته که عنوان بالاترین رشد سالانه این شاخص را از آن خود کرده است.
ادغام پنجره واحد تجارت در سامانه بلاکچین Tradelens
از سال ۲۰۱۷، گمرک عربستان سعودی فعالانه درگیر دیجیتالی کردن مراحل ترخیص و رسیدگی به محموله‌ها بود و به همین دلیل یک سامانه ملی الکترونیکی برای مدیریت عملیات تجارت فرامرزی به نام «فَسَح» ایجاد کرد. این محیط به عنوان یک پنجره واحد عمل می‌کند و همه سازمان های درگیر در تنظیم تجارت مانند محیط زیست، بازرگانی، کشاورزی، گمرک و سازمان بنادر را به هم متصل می‌کند.
در سال ۲۰۱۹ سامانه فسح اقدام به مشارکت با پلتفرم TradeLens کرد. TradeLens یک برنامه بین‌المللی مبتنی بر بلاک چین و محصول مشترک Maersk و IBM است که همه سازمان‌های درگیر در تجارت یک محموله دریایی بین‌المللی را قادر می‌سازد در شرایطی برابر، وضعیت‌ها و اسناد محموله را به سهولت و به صورت ایمن مبادله کنند. اطلاعات TradeLens به طور خودکار به فسح منتقل می‌شود و نیاز به ارائه اظهارنامه واردات یا صادرات را از بین می‌برد.
علاوه بر این، TradeLens به گمرک و سایر سازمان‌های دولتی اجازه می‌دهد تا فرآیندهای نظارتی خود را بر روی تبادل اطلاعات تجاری موجود انجام دهند. به محض اینکه یک کانتینر دریایی در یکی از بنادر گمرک عربستان یا در کشور صادرکننده پر می شود، گمرک عربستان می تواند سفارش خرید و لیست بسته بندی را از TradeLens دریافت کند و از آنها برای ارزیابی ریسک آن محموله استفاده کند. دسترسی زودتر به داده‌های کامل و غیرقابل دستکاری برای گمرک اثربخشی فرآیندهای نظارت، تسهیل تجارت قانونی، افزایش انطباق و بهبود کارایی را فراهم می‌کند.
-
- پنجره واحد تجارت عربستان سعودی
برنامه ترخیص پیشرفته عربستان برای سهولت تجارت
یکی دیگر از ابتکارات تسهیل تجارت، برنامه ترخیص پیشرفته (ICP)[۲] است که هدف آن ساده کردن ترخیص کالا از گمرک از طریق ارسال الکترونیکی قبل از ورود و تکمیل بازرسی ها در ۲۴ ساعت است. اجرای این برنامه به دنبال مجموعه ای از اصلاحات قانونی رخ داده که توسط ستاد لجستیک عربستان سعودی[۳] انجام شده است. این ستاد یک ابتکار دولتی است که برای ایجاد رشد در بخش لجستیک عربستان و سهولت تجارت تاسیس شده است.
این برنامه شامل کاهش نرخ بازرسی اپراتوری در گمرک از ۸۹ درصد به ۴۸ درصد و کاهش تعداد مدارک مورد نیاز به ۲ مورد[۴] (فاکتور و بارنامه) است که باید از طریق سامانه فسح ارسال شود. بازرگانان می‌توانند محموله‌های خود را از طریق اپلیکیشن «المسار» رهگیری کنند. در سال ۲۰۱۹ به سبب این برنامه، ۸۰ درصد از اظهارنامه های گمرکی در کمتر از ۴۸ ساعت ترخیص شد، در حالی که در سالهای گذشته به طور میانگین ۸ روز برای ترخیص کالا زمان لازم بود.
مناطق گمرکی حراست شده برای تقویت تجارت منطقه‌ای
رکن دیگر طرح اصلاحات گمرک، گسترش مناطق و انبارهای حراست شده[۱] است که به شرکت ها اجازه می دهد کالاهای خود را به مدت سه سال ذخیره کنند. این مناطق امکان تعلیق پرداخت حقوق گمرکی و مالیات، امکان انجام فرآوری‌های سبک روی کالاها (مانند مونتاژ و فعالیت‌های مشابه به شرط تغییر نکردن کد شناسه کالا)، امکان فروش کالا به مشتریان ثبت شده در آن منطقه ضمانت‌دار، حذف الزام سرمایه گذاران خارجی به ثبت هویت در سرزمین اصلی به منظور نگهداری کالا و امکان تمدید قرارداد پس از پایان دوره سه ساله به مشتریان ارائه می‌دهد.
این اقدام با یک چارچوب نظارتی قوی همراه شده که با قوانین شورای همکاری خلیج فارس (GCC) و همچنین استانداردهای بین المللی همسو است و مجموعه جدیدی از فرصت ها را برای تجارت در منطقه باز می کند. این مقررات اجازه می دهد کالاها بین مناطق وابسته به شورای همکاری خلیج فارس جابجا شود بدون اینکه به پرداخت عوارض در کشور مبدأ اقدام شود.
عربستان سعودی امیدوار است که روند ترخیص کالا از گمرک خود را ساده تر کند و زمان ترخیص کالا را در دو سال آینده به ۲ ساعت کاهش دهد. هدف از این اقدامات دستیابی به رتبه بالاتر در شاخص عملکرد لجستیک جهانی (LPI) علاوه بر تضمین وضعیت عربستان به عنوان یک بازیگر کلیدی در تجارت بین المللی است.
منبع: پایگاه سازمان جهانی گمرک
پینوشت:
[۱] bonded zones and bonded warehouses نوعی از مناطق ویژه تجاری است.
[۲] Improved Clearance Programme
[۳] Saudi Logistics Hub
[۴] کاهش تعداد اسناد مورد نیاز برای واردات از ۱۲ به ۲ و برای صادرات از ۸ به ۲
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
