به گزارش مسیر اقتصاد زیرساخت‌های گمرکی در مرزهای زمینی نقش مهمی در کاهش هزینه صادرات به بازارهای همسایه دارند. با این حال مشاهده می‌شود عمده سرمایه‌گذاری‌های ایران در این بخش، معطوف به مرزهایی است که به لحاظ واردات اهمیت دارند و مرزهای مهم از جنبه صرفا صادرات، دچار ضعف است. در همین راستا محمدرسول پیرو مدیر توسعه صادرات یک شرکت موفق در حوزه تولید و صادرات مواد غذایی در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: مناطق گمرکی ما از نظر توسعه یافتگی در دو دسته کلی قرار می‌گیرند. دسته اول مناطقی هستند که واردات زیادی از آنجا انجام می‌شود و از زیرساخت‌های فیزیکی قابل قبولی برخوردار است. مثل بندر شهید رجایی، بندر امام خمینی و پایانه مرزی بازرگان که زیرساخت‌های نسبتا مناسبی دارند و البته برای صادرات نیز استفاده می‌شوند. دسته دوم مناطقی هستند که واردات چندانی از طریق آنها انجام نمی‌شود و از زیرساخت‌های ضعیفی برخوردارند. مثل مرزهای باشماق، دوغارون و میرجاوه که به محض بروز یک اتفاق کوچک مانند بارش برف، دچار اختلال شده و صف کامیون‌ها تشکیل می‌شود. در حالی که این مرزها به لحاظ صادرات از اهمیت بالایی برخوردارند و حجم بالایی از صادرات زمینی ایران از طریق آنها انجام می‌شود.
درآمد مستقیم دولت از واردات، عامل اولویت‌دهی به واردات نسبت به صادرات
وی افزود: این مسئله شاید ناشی از این واقعیت باشد که دولت برخلاف واردات، درآمد مستقیمی از صادرات ندارد. به همین علت، توسعه زیرساخت‌های مرزهای کلیدی از نظر صادرات را از اولویت خارج کرده است. در حالی که این مرزها علاوه بر صادرات، به لحاظ جذب ترانزیت نیز دارای اهمیت هستند. به عنوان مثال مرز باشماق محل عبور کامیون‌های ترانزیتی بین عراق و بنادر جنوبی ایران است.
کاهش بهره‌وری حمل و نقل به علت ساختار معیوب
پیرو که تجربه مدیریت حمل و نقل را نیز در کارنامه خود دارد، ضعف زیرساخت‌های نرم‌افزاری از جمله قوانین و آیین‌نامه‌ها را از جمله مهمترین موانع بهبود کارایی حمل و نقل بین‌الملل در ایران می‌داند. به گفته وی قوانین و آیین‌نامه‌های بخش حمل و نقل در ایران به گونه‌ای است که ساختاری معیوب، انحصاری و غیر بهره‌ور را به این صنعت داده است. به گونه‌ای که فضای رقابتی از بین رفته و تاثیر سرمایه و برنامه‌ریزی تخصصی حمل و نقل در میزان سوددهی به شدت کاهش یافته است. علاوه بر این شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خارجی نیز امکان حضور در بازار ایران را ندارند. به همین دلیل صادرکنندگان از دریافت خدمات ارزان و با کیفیت حمل بین‌الملل محروم شده‌اند.
ریشه عدم تمایل رانندگان ایرانی به حمل یکسر بار به برخی کشورهای همسایه چیست؟
این کارشناس تجارت خارجی افزود: حضور ناوگان ایرانی در بازارهای همسایه مانند عراق و پاکستان به لحاظ قانونی ممکن است اما رانندگان ایرانی مایل به حمل بار به این مناطق نیستند. این مسئله ممکن است به علت امنیت، قیمت سوخت و یا حمل یکسر پر و یکسر خالی بار باشد.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
